H2O
/Waternetwerk 
Waarom doen we wat we doen in het waterbeheer? We zijn vooral bezig om operationele doelen te halen op basis van fundamentele doelen die maar zelden in ons werkende leven veranderen. Minder op operationele en méér op fundamentele doelen sturen maakt beslissingen democratischer, waardecreatie fijnmaziger en het werk leuker.
Waterschappen in laag Nederland zien dagelijks de gevolgen van klimaatverandering en bodemdaling. Dries Schuwer, Adviseur ruimtelijke ontwikkeling bij hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, was betrokken bij een onderzoek in de gemeente Woerden naar de mogelijkheid om een drijvende wijk te bouwen. Kan drijvend bouwen een oplossing zijn? En wat voor rol is daarbij dan weggelegd voor de waterschappen?
Deltacommissaris Peter Glas reisde deze maand naar Maastricht. Daar presenteerde hij zijn advies over de dijkversterking in Limburg. De boodschap van Glas: torn niet aan de veiligheidsnormen (‘Limburg verdient net als de rest van Nederland een goede bescherming tegen overstromingen’), maar beperk waar nodig de impact van de keringen met slimme en innovatieve technieken. Ofwel: lever maatwerk.
Nederland, deels lager dan de zee, zal zich sterk moeten weren tegen zeespiegelstijging. Dat betekent verdere sluiting en versterking van de kust, opschaling van pomp- en noodbergingscapaciteit, bufferen van zoet water en wellicht een tweede kustlijn.
De nieuwe Europese Drinkwaterrichtlijn stelt dat drinkwaterconsumenten uitgebreider geïnformeerd moeten worden over onder meer de kwaliteit van hun drinkwater. Een positieve ontwikkeling volgens KWR-onderzoekers Stijn Brouwer en Lisa Andrews. ‘De nieuwe Drinkwaterrichtlijn is een opgave maar biedt vooral een kans.’
De waterbeheerder als initiatiefnemer, aanmoediger en facilitator. Waterschapsbestuurder Bea de Buisonjé reageert op de column van Ties Rijcken over water en woningnood. Ze zegt: "Ik sta voor een rol van de waterbeheerder die met kennis van het verleden en zicht op de toekomst het gesprek aangaat over de integratie van alle ruimtelijke opgaven."
Nederland lijdt aan beleid. Iedereen uit een grotere organisatie herkent dit. Geef ondersteunende afdelingen te veel ruimte en het wordt een drama. Inkoop, Kwaliteitszorg, HR.
Als het stof van de door De Telegraaf en Noordhollands Dagblad (zelfde mediaconcern) veroorzaakte ophef is neergedaald, beland je snel in de realiteit: datacenters in Noord-Holland slurpen helemaal geen drinkwater. Ja, op hete dagen zijn het flinke innemers, maar op jaarbasis stelt het niet zoveel voor, is de teneur van de reactie van drinkwaterbedrijf PWN. Ergo: op basis van foutief rekenwerk door journalisten waren we op het verkeerde been gezet.
Ruim vijftienhonderd bezorgde medewerkers van de waterschappen willen dat hun pensioenfonds ABP stopt met investeren in fossiele brandstoffen. Ze roepen het pensioenfonds op het vermogen te gebruiken voor 'een rechtvaardige en duurzame transitie'.
Eind 2019 presenteerde de ‘Beleidstafel Droogte’ een rapport met de ietwat zelfgenoegzame titel ‘Nederland beter weerbaar tegen droogte’. We zochten daarin tevergeefs naar het antwoord op onze vraag ‘hoe ziet een echt integrale aanpak eruit?’
Vernatting van het veenweidegebied is nodig om bodemdaling en CO2-uitstoot tegen te gaan. Maar dat kost veel water, en dat kan in droge zomers elders voor tekorten zorgen, waarschuwen onderzoekers van Deltares. Hans Middendorp reageert: "Het Groene Hart heeft dorst, terwijl het water gewoon voorbij stroomt."
De stelling is de weergave van een veelgehoord geluid. We vroegen twee innovatieve ondernemers of ze deze stelling onderschrijven. “Nee”, zegt Harry van Dalfsen van Wafilin Systems stellig. “Gebrek aan lef? Het hangt ervan af in welk deel van de markt je opereert”, zegt Pieter Hack.
Het woningnoodvraagstuk is een uiterst complex samenspel van macro-economische omstandigheden, bevolkingsgroei, woonwensen, subsidiestructuren en ruimtelijke ordening. In dit geheel speelt de watersector een kleine rol, maar ook waterbeheerders en waterbeleidsontwikkelaars kunnen een creatieve bijdrage leveren.
In H2O april zoomen we in op innovaties in de watersector. Om gelijk maar de toon te zetten: nog geen tiende van de vernieuwingen haalt de eindstreep. Dat stelt de Ier Paul O’Callaghan. Hij deed onderzoek naar innovaties in de watersector en promoveerde onder supervisie van WUR-hoogleraar Cees Buisman, wiens hele leven in het teken staat van innovatie.
Cor Huijgens plaatste vraagtekens bij het in januari door het Wereld Natuur Fonds (WWF) gelanceerde kustbeschermingsplan met dubbele dijken en waterkerende landschappen. De problemen die zich maatschappelijk en uitvoerend kunnen voordoen worden onderschat en andersom worden de effectiviteit, de duurzaamheid en de bijdragen aan de natuur overschat, schreef Huijgens. Delta-expert Bas Roels van WWF reageert: met dubbele dijken creëer je een win-win situatie.
Inzicht komt met de jaren. In 2006 was Prins Willem-Alexander samen met 30.000 andere congresgangers op het 4e World Water Forum in Mexico. Moeder belde trots: “Jullie boegbeeld op TV!”
Bij het schrijven van dit redactioneel moet de gang naar de stembus nog worden gemaakt. Het beeld van de wereld ná 17 maart wordt alhier ingekleurd door de peilingen, de debatten, de duidingen en speculaties, met als aanname: weinig verandering, hier en daar een rimpeling in het zetelaantal met een enkele nieuwkomer, maar met de VVD opnieuw als de grootste.
De enige duurzame oplossing van dreigende waterschaarste op de Zeeuwse eilanden ligt in het bufferen van zoet oppervlaktewater in de meren en afsluitbare wateren in combinatie met kustlijnverkorting, stelt Wil Borm. Aanleiding voor zijn betoog: de recent gepubliceerde studie over de kunstmatige zoetwateraanvoer voor de landbouw op Schouwen-Duiveland.
Zo, Nederland heeft gekozen, de stemmen zijn geteld. We weten hoe de Tweede Kamer er zal uitzien in de nieuwe kabinetsperiode. Om de formatie te bespoedigen, schreef Jos Peters alvast onderstaande waterparagraaf ‘Slim omgaan met water’ voor het Regeerakkoord 2021-2025 ‘Heldere lijnen naar de toekomst’. '"Lezers van H2O weten het, water gedraagt zich volgens natuurkundige wetten"', aldus Peters. "Daarom zijn keuzes mogelijk, puur op inhoud, die op kamerbrede steun kunnen rekenen."
De provincie Zeeland is ver over tijd met haar eerste pogingen om wat zorg te tonen voor zoet water en is zelf verantwoordelijk voor de onhoudbare situatie van de zoetwaterhuishouding op het eiland. Ze houdt echter halsstarrig vast aan omringende wateren met een maximaal zoutgehalte, stelt Wil Lases naar aanleiding van het onderzoek naar de mogelijkheden om zoet water aan te voeren naar Schouwen-Duiveland.
In januari lanceerde het Wereld Natuur Fonds (WWF) met twintig ander partijen zoals kennisinstellingen een nieuw kustbeschermingsplan met dubbele dijken en waterkerende landschappen. Het initiatief roept bij nadere bestudering veel vragen op, stelt Cor Huijgens.
PODIUM
Podium is een platform voor opinies, blogs, het redactioneel en door waterprofessionals geschreven artikelen. Deze bijdragen (UITGELICHT) zijn voor rekening van de auteurs.
H2O heeft voor Uitgelicht geen bemoeienis met de inhoud, behoudens de beoordeling of de bijdrage in aanmerking komt voor plaatsing. De artikelen mogen geen commerciële grondslag hebben.
