Met de vandaag gelanceerde Toolbox Basiskwaliteit Natuur wil Stichting Deltaplan Biodiversiteitsherstel overheden helpen om de algemene natuurstandaard in de openbare ruimte te versterken. De toolbox is in eerste instantie een verzamelpunt van beschikbare informatie, instrumenten, voorbeelden en tips.
“Het gaat niet goed met de biodiversiteit in Nederland”, zegt Floor Edixhoven van Stichting Deltaplan Biodiversiteitsherstel. Bij deze stichting, die in 2018 is opgericht, zijn inmiddels meer dan tweehonderd organisaties aangesloten, variërend van kennisinstellingen tot banken en van overheden tot natuurorganisaties.
Floor Edixhoven“Samen willen we de beweging in Nederland ombuigen en ervoor zorgen dat het de goede kant op gaat met de biodiversiteit en de natuur”, vervolgt Edixhoven. “Binnen de stichting hebben we daarom een aantal belangrijke thema’s, met bijbehorende werkgroepen, geïdentificeerd. In februari 2024kwam uit een van deze samenwerkingen het kennisdocument Basiskwaliteit Natuur.”
In dat kennisdocument, datsamen met Naturalis, Vogelbescherming Nederland, SoortenNL en Wageningen University & Research is ontwikkeld, wordt de basiskwaliteit van natuur gedefinieerd als een situatie waarin algemeen voorkomende dier- en plantensoorten kunnen blijven bestaan of terug kunnen komen. “Basiskwaliteit Natuur zorgt dus voor een gezonde leefomgeving voor deze soorten, en daarmee ook voor ons als mens.”
De focus hierbij ligt volgens Edixhoven niet per se op de natuurgebieden, want daarvoor bestaan al duidelijke richtlijnen. “Het gaat hier vooral over de natuurkwaliteit in de openbare ruimte, zowel in het stedelijk als het landelijk gebied. Basiskwaliteit Natuur geeft dus handvatten om juist buiten natuurgebieden aan de slag te gaan.”
In eerste instantie verantwoordelijk voor deze openbare ruimte zijn de provincies, gemeenten en waterschappen. Voor deze overheden ontwikkelde de Stichting Deltaplan Biodiversiteitsherstel, samen met Vogelbescherming Nederland en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, een nieuwe toevoeging aan de bestaande Toolbox voor Biodiversiteit: de Toolbox Basiskwaliteit Natuur.
Deze toolbox is gevuld met tips, instrumenten en informatie voor ambtenaren, die aan de slag willen gaan met Basiskwaliteit Natuur. Edixhoven: “De toolbox bundelt bestaande kennis en instrumenten. Want er is al best veel beschikbaar, maar met deze toolbox maken we die kennis en tools op centraal platform bereikbaar.”
De toolbox biedt medewerkers van overheden een stappenplan om met de verbetering van de natuur te beginnen. “Zodat je stap voor stap kunt zien welke mogelijkheden er zijn om maatregelen te nemen in het landschapstype van jouw beheersgebied en vervolgens welke monitoringsopties er zijn. Maar het gaat bijvoorbeeld ook over het creëren van draagvlak voor die maatregelen.”
Belangrijke rol in de toolbox spelen ook praktijkvoorbeelden van overheden, die al stappen hebben gezet om de natuurkwaliteit in de openbare ruimte te verbeteren. “Het werkt volgens ons heel inspirerend om te horen over de aanpak van anderen. Die blijven we ook toevoegen, dus we nodigen iedereen uit om ons voorbeelden toe te sturen. Om die voorbeelden live te delen, organiseren we 29 mei overigens ook nog een inspirerende bijeenkomst over Basiskwaliteit Natuur.”
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.