secundair logo knw 1

‘Zoekt en gij zult vinden’. Een wijsheid die ook opgaat voor vreemde stoffen in water. Met de komst van steeds betere analysetechnieken ontdekten we sinds de jaren tachtig steeds meer nieuwe verbindingen in de Rijn en Maas en soms in het drinkwater zelf. Lompere industriële organische verontreinigingen als PAK’s en PCB’s waren destijds al goed in beeld en bleken gelukkig goed te zuiveren, maar met het bredere analysespectrum kwamen ook de lastig verwijderbare mobiele en polaire stoffen in beeld.

door Harie Timmer

Harrie Timmer 180 vk Harrie TimmerHoofdpijndossiers, waar Diclofenac eerder het probleem dan de oplossing was. Na het klassieke bestrijdingsmiddel Bentazon volgden in mijn tijd: AMPA, EDTA, MTBE, diglyme, medicijnresten, 1,4 dioxaan, pyrazool, PFAS…. Een lange reeks van ‘stofjes van het jaar’ met vaak allerlei even vervelende broertjes. Mijn drinkwaterdirecteur riep wel eens: “Hou eens op met zoeken naar problemen, bedenk eens een oplossing!” Maar dit bleek taai.

Inzichten ontstaan vaak in onverwachte hoeken en op het snijvlak van twee werelden. De weg uit deze repeterende problematiek werd ruim tien jaar terug door het Umwelt Bundesamt (het Duitse RIVM) geschetst. Vijf jaar geleden heeft deze routekaart definitief vorm gekregen, en afgelopen jaren is door taai volhoudende wetenschappers de oversteek gemaakt van de wetenschap naar het (Europese) beleid, met steun van ‘ons’ RIVM. Als er een Nobelprijs komt voor praktisch waardevol onderzoek en doorzettingsvermogen kan die naar deze experts.

Het komende jaar wordt beslissend. Blijven we van stof naar stof hobbelen, of pakken we het probleem bij de wortels aan?

Kerngedachte is dat als stoffen volgens benoemde criteria Persistent (ze breken niet af), Mobiel (ze gaan overal doorheen) en Toxisch (giftig) zijn, en dus een bedreiging kunnen vormen voor het drinkwater, dat we deze PMT-stoffen Europees het label ‘Zeer Zorgwekkend’ geven en de emissies naar het milieu beperken. Het geraamte van de hiervoor nodige Europese regelgeving is er al, maar op verschillende, door de experts aangewezen, plekken moeten nog haakjes worden ingebouwd en schakeltjes omgezet.

Het komende jaar wordt beslissend. Blijven we van stof naar stof hobbelen, of pakken we het probleem aan bij de wortels? In de geest van het WK voetbal: de wetenschap heeft de bal klaargelegd, nu is het aan de Nederlandse en Europese beleidsmakers om deze voorzet in te koppen en de voorgestelde wijzigingen te omarmen (voor de liefhebbers: verbeteringen in de EU CLP/REACH-verordening en EU Richtlijn Industriële Emissies). Als we met elkaar deze unieke kans zouden kunnen verzilveren, waar meer dan tien jaar persistent volhouden en gesprekken aan vooraf is gegaan, zou dat een enorme stap voorwaarts zijn. Voorbij het terugkerende stofje van het jaar. De waterwereld wacht met spanning.

Harrie Timmer is geohydroloog en schrijft een column in het vakblad


MEER COLUMNS VAN HARRIE TIMMER
Bestuurders en Ingenieurs 
Leve Europa
Don’t look down
De disfunctionele kringloop van rijksbeleid en regionale regie
We zijn ze, en ze doen het best goed
Een geborgde zetel voor de regenboogforel
Doen is het nieuwe denken
Het parallelle universum van de waterwereld
Nader onderzoek wordt niet aanbevolen
Een wet op de milieudoelen
U drinkt uw eigen gezeik 

Typ je reactie...
Je bent niet ingelogd
Of reageer als gast
Loading comment... The comment will be refreshed after 00:00.

Laat je reactie achter en start de discussie...

h2ologoprimair    PODIUM

Podium is een platform voor opinies, blogs, het redactioneel en door waterprofessionals geschreven artikelen. Deze bijdragen (UITGELICHT) zijn voor rekening van de auteurs.
H2O heeft voor Uitgelicht geen bemoeienis met de inhoud, behoudens de beoordeling of de bijdrage in aanmerking komt voor plaatsing. De artikelen mogen geen commerciële grondslag hebben.

(advertentie)

Laatste reacties op onze artikelen

Waarom dure, complexe en onderhouds intensieve ondergrondse oplossingen stimuleren als je water ook bovengronds kunt opvangen?
Begin eerst maar met het Veluwe meer en de randmeren uit te diepen en baggeren....perfecte opslagbuffer voor overvloed aan water.
@SebastiaanDat is een goede vraag als we het over de waterkwaliteit van rivieren hebben, maar in dit project zijn vooral kleine watertjes gemeten. Dat komt niet uit het buitenland, dus daar zullen we echt zelf mee aan de slag moeten!
Bijzonder. Veel waterschappen spreken nog van ‘aan en afhaakproblematiek’ waarbij de zorg juist is voor afhakende bedrijven, lees verminderde heffingsopbrengsten.
Natuurlijk is het slim als bedrijven afhaken, met duurzamere zuivering, eventueel gevolgd tot eigen directe lozing in gebied, en vervolgens tot eigen waterhergebruik. Prima.
Maar aub geen dogma. We spreken nog steeds over stedelijk afvalwater, waarbij het bedrijfswater zeker af en toe een waardevolle bijdrage is in de gehele keten.
In @KNW, @skiw, @vemw @dbc verband nog maar eens over spreken.
Reintje Paijmans Kriens Waterschapsverkiezingen: apart of niet?
"Kennis van Waterbeheer" en "Provinciaal bestuur"  voor een groot deel van onze bevolking, is naar mijn ervaring heel gering. De situatie  is per provincie ook geheel anders. Of je nu in Zuid-Holland woont of in Drenthe: water aanvoer, afvoer  en tekort zijn niet met elkaar te vergelijken. De grenzen vallen niet samen. 
Ik heb als geograaf ook veel te maken gehad met wat dat voor problemen voor de bevolking, stadsbesturen en waterschappen veroorzaakte. Stadsbesturen hebben, zeker in de huidige tijd, andere, grotere problemen op hun agenda staan. Op welke manier moet, kan betere voorlichting opgelost worden? Ik heb lezingen gegeven, excursies georganiseerd, bestuursleden van de waterschappen daarbij uitgenodigd en wat ik ook erg belangrijk vind, aan het voortgezet onderwijs voorlichting, onderwijs gegeven. Bij excursies vroeg ik aan de ouders van de leerlingen of zij "mee wilden helpen" met vervoer, eten, geld ophalen voor de bijkomende kosten. Vaak meldden meer ouders zich aan dan eigenlijk nodig was, maar dat had voor de waterschappen in velerlei opzicht positieve gevolgen.
"Samenwerking", overleg met de landen waar de rivieren ontstaan en door stromen, afspreken hoeveel water ieder land wil, kan, mag gebruiken, afvoeren, dat zijn problemen, die nauwelijks bekend zijn bij de bevolking.
Ik hoop dat dit soort onderwerpen net zo belangrijk worden gevonden als problemen met  auto rijden, parkeren en boodschappen doen.
Ik wens Nederland veel succes.