secundair logo knw 1

  • Colors: Blue Color

Willen we Nederland niet opgeven en voor een lange periode behouden, dan hebben we echt een tweede kustlijn nodig, stellen Fred Sanders, Leo Schagen en Peter Vonk. Zo’n zeewering van Cadzand tot Den Helder is betaalbaar en biedt veel positieve meekoppelkansen. En: hoe eerder we aan de realisatie beginnen, hoe beter.

Vernieuwen en uitbreiden van de zuiveringscapaciteit is urgent aan het worden. Het aantal rioolaansluitingen blijft groeien en voor de rioolwaterzuiveringen (rwzi’s) komen er steeds nieuwe en strengere zuiveringseisen bij. “En er moet niet alleen gebouwd worden om aan de eisen te voldoen. Tegenwoordig wordt er ook van ons gevraagd om dat circulair te doen. Circulair bouwen voor circulair zuiveren,” zegt Paul Roeleveld, directeur Business Development & Innovaties bij Royal HaskoningDHV. “We staan voor een dure en complexe opgave.”

Opties die in zekere mate antwoord geven op toename van zeespiegelstijging en rivierafvoer, gaan nauwelijks in op de problemen met noodberging, verzilting en zoet water vasthouden en geheel niet op andere ruimtelijke problemen, betogen Dick Butijn en Wil Borm. Een oplossing die volgens hen wél een integraal antwoord kan geven op het palet van water- en ruimteproblemen is een tweede kustlijn in zee.

De switch naar een andere bron dan zoet grondwater, maakt drinkwater wél duurder maar niet beter. Drinkwatervoorziening vraagt dan meer energie. En het leidt tot meer afval. Ook raken we de prikkel kwijt om onze bodem te beschermen. Het milieu zal er geen baat bij hebben. Bovendien valt te betwijfelen of het echt resulteert in minder verdroging. Voor aanpak daarvan staan waterschappen aan de lat, niet waterbedrijven.

Schone Rivieren, een samenwerking van IVN Natuureducatie en Stichting De Noordzee, streeft naar een zwerfafvalvrije rivierdelta in 2030. Dat gaat met de huidige aanpak van zwerfafval niet lukken, is de conclusie na vijf jaar grootschalig rivierafvalonderzoek. "De aanpak is veel te vrijblijvend en richt zich te weinig op het wegnemen van de oorzaken. Het is dweilen met de kraan open," zegt Joost Barendrecht, projectleider van het onderzoek.

Als laagste land houdt Nederland droge voeten met een uitgebreid complex van duinen, dijken, watergangen, sluizen en gemalen. Vooralsnog wil men dit systeem tot 2050 met extra zandsuppleties en dijkversterking blijven beschermen. Technisch kan dit, maar is het wel zo verstandig als op den duur een overstap naar een andere strategie volgt? Te lang opschalen zou een aanzienlijke 'regretmaatregel' kunnen blijken. Is het economisch niet beter om eerder over te gaan naar een lange termijn oplossing? Laten we meer vooruitkijken. Klimaatverandering vraagt om ingrijpende maatregelen.

De waterschappen voelden zich bij de verkiezingen in maart dit jaar een beetje tweederangs ten opzichte van de provincies. In een evaluatie noemden ze daarvoor vooral praktische punten zoals het telproces, de communicatie met de Kiesraad en verouderde software. Valt er ook meer inhoudelijk wat te zeggen over de waterschapsverkiezingen? Manita Koop, werkzaam voor Delfland, en Hans Vollaard, politicoloog aan de Universiteit Utrecht, signaleren beiden de rol van gebrek aan kennis en interesse bij kiezers. Hoe dat op te lossen?

Op het jubileumsymposium ter gelegenheid van 15 jaar Deltares brak algemeen directeur Annemieke Nijhof een lans voor meer samenwerking tussen instituten en het professioneel en maatschappelijk veld om te komen tot betere oplossingen voor allerlei watergerelateerde problemen. Hierover gaat het gesprek met haar en met Stephanie Janssen expert nature-based solutions en sociale inclusiviteit. 

In het Financieel Dagblad van 6 oktober jl. werd gesteld dat Rijkswaterstaat (RWS) toestaat dat bedrijven gif lozen in vervuilde wateren. In het stuk wordt de indruk gewekt dat het Nederlandse water vol gif zit en RWS en bedrijven maar wat aanrommelen. Dat beeld klopt niet. 

Het kalenderjaar begon kletsnat. Pas half mei brak de zon door. Daarna viel 5 weken lang in heel het land geen druppel. Eind juni vroegen velen zich af of een droogterecord was gebroken. Sindsdien lees en hoor ik weer steeds vaker dat water schaars is. Dat is een zorgwekkend frame en bovendien misplaatst.

De frequentie en duur van droge zomerperiodes groeit en dat geeft problemen: tekorten aan (schoon) oppervlaktewater en grondwater voor natuur, landbouw, drinkwatervoorziening en industrie, en in laag Nederland verzilting. Deltares verkende samen met de WUR de problemen in een ‘Integrale grondwaterstudie Nederland’.
De Adviescommissie Droogte adviseerde de Brabantse grondwaterpartners met ‘Zonder water, geen later’ over de broodnodige structurele aanpassingen in inrichting, beheer en gebruik van het (grond)water. En deze zomer voerden twee Brabantse waterschappen een meld- en vergunningplicht in voor kleine grondwaterputten. Hoe kijkt Dimmie Hendriks, expert grondwater en droogte bij Deltares, naar de laatste ontwikkelingen?

Dit voorjaar presenteerden de ministers Hugo de Jonge, Mark Harbers en Christianne van der Wal-Zeggelink de Klimaatlat Bouwen. De Klimaatlat definieert wat klimaatadaptief bouwen en inrichten is, en bevat voor nieuwbouwprojecten kwalitatieve doelen, kwantitatieve prestatie-eisen en richtlijnen voor de thema’s overstromingen, wateroverlast, droogte, hitte, biodiversiteit en bodemdaling. Is dit een nuttig en praktisch instrument dat de bouwpraktijk gaat veranderen? Ria Löschner (adviseur klimaatadaptie voor gemeenten) en Alexander Hoff (adviseur watersysteemanalyses voor waterschappen en provincies), beiden werkzaam bij adviesbureau Nelen & Schuurmans, delen hun kijk op deze vraag. 

Het waterbeleid moet op korte termijn worden aangepast, zodat we beter kunnen omgaan met de gevolgen van klimaatverandering, betogen hydroloog Gé van den Eertwegh en meteoroloog Gerrit Hiemstra in een opiniebijdrage. “Waterbommen houden we niet tegen, extreme droogte ook niet. Maar dan zijn we beter gewapend tegen extreem weer dan nu het geval is. We moeten nu aan de slag.”

Minister Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) werkt met waterbeheerders aan een KRW-Impuls: een extra inzet op verbeteracties. Zijn verwachting is ‘dat Nederland daarmee in 2027 kan voldoen aan de KRW’. Dat is een opvallende belofte. Er wordt al zo lang hard gewerkt aan het halen van de KRW-doelen. Hoe gaan we nu ineens slagen? Over de invulling van de Impuls horen we pas de komende zomer meer. Vooruitlopend daarop deelt Lisette de Senerpont Domis haar visie met ons: waar zitten de belangrijkste knelpunten, en wat is er nodig voor een succesvolle aanpak? De Senerpont Domis is onder meer aquatisch bioloog bij het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) en lid van de Ecologische Autoriteit.

Het Hoogheemraadschap van Rijnland gaat dwingende regels opleggen voor de klimaatbestendige inrichting van nieuwe grote gebiedsprojecten. Stefan Kuks vindt dit een voorbeeld dat navolging verdient. Vanuit zijn verschillende rollen – voorzitter van de stuurgroep van het Deltaprogramma Ruimtelijke adaptatie (DPRA), hoogleraar bestuurskunde aan de Universiteit Twente en watergraaf van waterschap Vechtstromen – constateert hij: "Al twintig jaar gaan we overal en met iedereen het gesprek aan over klimaatmaatregelen. Maar met alleen vrijwilligheid blijken we het niet te redden."

Het RIVM luidde deze week de noodklok: door aanhoudende droogte en een groeiende vraag naar drinkwater dreigt al in 2030 een drinkwatertekort. Een belangrijk bericht, dat ons met de neus op de niet zo rooskleurige feiten drukt. Maar de adviezen die het RIVM vervolgens geeft maken het probleem alleen maar groter. Terwijl de echte oplossing gewoon onder onze neus ligt.

Het onderwerp klimt op de politieke agenda: de noodzaak van circulair watergebruik. We spraken hierover met Peter van der Linde, branchemanager bij ENVAQUA. Deze branchevereniging werkt sinds januari zeer nauw samen met Water Alliance en treedt sindsdien ook onder die naam naar buiten. Zo ontstond een zeer breed netwerk van onderzoekers en bedrijven in de watertechnologie. Van der Linde is hierin medeoprichter van de Expertgroep Circulair Water.

Na de verkiezingen worden bij de waterschappen coalities gevormd en coalitieakkoorden opgesteld. Maar het kan ook anders, stelt Constant van Kretschmar onder verwijzing naar het door alle fracties gedragen bestuursakkoord bij het Hoogheemraadschap van Delfland. Dat akkoord leidde in de achterliggende bestuursperiode tot 'een krachtig collegiaal bestuur'. "De grote uitdagingen waar de waterschappen voor gesteld staan is gebaat bij een brede bestuurlijke samenwerking."

De brief van minister Harbers van 25 november jl. aan de 2e Kamer met de titel ‘Water en Bodem sturend’ beoogt met structurerende keuzes houvast te geven aan partijen die plannen of beleid maken voor de korte termijn. Hiermee is een begin gemaakt op het gebied van water, bodem en ruimte. Nu nog een visie voor de lange termijn!

Waterschappers kennen de uitdagingen van de toekomst: klimaatverandering, mondiger burgers, uitstroom door vergrijzing en krapte op de arbeidsmarkt. En we weten: de waterwereld heeft volop innovaties nodig om deze uitdagingen aan te pakken, ook in de toekomst. Maar eerlijk is eerlijk: we weten ook dat de praktijk weerbarstig is. Hoe komt dat? En hoe kunnen we het beter doen? Renz Davits deed voor het Arbeidsmarkt & Ontwikkelingsfonds Waterschappen (A&O fonds Waterschappen) verkennend onderzoek naar de impact van de digitale transformatie voor werk, medewerkers en HR-beleid in de watersector. “Innoveren gaat niet vanzelf,” zegt hij, “Neem vernieuwen serieus en geef mensen de ruimte.”

In H2O van februari 2023 staat een beschouwing over de besturen van waterschappen. Die worden na de verkiezingen op 15 maart minder rechts door het wegvallen van de geborgde zetels voor bedrijven en beperking van de boerenzetels, aldus de analyse. Johan Raap, 'bedrijfsgeborgde bestuurder', is kritisch over de wending en voelt zich geschoffeerd als zeer betrokken waterschapsbestuurder

h2ologoprimair    PODIUM

Podium is een platform voor opinies, blogs, het redactioneel en door waterprofessionals geschreven artikelen. Deze bijdragen (UITGELICHT) zijn voor rekening van de auteurs.
H2O heeft voor Uitgelicht geen bemoeienis met de inhoud, behoudens de beoordeling of de bijdrage in aanmerking komt voor plaatsing. De artikelen mogen geen commerciële grondslag hebben.

(advertentie)

Laatste reacties op onze artikelen

@LaumannsZoals gezegd laumanns het middel werd en wordt niet gebruikt in de bollenteelt en sierteelt sector!
@LaumannsLezen is voor Laumanns een kunst. Als het middel niet gebruikt is in de bollenteelt, waarom dan volharden in de beschuldiging naar die sector toe? Bijzonder.
Het lijkt er toch wel zeer aannemelijk dat bollenboeren deze bestrijdingsmiddelen nog steeds illegaal gebruiken, gewoon omdat ze er mee weg komen. Dit omdat de NVWA te weinig mankracht heeft en het Waterschap weer eens zeer gemakkelijk ervan uitgaat dat oa boerenbedrijven zich aan de wet houden en de gifmiddelen niet zouden gebruiken.
Wat opvalt is dat wederom MOB dit aan het licht brengt en het zonder MOB gewoon onder het tapijt was geschoffeld. Het gaat nl om metingen van Hoogheemraadschap Hollands Noorderwartier uit 2022 zelf die door MOB zijn geanalyseerd.
Het is echter de verantwoordelijkheid vh waterschap zelf om de metingen te analyseren en daarop actie te ondernemen door onderzoek te starten en de NVWA te waarschuwen. Dat is niet gebeurd, want pas nu, bijna 2 jaar na de metingen en alleen op instigatie van MOB, start het waterschap een onderzoek. Het lijkt er sterk op dat het waterschap doelbewust nalatig is en dat dat komt omdat de boeren te sterk zijn vertegenwoordigd in dit orgaan. Burgers, flora en fauna zijn de dupe.
Eerlijk gezegd, het lijkt mij evident dat deze opzettelijke nalatigheid vh waterschap onrechtmatig is. Corruptie zou ik zelfs niet uitsluiten. Maar natuurlijk, gaan we uit van bovenwettelijke inspanningen vh waterschap dat ze zich aan de wet houden, net als de boeren… Het kan toch niet zo zijn dat het waterschap ooit iets verkeerd zou doen? Nee mensen, het waterschap treft geen blaam, zij zorgen er heus wel voor dat u weer rustig kunt slapen, toch? Of had de NVWA dan toch eigenlijk ietsjes (2 jaar eerder) gewaarschuwd moeten worden?  Nou ja, zo erg is het niet, 1 op de 3 mensen krijgt kanker of heeft 't gehad dus waar maken we ons zorgen over….
@Rien VerstallenMisschien ook de anti vries of de-icers die gebruikt zijn bij de vliegbasis.