secundair logo knw 1

Foto: Ben Kerckx via Pixabay

Van een demissionair kabinet mag geen vuurwerk worden verwacht en dat klinkt door in de reacties op de nieuwe plannen voor klimaat en water die Rutte III op Prinsjesdag presenteerde. De flinke extra investering in klimaatmaatregelen wordt meestal positief beoordeeld. Maar ook is er in veel toonaarden kritiek op het uitblijven van echte keuzes. Hier een greep uit de reacties.

Unie van Waterschappen: extra geld voor decentrale overheden nodig
De demissionaire regering laat met de investeringen van 6,8 miljard euro extra in het verduurzamen van Nederland en 250 miljoen euro voor maatregelen tegen droogte zien dat het veranderende klimaat op de agenda staat, stelt de Unie van Waterschappen. Er is wel extra rijksgeld voor decentrale overheden nodig om Nederland versneld aan te passen aan weersextremen. De Unie wijst erop dat de waterschappen komend jaar meer dan ooit tevoren investeren in veilige dijken en in schoon en voldoende water: 1,8 miljard euro.

Rogier van der Sande 180 vk Rogier van der SandeVolgens voorzitter Rogier van der Sande is het een goed signaal dat het Rijk 250 miljoen euro beschikbaar stelt voor maatregelen tegen de droogte in het Deltaprogramma Zoetwater. Het kabinet maakt echter nog geen harde keuzes in de ruimtelijke inrichting van Nederland. Daarvoor had de Unie maandag samen met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en het Interprovinciaal Overleg gepleit. “Het is erg belangrijk dat dit aan de formatietafel wordt opgepakt”, zegt Van der Sande. “Om toekomstige schade te beperken is het nodig dat overheden water sturend laten zijn voor de ruimtelijke inrichting.”

Van der Sande vindt het van belang dat een nieuw kabinet na de overstromingen in Limburg doorpakt. “Deze extreme wateroverlast kan overal plaatsvinden. We roepen dan ook op om investeringen in het aanpassen aan weersextremen een structureel karakter te geven.” De Unie van Waterschappen stelt een aantal maatregelen voor: verlengen van de huidige Impulsregeling Klimaatadaptatie, stimuleren van de aanleg van klimaatbuffers, opzetten van een nationaal programma voor bodemdaling en laten meegroeien van het Deltafonds met de oplopende opgaven.

IPO: samenhangend beleid en voldoende middelen gevraagd
Het Interprovinciaal Overleg (IPO) vindt dat de grote opgaven die in Nederland spelen, niet of nauwelijks worden aangepakt met de huidige plannen. De klimaat- en energieopgave en de woning- en stikstofcrisis vragen om samenhangend beleid en voldoende middelen.

De kosten voor het uitvoeren van het Klimaatakkoord uit 2019 zijn ten minste 489 miljoen euro, stelt het IPO en verwijst daarvoor naar een onafhankelijk onderzoek van de Raad voor het Openbaar Bestuur. De afspraak is dat het Rijk deze kosten betaalt. Hiervan wordt nu 70 miljoen euro geregeld. Dat is een begin maar onvoldoende om het Klimaatakkoord uit te voeren. De ontbrekende duidelijkheid zet een flinke spanning op de uitvoering van het akkoord, aldus het IPO.

Esther Ouwehand (PvdD): eerst daden zien
Esther Ouwehand 180 vk Esther OuwehandEsther Ouwehand van de Partij voor de Dieren was eigenlijk de enige fractievoorzitter van de partijen in de Tweede Kamer die echt inging op het klimaatbeleid van het kabinet. Zij is nogal sceptisch over wat er gebeurt met de bijna 7 miljard euro extra. Als de uitgaven goed terechtkomen 'kunnen we juichen'.

Vooralsnog zijn het mooie woorden en wil Ouwehand eerst daden zien. Ze haalde tegenover de camera’s van de NOS een uitspraak van Greta Thunberg aan: “Nog erger dan bedrijven en regeringen die niets doen, zijn bedrijven en regeringen die doen alsof ze iets doen.” Het kabinet gaat volgens Ouwehand door met het geven van belastingvoordelen aan de fossiele industrie, het subsidiëren van melkveehouderij en het bevorderen van ondergrondse opslag van CO2 door bedrijven. “Daar weegt deze uitgave eigenlijk niet tegenop.”

Ondernemersorganisaties: meeste beleid staat vrijwel stil
Het kabinet zet enkele goede eerste stappen door meer te investeren in bijvoorbeeld klimaat en wonen, maar het meeste beleid staat vrijwel stil. Daarom is het allerbelangrijkste dat er nu snel een stabiel kabinet komt, laten de ondernemersorganisaties VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO Nederland weten in een gezamenlijke reactie.

Ingrid Thijssen 180 vk Ingrid ThijssenDe huidige situatie kan Nederland zich niet permitteren, zegt voorzitter Ingrid Thijssen van VNO-NCW. “Voor een demissionair kabinet kun je de Miljoenennota best beleidsrijk noemen, maar voor de grote vraagstukken waar ons land voor staat is honderd miljoen per jaar voor het woningvraagstuk en 400 miljoen per jaar voor het klimaat onvoldoende. Bovendien gebeurt aan het meest urgente grote vraagstuk, stikstof, nog niets. Voor alle grote vraagstukken geldt dat we ze niet meer oplossen door te blijven doen ‘hoe we het de afgelopen decennia deden’.”

LTO Nederland heeft zelf nog een aantal concrete voorstellen. Zo wil de agrarische ondernemersorganisatie dat het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer wordt gefaciliteerd. Hierin werken boeren samen met waterschappen aan schoner en voldoende water en een betere bodem. LTO pleit ook voor toepassing van het tienpunten plan Van mestbeleid naar bodembeheer in plaats van het als ‘onhaalbaar, ontwrichtend en onbetaalbaar’ omschreven zevende actieprogramma Nitraatrichtlijn. Daarnaast moeten ondernemers de kans krijgen een fiscale klimaat- en calamiteitenreserve aan te leggen, om schade door bijvoorbeeld extreem weer op te vangen.

Natuur & Milieu: te weinig geld voor echt duurzame omslag
Natuur & Milieu is blij dat een deel van de extra investering voor klimaat bestemd is voor de isolatie van woningen en stimulering van elektrisch vervoer. Maar de milieuorganisatie ziet het als een breuk met het Klimaatakkoord dat er veel geld gaat naar de fossiele industrie voor extra CO2-opslag. Dat staat haaks op een echt duurzame omslag en ondermijnt het draagvlak onder burgers voor het klimaatbeleid.

Ook vreest Natuur & Milieu dat 2022 een verloren stikstofjaar wordt. Om dat te voorkomen, moet op korte termijn stikstofreductie plaatsvinden en meer budget worden vrijgemaakt voor vrijwillige opkoop. Volgens de organisatie is er juist nu de kans om boeren te helpen de omslag te maken naar duurzame kringlooplandbouw, waarin zij een goede boterham verdienen. Dit vraagt om meer financiële middelen.

PvdA en GroenLinks: roep klimaatnoodtoestand uit
De PvdA en GroenLinks willen dat het kabinet de klimaatnoodtoestand uitroept. Volgens deze politieke partijen is dat al in 38 landen gebeurd, ‘van Bangladesh tot Japan en van Frankrijk tot Vaticaanstad’. Zij zijn ook voorstander van doorzettingsmacht voor een minister van Klimaat.

De twee partijen zijn voorstander voor een Klimaat-OMT, naar analogie van het Outbreak Management Team voor de coronacrisis. Dit team gaat dan het kabinet maandelijks adviseren over de klimaatcrisis. Verder stellen de PvdA en GroenLinks voor dat grote vervuilers in 2022 een CO2-heffing gaan betalen. De opbrengst wordt gebruikt om de energiebelasting voor huishoudens te verlagen.

VEMW: extra impuls aan maatregelen voor emissiereductie
VEMW, kenniscentrum en belangenbehartiger van zakelijke energie- en watergebruikers, is positief over de extra klimaatinvesteringen. Algemeen directeur Hans Grünfeld zegt daarover: “Wij appreciëren de extra impuls die het kabinet wil geven aan het nemen van maatregelen die gericht zijn op emissiereductie en de daarvoor benodigde infrastructuur. De focus op de ontwikkeling van netwerken voor waterstof en warmte-uitkoppeling is zeer terecht.”

Hans Grünfeld VEMWHans Grünfeld

Grünfeld vindt wel dat er meer ruimte zou mogen zijn voor de uitbreiding van elektriciteitsnetwerken, in verband met nieuwe aansluitingen en verzwaringen van bestaande aansluitingen voor industrie en datacentra en de behoefte aan systeemflexibiliteit. “Gelet op het grote belang en de urgentie van toenemende filevorming op de netten gaan wij hierover graag in gesprek met de minister, de politiek en stakeholders.”

Geothermie Nederland: welkome impuls voor duurzame warmte
Brancheorganisatie Geothermie Nederland is naar eigen zeggen blij dat er snel extra geld komt voor de transitie naar duurzame warmte. Daarbij wordt gewezen op de verhoging van het budget van de SDE++ regeling met 3 miljard euro in 2022 en de 1,3 miljard euro die het kabinet uittrekt voor subsidies voor infrastructuurprojecten op het terrein van warmte en waterstof. Deze maatregelen zijn hard nodig om de klimaatdoelen van 2030 en verder te halen, aldus Geothermie Nederland.

Hans BolscherHans Bolscher

Volgens voorzitter Hans Bolscher is het hierdoor reëel dat meer geothermie-projecten in aanmerking komen voor subsidie. “Als ook ons verzoek wordt ingewilligd om de SDE++ regeling aan te passen, specifiek voor duurzame warmteprojecten, zal geothermie daadwerkelijk de nodige vlucht kunnen nemen. Kortom, goed nieuws voor geothermie!”

Vewin: geen tijd te verliezen bij waterkwaliteit
De aanpak voor het verbeteren van de waterkwaliteit kan niet wachten op de vorming van een nieuw kabinet. Want de plannen voor de periode 2022-2027 moeten voor het eind van het jaar worden afgerond en ingediend in Brussel. Daarom is er geen tijd te verliezen, laat de Vereniging van waterbedrijven in Nederland (Vewin) weten naar aanleiding van de beleidsarme begroting van het demissionaire kabinet.

Vewin vindt dat het Nationaal Waterplan, de Stroomgebiedbeheerplannen en ook het 7e Actieprogramma Nitraatrichtlijn vooralsnog tekortschieten. De vereniging pleit voor veel meer ambitie. Alles op alles moet worden gezet om de doelen van de Kaderrichtlijn Water wel uiterlijk in 2027 te halen. Vewin wil daarom dat het kabinet-Rutte III nog met een aanvullend maatregelenpakket komt voor de volgende vijf jaar.

Volgens Vewin is ook snel duidelijkheid nodig over de investeringsruimte van de drinkwaterbedrijven. Het gaat om de ‘weighted average cost of capital’ (WACC), de vermogenskostenvergoeding. Door nieuwe opgaven en vervanging van ondergrondse infrastructuur nemen investeringen fors toe. Maar deze dreigen onhaalbaar voor drinkwaterbedrijven te worden door de bestaande regelgeving. Daarom moet het kabinet op korte termijn een besluit nemen over het niveau van de WACC in de komende drie jaar. De WACC zou moeten stijgen ten opzichte van het huidige niveau.

Voor het nieuwe kabinet ligt er een grote opgave om vorm te geven aan de watertransitie, aldus Vewin. De drinkwatersector is voorstander van een Nationaal Waterakkoord waarbij alle partijen aan tafel zitten. Het doel is om de zoetwaterbeschikbaarheid klimaatrobuust te maken. De watertransitie staat centraal in de lobbyagenda voor het parlementaire jaar 2021-2022 die Vewin op Prinsjesdag presenteerde.

Dit artikel is tot en met woensdagmiddag 22-9 nog aangevuld met nieuwe reacties.

 

MEER INFORMATIE
H2O Actueel: kabinet trekt bijna 7 miljard extra uit voor klimaatmaatregelen
H2O Actueel: decentrale overheden willen snel Haags beleid voor verduurzaming

Typ je reactie...
Je bent niet ingelogd
Of reageer als gast
Loading comment... The comment will be refreshed after 00:00.

Laat je reactie achter en start de discussie...

(advertentie)

Laatste reacties op onze artikelen

@LaumannsZoals gezegd laumanns het middel werd en wordt niet gebruikt in de bollenteelt en sierteelt sector!
@LaumannsLezen is voor Laumanns een kunst. Als het middel niet gebruikt is in de bollenteelt, waarom dan volharden in de beschuldiging naar die sector toe? Bijzonder.
Het lijkt er toch wel zeer aannemelijk dat bollenboeren deze bestrijdingsmiddelen nog steeds illegaal gebruiken, gewoon omdat ze er mee weg komen. Dit omdat de NVWA te weinig mankracht heeft en het Waterschap weer eens zeer gemakkelijk ervan uitgaat dat oa boerenbedrijven zich aan de wet houden en de gifmiddelen niet zouden gebruiken.
Wat opvalt is dat wederom MOB dit aan het licht brengt en het zonder MOB gewoon onder het tapijt was geschoffeld. Het gaat nl om metingen van Hoogheemraadschap Hollands Noorderwartier uit 2022 zelf die door MOB zijn geanalyseerd.
Het is echter de verantwoordelijkheid vh waterschap zelf om de metingen te analyseren en daarop actie te ondernemen door onderzoek te starten en de NVWA te waarschuwen. Dat is niet gebeurd, want pas nu, bijna 2 jaar na de metingen en alleen op instigatie van MOB, start het waterschap een onderzoek. Het lijkt er sterk op dat het waterschap doelbewust nalatig is en dat dat komt omdat de boeren te sterk zijn vertegenwoordigd in dit orgaan. Burgers, flora en fauna zijn de dupe.
Eerlijk gezegd, het lijkt mij evident dat deze opzettelijke nalatigheid vh waterschap onrechtmatig is. Corruptie zou ik zelfs niet uitsluiten. Maar natuurlijk, gaan we uit van bovenwettelijke inspanningen vh waterschap dat ze zich aan de wet houden, net als de boeren… Het kan toch niet zo zijn dat het waterschap ooit iets verkeerd zou doen? Nee mensen, het waterschap treft geen blaam, zij zorgen er heus wel voor dat u weer rustig kunt slapen, toch? Of had de NVWA dan toch eigenlijk ietsjes (2 jaar eerder) gewaarschuwd moeten worden?  Nou ja, zo erg is het niet, 1 op de 3 mensen krijgt kanker of heeft 't gehad dus waar maken we ons zorgen over….
@Rien VerstallenMisschien ook de anti vries of de-icers die gebruikt zijn bij de vliegbasis.