H2O Actueel

In Breklenkamp in Twente is een pilot van start gegaan om te komen tot een klimaatbestendiger waterbeheer. Binnen de pilot moet door samenwerking tussen inwoners, agrariërs en waterschap Vechtstromen het waterbeheer zo worden ingericht dat weersextremen, zowel droogte als sterke regenval, beter kunnen worden opgevangen.

Onderwaterdrainage leidt niet tot minder CO₂-uitstoot door oxiderend veen. Het is wel een probaat middel om de grondwaterstand te beïnvloeden. Dat blijkt uit onderzoek van de Radboud Universiteit en Wageningen Environmental Research (WENR) in het kader van het Friese Veenweideprogramma.

Door nu rekening te houden met de stijging van de zeespiegel, kunnen in de toekomst miljoenen mensen worden gered. Dat laten onderzoekers van onder andere Deltares en de Universiteit Utrecht zien aan de hand van verschillende scenario’s, met en zonder wereldwijde inspanning om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.

Met een quickscan in Excel kunnen gemeenten, waterschappen en investeerders in de regio Rijnmond-Drechtsteden snel zien of bouwen in het buitendijks gebied nog wel slim is met het oog op de verwachte zeespiegelstijging. De tool ‘No Regret’ moet voorkomen dat ze hier spijt van krijgen.

Met de verandering van het klimaat zal ook het landschap veranderen. Dit wordt vaak niet meegenomen in hydrologische modellen omdat die meestal uitgaan van statische ecosystemen, zegt hydroloog Laurène Bouaziz van kennisinstituut Deltares. Zij raadt aan om in het kader van beleid en operationele toepassingen meerdere modellen te gebruiken, om zo een beter zicht op onzekerheden te krijgen.

De schade aan de huizen rondom Kanaal Almelo-De Haandrik is niet toe te schrijven aan piping, aan de beschadiging liggen meerdere oorzaken ten grondslag. Dat is de uitkomst van een verdiepend onderzoek door Deltares. Over de bijdrage van de kanaalwerkzaamheden aan de schades verschillen de Deltares-onderzoekers van mening met de externe adviseurs Stefan van Baars en Matthijs Kok. Het kennisinstituut stelt vast dat door het almaar intensiever gebruik van water en bodem dit soort problemen zich vaker gaan voordoen.

Van een demissionair kabinet mag geen vuurwerk worden verwacht en dat klinkt door in de reacties op de nieuwe plannen voor klimaat en water die Rutte III op Prinsjesdag presenteerde. De flinke extra investering in klimaatmaatregelen wordt meestal positief beoordeeld. Maar ook is er in veel toonaarden kritiek op het uitblijven van echte keuzes. Hier een greep uit de reacties.

Het kabinet wil met een extra miljardeninvestering het doel van 49 procent broeikasgasreductie in 2030 in het vizier houden. Zo wordt het budget van de Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie fors verhoogd. Voor de grote infrastructurele opgave is volgend jaar een bedrag van 3,6 miljard euro beschikbaar, is vandaag tijdens Prinsjesdag bekendgemaakt.

Waterschap Hollandse Delta gaat in zes jaar tijd 3,6 miljoen euro extra uittrekken voor maatregelen om polders te vergroenen en de biodiversiteit te bevorderen. Hiervoor is een groenbeleidsplan gemaakt.

De miljoen woningen die vóór 2030 dienen te worden gebouwd moeten toekomst- en klimaatbestendig, duurzaam en goed bereikbaar zijn. Voor de keuze van bouwlocaties moeten water, bodem en het herstel van de natuur leidend zijn, zeggen de koepelorganisaties Vereniging van Nederlandse Gemeenten, het Interprovinciaal Overleg en de Unie van Waterschappen in het kader van Prinsjesdag. Het rijk moet snel met 'een duidelijke, langjarige aanpak' komen.

In 2010 maakten de rijksoverheid en de waterschappen afspraken over de klimaat- en energiedoelen die de waterschappen in 2020 wilden verwezenlijken. Die doelen werden vorig jaar al bereikt en in 2020 zette deze positieve trend door. Dit blijkt uit de Klimaatmonitor Waterschappen over het verslagjaar 2020.

“We moeten het veenweidegebied op het landschapsniveau bekijken. De biodiversiteit en de waterregulatie in het veenweidegebied zijn gebaat bij een landschap met landbouw- en natuurgraslanden.” Dat stelt Joachim Deru, van het Louis Bolk Instituut, die onlangs promoveerde op een onderzoek naar bodemkwaliteit en ecosystemen in het veenweidegebied.

Telers met percelen in grondwaterbeschermingsgebieden houden zich beter aan de regels voor toepassing van gewasbeschermingsmiddelen dan vier jaar geleden. Toch gebruikt 22 procent van de boeren nog altijd middelen die niet zijn toegestaan in deze gebieden. Dat stelt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).

Voor planten en dieren die in het water leven, heeft het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu een veilige concentratie bromaat berekend van 50 microgram per liter (50 μg/L). Op innamepunten van drinkwater stelt het RIVM een strengere waarde voor van 1 microgram per liter (1 μg/L) om aan de kwaliteitseisen voor drinkwater te voldoen.

Watererfgoed kan veel kennis opleveren voor de opgaven waar waterbeheerders mee worstelen. Die zien dat zelf echter nog onvoldoende, menen de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en de Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (STOWA). Ze hebben daarom een programma opgezet.

De Indiase rivier de Ganges is zwaar vervuild en ernstig verdroogd. Oplossingen zijn niet eenvoudig, want huishoudens, landbouw en industrie hebben de rivier allemaal nodig. Toch gaan wetenschappers van Wageningen University & Research, de Universiteit Utrecht en Deltares, samen met hun Indiase collega’s, op zoek.

Een coalitie van vier partijen organiseert een nieuwe wedstrijd: de 50-Literhuis Challenge. Hierbij kunnen ondernemers hun innovaties voor waterbesparing in huis insturen. De winnaar mag zijn concept een jaar lang gratis testen in de praktijk.

Het bedrijf MTD en Waterschap De Dommel hebben een nieuw concept geïntroduceerd voor het hergebruik van water: de Waterbank. Het gaat om bovengrondse buffermogelijkheden. Op Vliegbasis Eindhoven is de eerste pilot.

Wageningen University & Research ontwikkelt samen met een aantal bedrijven een energiezuinige elektrochemische methode voor het produceren van zuivere waterstofperoxide. Daarvoor wordt de komende twee jaar een compact systeem gemaakt en in de praktijk uitgetest.

De waterschappen doen dit jaar volop mee aan World Cleanup Day. Onder het motto Scheppen voor schoon water roepen zij mensen op om zwerfafval op en rond het water weg te halen. De waterschappen organiseren activiteiten tot en met 10 oktober.