Redactioneel

De droogte mobiliseert de criticasters van de waterhuishouding in Nederland. Ze nemen het podium en leggen in scherpe bewoordingen de vinger op de zere plek: het watersysteem is te veel gericht op de snelle afvoer van water. De natuur is de dupe. Met name rond de natte natuurgebieden ‘loopt het enorm uit de klauwen’, leest u in H2O september.

Aanvankelijk was aquathermie, warmtewinning uit water, onbekend en onbemind. De techniek haalde maar nét het Klimaatakkoord. Nu zijn TEO, TEA en TED aan een inhaalrace begonnen. En dat is maar goed ook. 

Nu we bekomen van schrik en ontsteltenis, de curves afvlakken en de lockdown voorzichtig wordt versoepeld, belanden we in de fase van het vooruitkijken: hoe verder na de coronacrisis? Er wordt gepleit voor fundamentele veranderingen. Dit is hét moment.

In H2O april leest u dat het coronavirus SARS CoV-2 is aangetroffen in het rioolwater. In twee aparte onderzoeken kwamen KWR Water Research Institute en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) tot deze conclusie. KWR kwam op dinsdag 24 maart met de resultaten naar buiten, RIVM een dag later. 

De beursvloer van de evenementenhal in Gorinchem staat deze maand weer vol met watertechnologie. Aqua Vakbeurs Nederland* beleeft zijn veertiende editie. De druk staat erop, want de sector heeft dringend behoefte aan nieuwe innovatieve technieken.

Arme landen hebben geen regie, gemeenten geen geld. Twee uitspraken in H2O januari. Ze gaan respectievelijk over de implementatie van het duurzame ontwikkelingsdoel SDG 6 van de Verenigde Naties (wereldwijd toegang tot schoon drinkwater en goede sanitatie) en over maatregelen die Nederland waterrobuust moeten maken. 

2019 is - opnieuw - het jaar van de droogte. En van het gelande besef dat (ook) beleid ontwikkeld moet worden om water vast te houden. Het is een van de thema’s die de komende jaren de agenda’s in de watersector gaan bepalen.

De waterschappen zitten met de handen in het haar, want ze zitten tot over hun oren in het slib. Het is een sluimerende kwestie die door de problemen bij het Amsterdamse Afval Energie Bedrijf (AEB) plots op scherp is gezet. 

‘Neem burgers serieus, beslis niet over de hoofden heen, richt een proces in dat daarvoor ruimte geeft.’ Dat zegt deltacommissaris Peter Glas in H2O september. Hij presenteerde op Prinsjesdag het Deltaprogramma 2020. Zijn eerste. De nieuwe deltacommissaris maakt van de eigen verantwoordelijkheid van burgers en bedrijven een speerpunt.

In 2017 sloegen de drinkwaterbedrijven alarm over nitraat in grondwater. De concentraties waren te hoog. We zijn twee jaar verder en de gehaltes zijn nog steeds zorgelijk. Sterker, in de zandgronden lopen ze op. Waar blijft de nieuwe drinkwateropstand?

“We moeten ons opnieuw uitvinden”, zeggen Wim Drossaert en Rogier van der Sande in H2O juli. Drossaert is de baas van drinkwaterbedrijf Dunea, Van der Sande zwaait de scepter bij het Hoogheemraadschap van Rijnland. Beide bestuurders hebben elkaar gevonden in een visie op de toekomst. 

Ze waren koud aangetreden of de nieuwe bestuurders van Wetterskip Fryslân kondigden voor 2020 een flinke verhoging van de tarieven aan. De tekorten zijn te hoog opgelopen in Friesland. En Wetterskip is niet het enige waterschap dat in last is. 

Het jubilerende Wateropleidingen had in de afgelopen 25 jaar 50.179 cursisten, zo staat in H2O van mei. Een indrukwekkend aantal. Als de jubilaris een feestje zou geven voor alle cursisten, dan zou hij de Kuip in Rotterdam moeten afhuren (51.117 plaatsen). Het zou wel een mannenfeestje zijn, want van de cursisten in de afgelopen 25 jaar was 8 procent vrouw, net meer dan 4.000.

REDACTIONEEL - Een opkomst van iets meer dan 50 procent bij de waterschapsverkiezingen, dat stemt de waterschappen tevreden. Bij de editie in 2015 bedroeg het opkomstpercentage 43,5 procent. Een stijging derhalve van bijna 7 procentpunten, dat is een serieuze groei. 

Waterschappen kondigden ze met de nodige tamtam aan: energiefabrieken. Het is een benaming die verwachtingen wekt, een framewoord. Volgens de definitie is een energiefabriek ‘een rwzi die energieneutraal is of energieleverend werkt’. Dat is bij lang niet alle ‘energiefabrieken’ het geval, het zijn in feite slibvergistingsinstallaties en leveren nog altijd minder energie dan de rioolwaterzuivering zelf verbruikt.

REDACTIONEEL - De les van 2018: elke kubieke meter water telt als het kurkdroog is. Daarom leek het besluit om het waterpeil in het IJssel- en Markermeer in de zomer te laten fluctueren mooi getimed, maar feitelijk was het te laat.

REDACTIONEEL - Gemeentenbesturen moeten aan de bak om stad en dorp klimaatrobuust te maken. Volgens plan moet volgend jaar de stresstest klaar zijn. Hebben ze de vaart erin?

REDACTIONEEL - De uitdagingen voor de waterschappen worden almaar complexer. Er liggen grote maatschappelijke opgaven in het verschiet. Nederland moet in 2050 klimaatbestendig en waterrobuust zijn. Om daar te komen worden nieuwe bestuursinstrumenten opgetuigd, zoals de Omgevingswet.

REDACTIONEEL - De hete, droge zomer, die eerst geel kleurde en later oranje, maar nooit het stempel ‘code rood’ kreeg, was een stresstest voor waterbeheerders. In hoeverre waren ze in staat om de gevolgen van het oplopende neerslagtekort en aflopende waterafvoer in Rijn en Maas op te vangen?