Uitgelicht

Het kennisprogramma COASTAR heeft in kaart gebracht waar de ondergrond in Nederlandse kustgebieden kan bijdragen aan een meer robuuste zoetwatervoorziening. Er blijken volop kansen voor ondergrondse berging van regenwater én de winning van brak grondwater, waarmee we verzilting tegengaan en zoetwater kunnen produceren. COASTAR heeft deze kansrijke locaties letterlijk in kaart gebracht. De geohydrologische geschiktheidskaarten zijn een uitstekend startpunt voor verder onderzoek en gesprekken in de regio.

In een gezamenlijk project realiseren Amref Flying Doctors en Stichting Water for Life drinkwateraansluitingen en toiletten op publieke scholen in Ethiopië. Ze zetten samen campagnes op in Nederland om fondsen te werven voor dit programma. De doelstelling is om op de 5 geselecteerde scholen in totaal bijna 20.000 mensen van schoon drinkwater en goede hygiëne te voorzien, inclusief voorzieningen voor meisjes tijdens de menstruatie.

Inmiddels zijn 325 van de ruim 1.000 Rotterdamse rioolgemalen uitgerust met slimme schakelkastjes, die niet alleen aan de bel trekken bij een storing, maar een toegesnelde monteur ook direct ‘vertellen’ waar het defect precies zit. Dit systeem bespaart de gemeente veel kosten.

De druk op de publieke ruimte in Nederland wordt steeds groter. Er spelen veel opgaven en transities die gelijktijdig op hetzelfde aantal vierkante meters moeten plaatsvinden. Denk aan woningbouw, biodiversiteit, infrastuctuur, ruimtelijke ordening, energietransitie en klimaatadaptatie. De twee laatstgenoemde zijn niet los van elkaar te zien omdat ze allebei sterk gekoppeld zijn aan klimaatverandering. De energietransitie is nodig om klimaatverandering af te remmen door de overstap van fossiele energiebronnen naar het gebruik van zon, wind en water als bron van energie, warmte en koude. En klimaatadaptatie is een set aan maatregelen waarmee we ons aan kunnen passen aan de gevolgen van klimaatverandering en extreem weer zoals extreme neerslag, droogte en hitte. Om te zorgen dat beide succesvol worden uitgevoerd wordt steeds vaker gesproken over het verbinden van energietransitie en klimaatadaptatie.

Als watersector staan we voor interessante, en prangende opgaven; met grote thema’s als klimaatverandering, energie transitie en de vergrijzing van ons personeelsbestand moeten we op termijn een andere koers gaan varen dan we nu doen. In WinnovatieLabs, meerdaagse Hackatons georganiseerd door het Waterschapshuis, gaan waterschappers uit heel Nederland samen opzoek naar waardevolle innovaties om deze uitdagingen het hoofd te bieden. In dit artikel lichten we de 8 elementen van succesvol innoveren toe die we bij de WinnovatieLabs terugzien.

Nederland staat voor een grote uitdaging. Klimaatverandering staat hoog op de maatschappelijke agenda. De procesindustrie maar ook de watersector moeten in toenemende mate investeren in verduurzaming. Oplossingen kunnen worden gezocht in een transitie van lineaire naar circulair handelen. Om deze transitie te realiseren zijn goed geschoolde technologen nodig. Het aantal niet ingevulde vacatures van technologen in de drinkwatersector neemt de laatste steeds meer toe. Om een bijdrage te leveren, heeft de Hogeschool Utrecht een minor watertechnologie geïnitieerd met als doel om jongeren te interesseren in het vak water.

Vanuit het Waterschapshuis, en meer specifiek het programma Innovatie & Transformatie, is in 2019 de leerlijn digitale transformatie voor managers opgezet. Dit is een leertraject waarin de waterschappen kennis maken met de digitale transformatie. Inmiddels doen de waterschappen volop mee en blikt Nuala Burns, opleidingsspecialist Digitale Transformatie bij het Waterschapshuis, terug op de ontwikkeling en uitvoering van deze leerlijn.

Wie serieuze stappen wil maken met kennisdelen en duurzaam innoveren moet slim zijn. Sinds een jaar bundelen vier waterschappen de krachten met marktpartijen binnen een bijzonder raamcontract voor integrale technische adviesdiensten. Met Joost van der Stee van Waterschap Brabantse Delta en Richard Moerenhout van Waterschap Hollandse Delta maken we de balans op.

Nederlandse gemeenten barsten van de kennis over klimaatadaptatie, en er zijn talloze kennisproducten beschikbaar. Maar: wat al lang en breed toegepast wordt binnen de ene gemeente, is niet altijd vanzelfsprekend, laat staan bekend, bij de andere. STOWA verkent sinds 2020 daarom samen met Stichting RIONEDⁱ en het Platform Samen Klimaatbestendigⁱⁱ wat er nodig is om bestaande hulmiddelen, kennisproducten en tools in verschillende werkregio’sⁱⁱⁱ op maat in te kunnen zetten. Op die manier kan praktische klimaatkennis beter landen en worden ingezet binnen en bij samenwerkende waterschappen en gemeenten.

Het Indonesische eiland Sulawesi werd op 28 september 2018 getroffen door een zware aardbeving. De beving veroorzaakte een tsunami die grote delen van de stad Palu verwoestte. Zo werd ook de drinkwaterinfrastructuur ernstig beschadigd. Nu wordt met Nederlandse inbreng gewerkt aan herstel.