H2O Actueel

De Vecht kleurde groen vrijdag. Althans een beetje. En wel met reden, want waterschap Amstel, Gooi en Vecht onderzocht met behulp van contactvloeistof de stroming van het brakke water uit de Horstermeerpolder. “Uiteindelijk zoeken we een groter systeembesef om het beheer op het scherpst van de snede te kunnen voeren.”

Vewin, de vereniging van drinkwaterbedrijven, slaat alarm. Als er niet wordt ingegrepen, is er binnen tien jaar niet meer genoeg drinkwater in Nederland. Drie van de tien waterbedrijven lopen nu al tegen de grenzen van hun mogelijkheden áan bij het voldoen aan hun leveringsplicht.

De verwachte verzilting van het Nederlandse grondwater bij een stijgende zeespiegel heeft serieuze consequenties voor de zoetwatervoorziening. Sloten doorspoelen met zoet water in dezelfde mate als nu zal waarschijnlijk lastig worden, concludeert Deltares in een onderzoek in opdracht van Rijkswaterstaat.

Ruim 25 procent van de Zeeuwse zeedijken en duinen voldoet niet aan de wettelijke veiligheidsnorm. Dat betekent dat 114 kilometer dijk voor 2050 versterkt moet worden om Zeeland te beschermen tegen de zeespiegelstijging. Waterschap Scheldestromen maakt zich zorgen over de kosten.

In grote delen van Nederland is de droogtesituatie verbeterd door de gevallen neerslag en gestegen aanvoer uit de rivieren. Er is meer water beschikbaar in het hoofdwatersysteem en het vochtgehalte in de bodem is toegenomen. Landelijk is er dan ook geen sprake meer van een watertekort.

De tijd van vrijblijvendheid is voorbij, omdat de opgaven groter worden door snellere klimaatverandering en transities in steden en het landelijk gebied. De partners van het Deltaprogramma moeten daarom de komende jaren meer tempo maken bij de uitvoering van maatregelen. Met deze boodschap kwam deltacommissaris Peter Glas tijdens de presentatie van het Deltaprogramma 2023 op Prinsjesdag.

Het belang van water en bodem moet vanaf nu voorop staan bij de grote uitdagingen rond onder meer klimaat, natuur en woningbouw. Met dat pleidooi kwam de Unie van Waterschappen tijdens Prinsjesdag. Vewin vindt dat het kabinet moet doorpakken bij de beschikbaarheid van voldoende en schone bronnen voor de bereiding van drinkwater. Een aantal reacties.

Waterschap Drents Overijsselse Delta geeft een vervolg aan de Smart Energy Hub op de rwzi Hessenpoort in Zwolle. Na een geslaagde full-scale test van enkele dagen in februari, gaat het waterschap in een meerjarige pilot onderzoeken of pure zuurstof de traditionele beluchting van de rwzi kan vervangen. Een ruime meerderheid van het algemeen bestuur van WDOD gaf vanmiddag groen licht voor de proef.

Het kabinet trekt in 2023 bijna 13 miljard euro uit voor investeringen in de infrastructuur. Daarbij is voor onderhoud een bedrag van 4 miljard euro beschikbaar. Het geld gaat onder meer naar vaarwegen en waterbeheer; beide 500 miljoen euro.

Om ervoor te zorgen dat er minder plastic in de Waddenzee drijft, is het tijd voor een brede aanpak met preventie als prioriteit. Dat concludeert de Waddenacademie uit de quickscan ‘Plastic in de Waddenzee: probleemverkenning en mogelijke oplossingsstrategieën’.

De aanleg van een vooroever voor de IJsselmeerdijk in het IJsselmeer biedt kansen voor ecologische en recreatieve ontwikkeling. Dat blijkt uit de intentieverklaring die waterschap Zuiderzeeland, provincie Flevoland, de gemeenten Lelystad en Dronten, Rijkswaterstaat en Stichting Het Flevo-landschap zien hebben ondertekend.

De aanvoer van zoet water in West-Nederland middels de Klimaatbestendige Water Aanvoer (KWA) wordt deze en volgende maand stapsgewijs afgebouwd. “Nu er weer neerslag valt en de dagen korter worden (met minder verdamping als gevolg) en ook de Rijnafvoer langzaam stijgt, is een omslagpunt bereikt”, laat het Hoogheemraadschap van Rijnland weten. De maatregel werd 18 juli ingevoerd en zou naar verwachting enkele weken duren.

In Noordoost Groningen bij Finsterwolde is vandaag het proefstuk van de Brede Groene Dijk opgeleverd. De zeewering, een voorbeeld van Building with Nature, is over een lengte van 750 meter verbreed met klei die is gemaakt van gedroogd baggerslib uit de Eems-Dollard. Opdrachtgever Hunze en Aa’s spreekt over ‘een wereldprimeur’.

Met de aanleg van vispassages bij stuwen en gemalen is een groot aantal rivieren, beken en boezemwateren weer bereikbaar gemaakt voor trekvissen. Maar elfhonderd knelpunten (40 procent van het totaal) ontberen nog zo’n voorziening. Vooral polderwateren zijn daardoor onbereikbaar.

In haar tweejaarlijkse landenrapport oordeelt de Europese Commissie opnieuw streng over de staat van de Nederlandse wateren. Hoewel er ook lichte vooruitgang is geboekt, voldoet slechts 0,3 procent van alle oppervlaktewaterlichamen aan de ecologische doelen van de Kaderrichtlijn Water (KRW) en is slechts 39,2 procent chemisch gezien op orde.

Om het grondwatersysteem in Brabant beter bestand te maken tegen droogte en waterschaarste, moet er jaarlijks ‘tot wel’ 100 miljoen m³ per jaar minder grondwater worden onttrokken. Daarnaast moet 100 tot 150 miljoen m³ per jaar meer grondwater worden aangevuld via infiltratie. Een ‘droogteregisseur’ moet in Brabant de droogteaanpak vaart geven en in goede banen leiden. En daar is wel een provinciaal droogtefonds voor nodig.

Het regenachtige weer en de toegenomen aanvoer door de Rijn en Maas hebben gezorgd voor enige verlichting van de droogte. Maar voor grote delen van Nederland is de huidige neerslag nog geen oplossing voor de langdurige effecten van de droogte, waarschuwt de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW). Daarom blijven op grote schaal ingrepen door waterbeheerders nodig.

Het RIVM heeft nieuwe risicogrenzen voor poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS) in oppervlaktewater berekend. Zij zijn 12 tot 160 keer lager dan de bestaande normen. Het uitgangspunt is dat mensen hun leven lang vis uit oppervlaktewater kunnen eten zonder dat dit schadelijk voor hun gezondheid is.

Is de essentiële ecologische informatie aanwezig voor het herstel van de natuur? Daarop gaat de net ingestelde Ecologische Autoriteit plannen toetsen, die onder meer door provincies en Rijkswaterstaat worden opgesteld. De kwaliteit van bodem, water en lucht speelt hierbij een rol.

De Kolksluis in het Noord-Hollandse dorp Spaarndam heeft nieuwe kademuren gekregen en voldoet daarmee aan de huidige normen voor waterveiligheid. De sluis is rond 1285 gebouwd en de oudste nog werkende schutsluis van Europa.