Huishoudens mogen in 2035 nog maar 100 liter drinkwater per dag gebruiken, zakelijke gebruikers moeten 20 procent zien te minderen. In het Nationaal Plan van Aanpak Drinkwaterbesparing, dat gisteren is vastgesteld in het Bestuurlijk Overleg Water, worden ‘richtinggevende keuzes’ en concrete maatregelen voorgesteld om deze doelen te bereiken.
Het plan van aanpak voor drinkwaterbesparing, dat binnenkort naar de Tweede Kamer wordt gestuurd, werd al aangekondigd in de Kamerbrief ‘Water en Bodem Sturend’ van november 2022. Daarin staat ook het hoofddoel genoemd van 100 liter drinkwater per persoon in 2035 (thans 125 liter) en een reductie van 20 procent voor grootverbruikers (ten opzichte van 2016-2019).
Bewust drinkwatergebruik is hard nodig als gevolg van een toenemende vraag, langdurige periodes van droogte en knelpunten bij de uitbreiding van de productiecapaciteit. In delen van het land worden grootzakelijke drinkwateraansluitingen nu reeds geweigerd.
Roy Tummers"Dit plan komt op een goed moment", reageert Roy Tummers, directeur Water bij Koninklijke VEMW, de belangenbehartiger van zakelijke energie- en watergebruikers. "Een hoogwaardige en toegankelijke drinkwatervoorziening is voor veel bedrijven essentieel. De toenemende schaarste tast het vestigingsklimaat aan."
Brede groep
Sinds afgelopen september is met een brede groep deelnemers, waaronder VEMW, drinkwaterkoepel Vewin, de Unie van Waterschappen, de Vereniging Eigen Huis en de Vereniging Nederlandse Gemeenten, gewerkt aan het plan van aanpak. Dat gebeurde onder regie van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
Uitgangspunt is dat drinkwaterbesparing een gemeenschappelijke opgave is. Samenwerking is nodig tussen overheden, particuliere en zakelijke consumenten, drinkwaterbedrijven, de bouw- en installatiesector en woningbouwcorporaties. "Iedereen moet vanuit zijn eigen rol en verantwoordelijkheid een bijdrage leveren aan de uitvoering", aldus Tummers.
Zakelijke watergebruikers zullen daar actief aan meewerken, verzekert hij. "Wij zoeken de samenwerking op met de brancheorganisaties, met name van die branches die het meeste drinkwater gebruiken, zoals de chemie en de voedingsindustrie. Die 20 procent gaat lukken."
Besparingspotentieel
Allereerst is volgens het plan meer inzicht nodig in het besparingspotentieel per branche. Daarvoor zullen waterprofielen, waterscans en benchmarks worden ingezet. Tummers verwacht dat de meeste winst te halen is bij kleine en middelgrote bedrijven. "Daar is nog wel wat laaghangend fruit. De meeste grote bedrijven doen al het nodige om op drinkwater te besparen."
Zorgen maakt Tummers zich intussen wel over de zogenaamde zorgplicht van drinkwaterbedrijven. "Vallen bedrijven daar ook onder, of gaat die alleen over huishoudens? Als dat zo is, is dat geen prettige situatie. Die discussie loopt nog en dat zorgt voor veel onzekerheid bij bedrijven die afhankelijk zijn van drinkwater."
Gedragsverandering
Behalve voor zakelijke gebruikers en huishoudens bevat het plan van aanpak ook maatregelen voor nieuwbouw en renovatie. Bij huishoudens wordt vooral ingezet op bewustwording en gedragsverandering (minder vaak douchen), bij nieuwbouw en renovatie ook op drinkwaterbesparende maatregelen als de aanleg van een hemel- en grijswatersysteem (voor het doorspoelen van het toilet).
Vewin wilde vandaag nog niet reageren op het plan. "Dat doen we pas als de Tweede Kamer het heeft", aldus een woordvoerder.
LEES OOK
H2O premium: Transitie industriewater: 'Watertechnologen moeten de fabriek in'
H2O actueel: Industrie mikt op flinke vermindering van watergebruik
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.