H2O
/Waternetwerk 
Een tekort aan schoon drinkwater, zou dat in ons land ook kunnen gebeuren? Het is moeilijk voor te stellen, zeker in een waterland als Nederland. Toch gebeurde zoiets in de recente zomers, een paar honderd kilometer verderop.
Rampen, zeker als er doden te betreuren zijn, zetten aan tot actie. Waarschuwingen doen dat nauwelijks. Grootse plannen nog veel minder. Die kosten geld en er zijn altijd mensen tegen. Eerst moet het water tot de lippen staan, of hoger. Wat kunnen we leren van overstromingen waar ons land ooit mee te maken had?
De Waddenzee is in last. Als de zeespiegel stijgt, verdrinken de wadplaten. Vanaf 2030 kunnen ze al gaan krimpen. Slecht nieuws voor foeragerende trekvogels, maar ook voor de waterveiligheid in Noord-Nederland, vertelt kustecoloog Katja Philippart in H2O april.
Waterschappen worden nogal eens aangesproken als kampioen water afvoeren. In dit artikel wordt het vasthouden van water in perspectief geplaatst. Want water vasthouden heeft consequenties voor iedereen.
Burgers kunnen heus wel goed omgaan met drinkwater, als we hen daarbij helpen, duidelijk maken waarom het verstandig is en vooral goed informeren. Dat is de sleutel. Communicatie is misschien zelfs belangrijker dan beprijzing met gestaffelde, progressieve drinkwatertarieven. Het gaat daarbij niet om meer omzet. Doel is het genereren van extra prikkels die huishoudens bewegen tot spaarzaam gebruik van drinkwater dat nog steeds goedkoop is en juist daarom zo waardevol.
Klanten blijven investeren in waternabehandelingsproducten, zoals thuisfilters, hoewel drinkwaterbedrijven herhaaldelijk benadrukken dat het gebruik hiervan overbodig is. Daarnaast wint regenwatergebruik aan populariteit, vooral gedreven door de wens om water te besparen, de factuur te verlagen en Vlaamse wet- en regelgeving.
De watersector staat voor spannende tijden. Door vergrijzing gaat kennis verloren en onder jongeren loopt de interesse voor een watergerelateerde carrière terug. Het gevolg van onvoldoende vakmensen in de sector kan zijn dat innovaties onder druk komen te staan, terwijl de omvang van de uitdagingen enorm is. De waterschappen werken aan een plan om het tij te keren. Ook een groep docenten verbonden aan beroepsopleidingen doet een dringende oproep.
Recente EU-regels verplichten Europese farmaceutische bedrijven om minimaal 80 procent van de zuiveringskosten van medicijnresten in het water te dragen. Een positieve stap, maar de vraag blijft of de financiële verantwoordelijkheid vooral bij de farmaceutische industrie moet liggen.
De afgelopen jaren hebben melkveehouders in het project Koeien & Kansen ervaringen opgedaan met het verbeteren van het water- en bodemmanagement. Deelnemende melkveehouders hebben in een aantal ‘Waterverhalen’ hun ervaringen met verbetering van het bodem- en watermanagement beschreven.
KWR heeft in samenwerking met drinkwaterbedrijven de Serious Game voor Integraal Assetmanagement ontwikkeld. Dit spel bevordert het begrip en de integratie van het strategische en tactische niveau van assetmanagement.
PFAS is een crisis, zegt Eddie Broeders van Nijhuis Saur Industries in deze H2O. “We gebruikten ze al jarenlang zonder te weten wat de consequenties waren.” Inmiddels weten we dat wel: deze schadelijke ‘forever chemicals’ zitten overal. Rivierwater, drinkwater en nu ook in het grondwater, zoals u op de H2O-site kunt lezen in een recent vakartikel van Arcadis en de provincies Brabant en Utrecht.
“De geest is gewillig, maar het vlees is zwak.” De Bijbelse citaten van moeder zijn altijd een bron van wijsheid. Het is inmiddels wel helder dat we met onze 8 miljard medemensen de grenzen overschrijden van wat de wereld aankan. We moeten minder grondstoffen gebruiken en minder plastic, stikstof, CO2, chemicaliën, pesticiden en medicijnresten in het milieu brengen. Zonder ingrijpen raakt alles op, koken we onze planeet en komen we om in ons eigen vuil.
De zogeheten bezemacties in de afgelopen jaren lieten zien dat er onder agrariërs een duidelijke behoefte is aan een gestructureerd afvoersysteem voor restanten van bestrijdingsmiddelen. Er is goed nieuws: dit jaar is er een landelijk inzamelsysteem voor restanten van gewasbeschermingsmiddelen, schrijven medewerkers van het Centrum voor Landbouw en Milieu (CLM).
Willen we Nederland niet opgeven en voor een lange periode behouden, dan hebben we echt een tweede kustlijn nodig, stellen Fred Sanders, Leo Schagen en Peter Vonk. Zo’n zeewering van Cadzand tot Den Helder is betaalbaar en biedt veel positieve meekoppelkansen. En: hoe eerder we aan de realisatie beginnen, hoe beter.
Een studie naar de waardebeleving en prijspercepties van kraanwater laat zien dat huishoudelijke klanten water associëren met een breed scala aan zowel particuliere als maatschappelijke waarden. De studie geeft inzicht in het verband tussen deze waarden van water en de prijsperceptie van kraanwater.
Om ontwerpers en beheerders te ondersteunen bij het afstemmen van het ontwerp, beheer en de gekozen functies, heeft TAUW in opdracht van de gemeente Amsterdam een Programma van eisen (PvE) voor nvo’s opgesteld.
Vernieuwen en uitbreiden van de zuiveringscapaciteit is urgent aan het worden. Het aantal rioolaansluitingen blijft groeien en voor de rioolwaterzuiveringen (rwzi’s) komen er steeds nieuwe en strengere zuiveringseisen bij. “En er moet niet alleen gebouwd worden om aan de eisen te voldoen. Tegenwoordig wordt er ook van ons gevraagd om dat circulair te doen. Circulair bouwen voor circulair zuiveren,” zegt Paul Roeleveld, directeur Business Development & Innovaties bij Royal HaskoningDHV. “We staan voor een dure en complexe opgave.”
In 2023 liep het vorige zesjarige BTO-onderzoekscontract af. KWR-onderzoekers kijken terug op de ontwikkelingen in die zes jaar. In de afgelopen periode BTO zijn er nieuwe uitdagingen naar voren gekomen. Omdat in het Bedrijfstakonderzoek voor waterbedrijven nadrukkelijk ook gekeken wordt naar wat er op de drinkwatersector af komt, hadden KWR en de drinkwaterbedrijven al voorzien dat deze vraagstukken zouden opkomen.
Indachtig de klassieker in waterschapsland ‘Geef ons heden ons dagelijks brood en af en toe een watersnood’, waren de hoogwaterweken rondom de jaarwisseling een zegen. De opeenvolgende stormen, aanhoudende regenval, afvoerpieken en hoge waterpeilen drukten ons opnieuw met de neus op de feiten: extreem weer wordt het nieuwe normaal.
Meer dan ooit moeten we over de toekomst van Nederland nadenken, met een aantal fundamentele keuzes die gevolgen hebben voor de lange termijn, stelt Marjolijn Haasnoot. De vraag daarbij is: wie stuurt wie en in welke mate?
Bestaande methoden om individuele chemicaliën te beoordelen kennen beperkingen. Voorgesteld wordt om maatregelen te richten op productie en markt, het aantal stoffen te verminderen en de vervanging van schadelijke stoffen te toetsen op milieueffecten en maatschappelijk nut.
PODIUM
Podium is een platform voor opinies, blogs en door waterprofessionals geschreven artikelen (Uitgelicht). H2O draagt geen verantwoordelijkheid voor de inhoud van deze bijdragen, maar bepaalt wel of een bijdrage in aanmerking komt voor plaatsing. De artikelen mogen geen commerciële grondslag hebben.
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.