secundair logo knw 1

En weer beleefden we een droge zomer. De ernst laat zich het best illustreren met de waterafvoer van de Rijn die naar recordniveau daalde. De machtige rivier verschrompelde.


door Bert Westenbrink


H2O no cover 200 H2O septemberDé vraag was deze zomer: in hoeverre hebben de watersystemen de gewenste robuustheid om droogte op te vangen? Met een keur aan ingrepen – stuwen, schotten en skippyballen, gestuurde drainage, bufferen van water, verondiepen van beken en dempen van sloten - stuurden waterschappen de afvoersystemen bij om water vast te houden.

Was het voldoende? Uiteindelijk niet. De grondwaterstanden daalden later dan voorgaande jaren, maar de droogte duurt te lang, schreef Waterschap Rijn en IJssel eind augustus als toelichting op het oppompverbod in en rond de kwetsbare natuurgebieden Stelkampsveld bij Borculo en De Zumpe bij Doetinchem.

De natuur leed. Niet alleen in de Achterhoek, ook in Overijssel. Op de Veluwe en in Brabant en Limburg grepen waterschappen in met oppomp- en beregeningsverboden om onherstelbare natuurschade te voorkomen. Waterschap De Dommel voedde (opnieuw) droogvallende beken met ‘overlevingswater’ om soorten als beekprik, libelle en kokerjuffer te redden. Op tal van andere plekken werden vissen overgeplaatst naar zuurstofrijke wateren.

Toch weer pleisters plakken en dat kun je niet ‘robuust’ noemen. De langdurige droogte, die overigens in heel Europa voor grote problemen zorgde, vraagt daarom om verdergaande aanpassingen van het watersysteem om water beter vast te houden.

“Als er een moment is om de inrichting, het beheer en het gebruik van onze watersystemen een substantieel andere wending te geven, meer in lijn met natuurlijke processen, dan is het wel nu”, zegt Piet Verdonschot in deze H2O. De gerenommeerde onderzoeker die deze maand met pensioen gaat, stelt: we hebben de kennis om benodigde veranderingen in gang te kunnen zetten, de politieke en maatschappelijke teneur onderschrijven de behoefte, en de wettelijke kaders vragen het.

Dus.


Bert Westenbrink is hoofdredacteur van H2O media en schrijft het redactioneel in het vakblad

Typ je reactie...
Je bent niet ingelogd
Of reageer als gast
Loading comment... The comment will be refreshed after 00:00.

Laat je reactie achter en start de discussie...

h2ologoprimair    PODIUM

Podium is een platform voor opinies, blogs en door waterprofessionals geschreven artikelen (Uitgelicht). H2O draagt geen verantwoordelijkheid voor de inhoud van deze bijdragen, maar bepaalt wel of een bijdrage in aanmerking komt voor plaatsing. De artikelen mogen geen commerciële grondslag hebben.

(advertentie)

Laatste reacties op onze artikelen

Geachte mevr. Sien Kok,
alles is onlosmakelijk atomair verbonden binnen relativiteit van tijd/ruimte en eenheid geest stof, telen zonder chemie, inschakelen industrie en prive personen telt allemaal, maar denk ook even aan satellieten met hun negatieve effect op klimaat, 24/7. U geeft oude wetmatigheden een nieuw jasje. Succes, Jan Kalverdijk
Interessant. Hoe staat het met de PFAS-hoeveelheden die bij Chemelot in de Maas worden geloosd, wordt hier wel op gehandhaafd? 
Niet zo vreemd dat van die akker- en weidevogelsoorten de populaties teruglopen . Dat kan je zo hebben als je het vol zet met zonnepanelen en windturbines (birdblenders).
Dit heb ik ook nodig. Wij maken van slootmaaisel, een nieuw product, Wortelbeton, voor waterschap Rijnland. Artificiële Rietzudde, voor KRW- doelen. We hebben nog een toepassing van Wortelbeton en dat is veen maken. Daarmee werken we samen met gem Amsterdam en Waternet/AGV en VIP_NL. 
We willen een techniek ontwikkelen om de bodem omhoog te laten groeien met 1m p/jaar. We hadden al zitten denken aan dit systeem, maar ik zou graag eens willen praten over jullie ervaring of samenwerking .
@Almer BolmanEens Almer, de laatste twee kalenderjaren waren uitzonderlijk, extreem nat. En enkele jaren daarvoor extreem droog. Het lijkt er echter op dat wateroverlast eerder een reden is om in actie te komen dan droogte. De flanken van de Veluwe (en de beken aldaar) reageren zeer snel op natte en droge perioden omdat -zoals je weet - de reservoircoëfficiënt daar gering is. Daarom is mijn plan om juist niet op de flanken - dat heeft geen zin - maar op de hoge delen (daar is de genoemde coëfficiënt groot en de grondwaterstand diep) de grondwateraanvulling te vergroten, ofwel door vermindering van de verdamping ofwel door gecontroleerde (!) infiltratie van perfect voorgezuiverd rivierwater. Het doel is te bereiken dat beken en sprengen weer hóger op het massief ontspringen en langer water voeren. Dat zal een enorme boost geven aan natuur en biodiversiteit. Het kwelwater naar de beken is overigens geen infiltratiewater, het is en blijft geïnfiltreerd regenwater. Als we in hoge delen van de Veluwe water infiltreren, kiest dat een diepe, uitermate lange, langzame weg naar de randen van de Veluwe waar het pas na eeuwen - misschien zelfs millennia - opkwelt.
Als we verdroging aanpakken (let op: Nederland heeft daartoe een verplichting) kán inderdaad grondwateroverlast de kop opsteken. Je spreekt over ‘totale onbeheersbaarheid van de grondwaterkwantiteit’. Dat snap ik niet. De infiltraties zijn juist uitermate gecontroleerd, ook kwantitatief. Overlast en droogte op de flanken ontstaan zeer snel door overvloedige regen of juist het gebrek daaraan. Overlast door infiltraties in de hoge delen – als het al optreedt - ontstaat echter niet ‘over night’, dat duurt jaren. Als - en voor zover - infiltraties de oorzaak zijn, dreigende overlast kunnen we perfect monitoren en heel effectief bestrijden door het sturen van de infiltraties of door zeer lokaal grondwater te onttrekken. Dat maakt ook nog eens prima bronnen beschikbaar. Het waterbedrijf zou water moeten winnen waar overlast dreigt, bij voorkeur niet daar waar verdroging het gevolg is.