H2O Actueel

Onderzoekers van Rijkswaterstaat hebben vorige maand bij de Haringvlietsluizen enkele volwassen elften gevangen. Net als veel andere trekvissen was deze bijzondere soort uit het stroomgebied van de Rijn en de Maas verdwenen.

Minder asfalt, meer bomen, schaduwroutes en koelteplekken moeten van Arnhem een stad maken die ondanks de klimaatverandering leefbaar blijft. De maatregelen staan in de gisteren gepresenteerde klimaatadaptatiestrategie voor de komende tien jaar.

De Vlaamse regering gaat met een Blue Deal de droogte aanpakken. Hierin worden zeventig acties voor onder meer ontharding in steden en circulair watergebruik in landbouw en industrie gebundeld. In eerste instantie is 75 miljoen euro beschikbaar, in het najaar komt er extra geld bij.

Waterschap Rijn en IJssel gaat op rioolwaterzuivering Etten apart het restwater van Papierfabriek Doetinchem behandelen. Uit het organische materiaal in het water wordt biogas opgewekt, dat de fabriek weer zelf kan gebruiken. Hiervoor is een samenwerkingsovereenkomst gesloten. De bedoeling is om eind 2021 het eerste biogas te leveren.

De populaties van rondtrekkende zoetwatervissoorten in de wereld zijn met gemiddeld 76 procent afgenomen sinds 1970. In Europa is de vermindering nog forser. Dit blijkt uit een studie over trekkende riviervissen op basis van de Living Planet Index.

Op een dijk bij het Zeeuwse dorp Ritthem wordt de komende jaren een aantal systemen voor zonne-energie getest. Het onderzoek richt zich vooral op de vraag of de waterveiligheid niet in het geding komt. Opvallend detail: op een van de systemen is Michiel de Ruyter afgebeeld.

Het wordt omschreven als ‘een vingeroefening’, maar lezing van de casus leert dat het concept ‘De Eeuwige Bron’ een serieus plan is. Het is de uitwerking van een ‘waterlandschap’ waarmee drinkwaterbedrijf Vitens mogelijkheden verkent om met een nieuw concept water te winnen. Kern van de casus: vasthouden van het neerslagoverschot met landschapwadi’s in een hydrologisch geïsoleerd gebied.

Wereldwijd hebben ecosystemen aan de kust het zwaar. Deze ecosystemen zijn belangrijk als leefomgeving van plant en dier en als bescherming van het land tegen golfslag. Als onderdeel van onderzoek naar methoden om kustecosystemen te herstellen, lukte het wetenschappers om kwelders en zeegrasvelden te herstellen met behulp van biologisch afbreekbare matjes.

De investeringen, die nu gedaan worden binnen het Hoogwaterbeschermingsprogramma, kunnen meer maatschappelijke kwaliteit opleveren als de verschillende overheden slimmer samenwerken en als er meer oog is voor effecten op de langere termijn. Dit blijkt uit het advies Van ‘sober en doelmatig’ naar ‘slim en doelmatig' dat het College van Rijksadviseurs onlangs publiceerde.

Met technologie alleen is het droogteprobleem niet meer op te lossen, denken ze bij waterinstituut Wetsus. Een holistische blik is nodig, en dan kan zelfs de woestijn weer gaan bloeien. De nieuwe onderzoeksrichting Natural Water Production zoekt uit hoe. 

De gezamenlijke aanpak van agrariërs, drinkwaterbedrijven en overheden om de uitspoeling van nitraat naar grondwater te verminderen begint vruchten af te werpen, zo blijkt uit een tussentijdse evaluatie. Voor elf kwetsbare grondwaterbeschermingsgebieden geldt echter nog code rood.

Bijna de helft van de Nederlanders maakt zich zorgen over een toename van problemen door droogte in hun woonplaats en wil zelf ook maatregelen nemen. Een regenton in de tuin scoort daarbij het hoogst. Dat blijkt uit een peiling van de Unie van Waterschappen.

De invoering van het flexibel peilbesluit voor het IJsselmeer en Markermeer was in 2018 een mijlpaal binnen het Deltaprogramma. Van de mogelijkheid om bij droogte een omvangrijke extra buffer van zoet water te creëren is nu al drie zomers gebruikgemaakt. Ton de Vrieze en Bauke de Witte van Rijkswaterstaat en Alex Hekman van Sweco lichten de eerste ervaringen toe. “De geesten zijn rijp gemaakt voor meer flexibiliteit in het watersysteem.”

De grondwaterstanden zijn aardig hersteld, maar er zijn wel grote verschillen tussen regio’s. Vooral op de hoge zandgronden in het midden en oosten van het land zijn de standen nog laag, meldt de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling. Hoewel de afvoeren van de Rijn en Maas de komende weken gaan dalen, blijven zij naar verwachting voldoende voor de watervraag.

De provincie Utrecht wil de komende vier jaar 13 miljoen euro steken in maatregelen om de bodemdaling in het veenweidegebied af te remmen. Het geld wordt onder meer gebruikt voor de toepassing van innovatieve technieken als onderwater- en drukdrainage.

In de strijd tegen plastic zwerfafval in water gaat Rijkswaterstaat het nieuwe systeem Catchy van Allseas uittesten. Hierbij wordt met twee drijvende armen afval verzameld. De proef wordt uitgevoerd in Vijfsluizerhaven in Schiedam.

Welke structurele oplossingen zijn er om het probleem van de droogte aan te pakken? Het animatiefilmpje Hoog en Droog van Flows laat vier ideeën zien. Naast waterbesparing, pompen en sproeien zijn er duurzame maatregelen om buffergebieden aan te leggen en het grondwaterpeil hoog te houden. Dat kan al met kleine aanpassingen in de bestaande watersystemen, aldus Flows.

AquaMinerals zette vorig jaar ruim 264.000 ton stoffen af, dat is 16.000 ton meer dan in 2018. Die trend zal zich dit jaar doorzetten. Er wordt gerekend met een lichte stijging, staat in het jaarverslag van de afzetorganisatie. De gevolgen van de coronacrisis hebben in 2020 nog geen merkbaar nadelig effect op de omzet, het resultaat en de kasstromen, zo is de verwachting. Nadelige effecten op de langere termijn sluit de organisatie evenwel niet uit.

Vlamingen worden geboren met een baksteen in hun maag, zegt Marijke Huysmans. Dus, hoe zorg je ervoor dat zij openstaan voor de noodzaak van infiltreren en vasthouden van water? De professor grondwaterhydrologie aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB) over oplossingen voor het grote grondwatertekort in Vlaanderen en de overeenkomsten en verschillen met Nederland. 

Bedrijven in de watertechnologiesector hebben in juni als gevolg van de coronacrisis minder omzetverlies geleden dan in de maanden daarvoor. Dat blijkt uit de enquête die Water Alliance, NWP en Envaqua maandelijks houden in de sector.