H2O
/Waternetwerk 
In H2O nummer 10 van november 2022 staat op blz 25 onder ‘hoogstandje‘ een aardige bijdrage over gebruik van effluent, meer specifiek in akkerbouw voor de teelt van gewassen als aardappel en uien, maar ook in de fruitteelt voor groei van peren.
De naam is Ontboezeming en het is een ‘stout biertje’. “Niet vanwege de smaak en het uiterlijk van het bier, maar vanwege het gebruik van de reststromen”, zeggen de makers in deze H2O. Dat zijn AquaMinerals en de Energie en Grondstoffenfabriek. Ze sommen op: bier gebrouwen van ultrapuur water uit Emmen, glas gemaakt van calciet, etiket bedrukt met vivianiet, label vastgeplakt met biopolymeer PHA en het 3D geprinte krat vervaardigd van een pasta met daarin cellulose, Kaumera en calciet.
“Pfff, wéér zo’n ingenieur”, hoor je bestuurders soms verzuchten als een archetype specialist opnieuw zijn eendimensionale technische oplossing voor iets complex bepleit. Een timmerman ziet immers elk probleem als een spijker. De techniek is een bekend reservaat voor mensen met autistische trekjes. Hydrologen zijn er ook niet vrij van.
De gierende inflatie, nijpende schaarste en de krappe arbeidsmarkt zetten ook de wereld van de waterschappen en drinkwaterbedrijven op z’n kop. Ze zijn in een nieuwe werkelijkheid terecht gekomen en ‘dat vereist veerkracht en het vermogen snel te schakelen op basis van veranderende inzichten’, zegt Henk Brink, manager Strategie en Kwaliteit binnen het Drentse WMD Drinkwater, in deze H2O.
In een gezamenlijk project realiseren Amref Flying Doctors en Stichting Water for Life drinkwateraansluitingen en toiletten op publieke scholen in Ethiopië. Ze zetten samen campagnes op in Nederland om fondsen te werven voor dit programma. De doelstelling is om op de 5 geselecteerde scholen in totaal bijna 20.000 mensen van schoon drinkwater en goede hygiëne te voorzien, inclusief voorzieningen voor meisjes tijdens de menstruatie.
Maarten Veldhuis, de 'Freek Vonk van het water', praat Phebe Kloos bij over het belang van de Veluwe als zoetwaterreservoir. "Het is het beste drinkwater van heel de wereld."
Inmiddels zijn 325 van de ruim 1.000 Rotterdamse rioolgemalen uitgerust met slimme schakelkastjes, die niet alleen aan de bel trekken bij een storing, maar een toegesnelde monteur ook direct ‘vertellen’ waar het defect precies zit. Dit systeem bespaart de gemeente veel kosten.
‘Het security-team staat paraat om jullie te begeleiden’, schreef Erik ter voorbereiding op mijn rioolbezoek dat ‘een mooie belevenis wordt’ echter ‘bij regen niet door kan gaan.’ Acute spanning. Beveiliging? Team!? Regen? Wanneer de dag van de afdaling nadert, nemen de angstplasjes toe. Had ik, in plaats van in het eerste team, niet beter in de tweede kunnen zitten? Dan zijn potentiële gevaren vast ondervangen.
De begrafenis van Koningin Elisabeth maakte weer eens duidelijk dat we het op het vlak van rituelen en eeuwenoude tradities nooit gaan winnen van de Britten, al doen we aardig mee nu er ook weer een rijtoer was. Ons Staatshoofd las deze Prinsjesdag weer voor over de kabinetsplannen voor het nieuwe parlementaire jaar. Zoals in andere jaren luisterde ik opnieuw aandachtig; als zelfbenoemd waterdrammer vooral naar de passages over water en ruimte.
Een enorme woningbouwopgave en een eindige capaciteit bij de drinkwatervoorziening, hoe breng je dat bij elkaar? Drinkwaterbedrijf Vitens en waterschap Vallei en Veluwe roepen de Tweede Kamer op om met spoed voorschriften op te nemen in het Bouwbesluit die dwingen tot het ‘maximaal waterinclusief’ bouwen van woningen. Is dat een zinnig voorstel of niet? We legden deze vraag voor aan Martijn Verwoerd, beleidsadviseur publiekrecht en senior belangenbehartiger bij Bouwend Nederland.
En weer beleefden we een droge zomer. De ernst laat zich het best illustreren met de waterafvoer van de Rijn die naar recordniveau daalde. De machtige rivier verschrompelde.
Ik durf het eigenlijk niet te zeggen, maar ik heb al sinds ik het voor het eerst hoorde in 2005 moeite met het credo dat water en bodem sturend (of zelfs leidend) moeten zijn in de ruimtelijke planvorming. Ik durf het niet te zeggen omdat ik zie hoe trots velen zijn dat dit in het coalitieakkoord staat.
Ons landschap met landbouw, natuur, infrastructuur, mest en water - het is een leefomgeving met veel samenhang in termen van leefbaarheid en kwaliteit. Zoals de samenhang tussen onze waterhuishouding en stikstof in mest, bodem en water.
Ik voel me heel wat. Voor het eerst durf ik over te zwemmen. Ik fietste langs de Rijn, pardon Neder-Rijn, tot deze gedachte me overviel. Me zo overviel, dat ik er even voor afstapte. Nu omklemmen mijn handen het stuur en tuur ik over het gezonken water.
De druk op de publieke ruimte in Nederland wordt steeds groter. Er spelen veel opgaven en transities die gelijktijdig op hetzelfde aantal vierkante meters moeten plaatsvinden. Denk aan woningbouw, biodiversiteit, infrastuctuur, ruimtelijke ordening, energietransitie en klimaatadaptatie. De twee laatstgenoemde zijn niet los van elkaar te zien omdat ze allebei sterk gekoppeld zijn aan klimaatverandering. De energietransitie is nodig om klimaatverandering af te remmen door de overstap van fossiele energiebronnen naar het gebruik van zon, wind en water als bron van energie, warmte en koude. En klimaatadaptatie is een set aan maatregelen waarmee we ons aan kunnen passen aan de gevolgen van klimaatverandering en extreem weer zoals extreme neerslag, droogte en hitte. Om te zorgen dat beide succesvol worden uitgevoerd wordt steeds vaker gesproken over het verbinden van energietransitie en klimaatadaptatie.
Cruyff zei het al: ’Je gaat het pas zien als je het door hebt’. Soms veranderen dingen zo traag dat een ander je erop moet wijzen dat het anders is geworden dan je altijd dacht. Voor mij viel dit jaar het kwartje na een bezoek aan Brussel: Nederland is Roemenië geworden.
Politieke koehandel. Zo karakteriseert Lambert Zwiers, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Waterschapbestuurders Bedrijven, de deal die er in de Tweede Kamer is gesloten over het initiatiefwetsvoorstel democratiseren van de waterschapsbesturen. De kwalificatie van Zwiers is vooral ingegeven door frustratie: de bedrijven zijn de grote verliezers in het getouwtrek om de initiatiefwet van GroenLinks en D66.
Als watersector staan we voor interessante, en prangende opgaven; met grote thema’s als klimaatverandering, energie transitie en de vergrijzing van ons personeelsbestand moeten we op termijn een andere koers gaan varen dan we nu doen. In WinnovatieLabs, meerdaagse Hackatons georganiseerd door het Waterschapshuis, gaan waterschappers uit heel Nederland samen opzoek naar waardevolle innovaties om deze uitdagingen het hoofd te bieden. In dit artikel lichten we de 8 elementen van succesvol innoveren toe die we bij de WinnovatieLabs terugzien.
Nederland staat voor een grote uitdaging. Klimaatverandering staat hoog op de maatschappelijke agenda. De procesindustrie maar ook de watersector moeten in toenemende mate investeren in verduurzaming. Oplossingen kunnen worden gezocht in een transitie van lineaire naar circulair handelen. Om deze transitie te realiseren zijn goed geschoolde technologen nodig. Het aantal niet ingevulde vacatures van technologen in de drinkwatersector neemt de laatste steeds meer toe. Om een bijdrage te leveren, heeft de Hogeschool Utrecht een minor watertechnologie geïnitieerd met als doel om jongeren te interesseren in het vak water.
De AWP noemt het geamendeerde wetsvoorstel voor twee geborgde zetels voor de boeren (LTO) en twee voor natuurterreinen (Bosschap) ‘een aanvaardbaar compromis, overeenkomstig de tweede optie in het advies van de commissie Boelhouwer van twee jaar geleden’.
De oorlog leidt in Oekraïne tot veel vernietiging, onder andere van de waterinfrastructuur. Sommige waterorganisaties in de EU verlenen directe steun. De Nederlandse waterschappen en drinkwaterbedrijven zijn (nog) terughoudend. Ook neemt een deel nog gas af van Gazprom. Hoe komt dat? Wat kunnen de Nederlandse waterschappen op dit moment doen, en hoe kunnen ze straks de wederopbouw ondersteunen? Luzette Kroon, bestuurslid van de Unie van Waterschappen met de portefeuille Europa en internationaal, en Sybe Schaap, oud-landbouwer en oud-dijkgraaf met veel landbouwcontacten in Oekraïne, geven hun visie.
PODIUM
Podium is een platform voor opinies, blogs, het redactioneel en door waterprofessionals geschreven artikelen. Deze bijdragen (UITGELICHT) zijn voor rekening van de auteurs.
H2O heeft voor Uitgelicht geen bemoeienis met de inhoud, behoudens de beoordeling of de bijdrage in aanmerking komt voor plaatsing. De artikelen mogen geen commerciële grondslag hebben.
