H2O Actueel

Om ervoor te zorgen dat er minder plastic in de Waddenzee drijft, is het tijd voor een brede aanpak met preventie als prioriteit. Dat concludeert de Waddenacademie uit de quickscan ‘Plastic in de Waddenzee: probleemverkenning en mogelijke oplossingsstrategieën’.

De aanleg van een vooroever voor de IJsselmeerdijk in het IJsselmeer biedt kansen voor ecologische en recreatieve ontwikkeling. Dat blijkt uit de intentieverklaring die waterschap Zuiderzeeland, provincie Flevoland, de gemeenten Lelystad en Dronten, Rijkswaterstaat en Stichting Het Flevo-landschap zien hebben ondertekend.

De aanvoer van zoet water in West-Nederland middels de Klimaatbestendige Water Aanvoer (KWA) wordt deze en volgende maand stapsgewijs afgebouwd. “Nu er weer neerslag valt en de dagen korter worden (met minder verdamping als gevolg) en ook de Rijnafvoer langzaam stijgt, is een omslagpunt bereikt”, laat het Hoogheemraadschap van Rijnland weten. De maatregel werd 18 juli ingevoerd en zou naar verwachting enkele weken duren.

In Noordoost Groningen bij Finsterwolde is vandaag het proefstuk van de Brede Groene Dijk opgeleverd. De zeewering, een voorbeeld van Building with Nature, is over een lengte van 750 meter verbreed met klei die is gemaakt van gedroogd baggerslib uit de Eems-Dollard. Opdrachtgever Hunze en Aa’s spreekt over ‘een wereldprimeur’.

Met de aanleg van vispassages bij stuwen en gemalen is een groot aantal rivieren, beken en boezemwateren weer bereikbaar gemaakt voor trekvissen. Maar elfhonderd knelpunten (40 procent van het totaal) ontberen nog zo’n voorziening. Vooral polderwateren zijn daardoor onbereikbaar.

In haar tweejaarlijkse landenrapport oordeelt de Europese Commissie opnieuw streng over de staat van de Nederlandse wateren. Hoewel er ook lichte vooruitgang is geboekt, voldoet slechts 0,3 procent van alle oppervlaktewaterlichamen aan de ecologische doelen van de Kaderrichtlijn Water (KRW) en is slechts 39,2 procent chemisch gezien op orde.

Om het grondwatersysteem in Brabant beter bestand te maken tegen droogte en waterschaarste, moet er jaarlijks ‘tot wel’ 100 miljoen m³ per jaar minder grondwater worden onttrokken. Daarnaast moet 100 tot 150 miljoen m³ per jaar meer grondwater worden aangevuld via infiltratie. Een ‘droogteregisseur’ moet in Brabant de droogteaanpak vaart geven en in goede banen leiden. En daar is wel een provinciaal droogtefonds voor nodig.

Het regenachtige weer en de toegenomen aanvoer door de Rijn en Maas hebben gezorgd voor enige verlichting van de droogte. Maar voor grote delen van Nederland is de huidige neerslag nog geen oplossing voor de langdurige effecten van de droogte, waarschuwt de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW). Daarom blijven op grote schaal ingrepen door waterbeheerders nodig.

Het RIVM heeft nieuwe risicogrenzen voor poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS) in oppervlaktewater berekend. Zij zijn 12 tot 160 keer lager dan de bestaande normen. Het uitgangspunt is dat mensen hun leven lang vis uit oppervlaktewater kunnen eten zonder dat dit schadelijk voor hun gezondheid is.

Is de essentiële ecologische informatie aanwezig voor het herstel van de natuur? Daarop gaat de net ingestelde Ecologische Autoriteit plannen toetsen, die onder meer door provincies en Rijkswaterstaat worden opgesteld. De kwaliteit van bodem, water en lucht speelt hierbij een rol.

De Kolksluis in het Noord-Hollandse dorp Spaarndam heeft nieuwe kademuren gekregen en voldoet daarmee aan de huidige normen voor waterveiligheid. De sluis is rond 1285 gebouwd en de oudste nog werkende schutsluis van Europa.

Vewin, de vereniging van drinkwaterbedrijven, publiceerde vandaag de uitkomsten van een periodieke onderzoek naar het drinkwatergebruik bij mensen thuis. Op het eerste gezicht lijkt het watergebruik gestegen ten opzichte van het eerdere onderzoek uit 2016. “Maar je kunt de uitkomsten van de twee enquêtes niet zo makkelijk vergelijken.”

In de zomer van 2021 zorgde een plotselinge dijkverschuiving bij de Tempelpolder bij Reeuwijk voor overlast. Hoogheemraadschap van Rijnland liet de oorzaak van de verschuiving onderzoeken. Dit ook naar aanleiding van vermoedens van omwonenden dat de dijk werd ondermijnd door gravende rivierkreeften. Uit het onderzoek blijken deze vermoedens niet te kloppen.

Door de wettelijke verplichte geborgde zetel in het dagelijks bestuur is een coalitie zonder geborgde zetels niet mogelijk. Daarmee hebben de geborgde zetels buitensporig veel invloed op het beleid van het waterschap. Dat zegt Hans Middendorp over de initiatiefwet over de geborgde zetels in de waterschapsbesturen. Ook al verdwijnen de geborgde zetels niet helemaal, het nu voorliggende wetsvoorstel is een werkbaar compromis, aldus Middendorp.

De VisKringloop in de Wieringermeer is genomineerd voor twee verschillende prijzen: de Dutch Design Award en de Arie Keppler Prijs. Het project is ook opgenomen in de Gids voor Land Art in Nederland - 50 jaar landschapskunst. De VisKringloop in de kop van Noord-Holland is een in 2020 aangelegd paai- en leefgebied voor zoet-zouttrekkende vissen.

Waterschap Drents Overijsselse Delta heeft de verboden voor het onttrekken van oppervlaktewater voor de aanvoergebieden Vecht-Twentekanalen en Staphorst-Nieuwleusen opgeheven. In beide wateraanvoergebieden mag weer water uit sloten, weteringen, beken en kanalen mag worden gebruikt voor het beregenen van bijvoorbeeld akkers en weilanden.

De lage rivierafvoeren van de afgelopen maanden worden nu nog beschouwd als calamiteit, maar komen in de toekomst waarschijnlijk vaker voor. Onderzoekers van Deltares keken naar verschillende scenario’s voor de Rijn bij Lobith en waarschuwen dat we maar beter niet te lang kunnen wachten met adaptatiemaatregelen.

Door de aanleg van een boezemberging bij Bergen denkt het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) het boezemsysteem ten westen van Alkmaar beter te kunnen beheren. Bij extreme regenval loopt het waterpeil in de Schermerboezem, een hoofdwatersysteem van kanalen, nu snel op.

Doe het huiswerk over. Dat raadt Douwe Jan Elzinga, emeritus hoogleraar staatsrecht bij de Rijksuniversiteit Groningen, aan in verband met het initiatiefwetsvoorstel waarbij een deel van de geborgde zetels in de waterschapsbesturen wordt gehandhaafd. Hij heeft het over een halfbakken en typisch Nederlandse compromisoplossing. Wat Elzinga vooral stoort, is het ontbreken van een principieel debat over de constitutionele kant.

De kansen op regen nemen toe maar dat leidt nog niet tot een structurele verbetering van de droogtesituatie. Daarvoor is volgens de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) langdurig neerslag nodig. Alle maatregelen die Rijkswaterstaat en waterschappen eerder hebben genomen voor de aanvoer en het vasthouden van water, blijven van kracht.