Een complete gereedschapskist voor hydrologen op alle schaalniveaus. Die ambitie is nu waargemaakt bij het Nederlands Hydrologisch Instrumentarium (NHI). Er is een geheel vernieuwde website gelanceerd. Het beheer en onderhoud voor de komende jaren is geregeld in een samenwerkingsovereenkomst.
In het Nederlands Hydrologisch Instrumentarium zijn software en data voor het ontwikkelen van grondwater- en oppervlaktewatermodellen bijeengebracht. Door de vernieuwing is alle hydrologische kennis op zowel regionaal als nationaal niveau gebundeld.
Jacques Peerboom
Jacques Peerboom, projectmanager van het NHI en coördinator geohydrologie bij Rijkswaterstaat WVL, licht toe: “Hydrologen kunnen gewoon efficiënter, effectiever en consistenter werken. Onze ‘natte droom’ was altijd ‘modelling on the fly’ en die droom wordt steeds meer benaderd. Met het NHI kun je nu in een dag een volledig digitaal beeld van een gebied krijgen en in principe een model bouwen.”
Ondersteuning bij water-gerelateerde transities
Deltacommissaris Peter Glas nam op donderdag 5 oktober het NHI officieel in gebruik tijdens een feestelijke bijeenkomst in het Watermuseum Arnhem. Hij benadrukte het belang van goede hydrologische modellen voor het Deltaprogramma, zeker gezien de klimaatverandering. Het NHI kan volgens Glas helpen vanuit de inhoud en vanuit de gezamenlijkheid, omdat hieraan Rijk, drinkwaterbedrijven, waterschappen, provincies en marktpartijen meedoen en -betalen.
Peerboom: “De deltacommissaris reageerde zeer positief op het concept van het NHI. Hij wees vooral op de vele water-gerelateerde transities die ons te wachten staan en de keuzes die daarbij gemaakt én ondersteund moeten worden, met name door het NHI.”
Gedetailleerde en consistente informatie
Het NHI kan worden ingezet voor berekeningen op landelijke schaal maar ook voor bijvoorbeeld een model van 10 bij 10 kilometer voor één watergang. “We stellen alle beschikbare informatie zo gedetailleerd mogelijk beschikbaar. Dat gaat van gegevens over de diepe ondergrond en de onverzadigde grond tot en met allerlei meteorologische data. Je kunt met het instrumentarium deze gegevens abstraheren op verschillende schaalniveaus.”
'Je hoeft niet ver te zoeken voor de beste gegevens voor je eigen model. Tevens zitten er hele workflows voor de verwerking van data bij'
Er ontbrak volgens Peerboom eerder ook informatie. “Zo waren er nog geen goede gegevens aanwezig over de ligging van buisdrainage en de grondwateronttrekkingen door boeren voor beregening. Die hebben we erbij laten maken door kennisinstellingen.”
De nieuwe gereedschapskist heeft diverse voordelen, zegt Peerboom. “Je hoeft niet ver te zoeken voor de beste gegevens voor je eigen model. Tevens zitten er hele workflows voor de verwerking van data bij. Daarnaast is een groot voordeel dat de basisgegevens en computercodes voor iedereen hetzelfde zijn. Dit alles maakt dat hydrologen efficiënter kunnen werken en zich kunnen focussen op de inhoud. De consistentie onderling bevordert ook een betere samenwerking.”
Tien jaar in ontwikkeling
Het Nederlands Hydrologisch Instrumentarium kent een lange voorgeschiedenis, vertelt Peerboom. “Eigenlijk is het NHI is al een jaar of tien in ontwikkeling. Als een partij wat geld beschikbaar had, werd er geïnvesteerd in een stukje van het instrumentarium.”
Op deze hap-snap-manier is een complete versie echter een illusie, concludeerde in 2018 het programmateam dat bestaat uit medewerkers van de betrokken organisaties. “Wij hebben toen een investeringsplan van ruim vier miljoen euro opgesteld en zijn daarmee de boer opgegaan. Na twee jaar hadden alle partijen toegezegd om hieraan bij te dragen. De afgelopen drie jaar hebben we het plan uitgevoerd onder de hoede van kenniscentrum STOWA.”
'De website is feitelijk op zijn kop gegaan. We hebben alle documentaties vervangen en er zijn heel wat nieuwe producten bijgekomen.'
Peerboom is in zijn nopjes met het resultaat. “Er is nu in het NHI werkelijk samenhang tussen de hydrologische informatie gerealiseerd, die er vroeger niet was. De website is feitelijk op zijn kop gegaan. De informatie is op een toegankelijke manier geactualiseerd, waarbij alle documentaties zijn vervangen en er heel wat nieuwe producten zijn bijgekomen. Een professioneel bureau heeft de site aan de achterkant gemoderniseerd zodat die goed onderhoudbaar blijft.”
Financiering van onderhoud geregeld
Het beheer en het onderhoud van de website zijn ook geregeld. Tijdens de bijeenkomst van 5 oktober is hiervoor een samenwerkingsovereenkomst voor de komende jaren getekend. Vanaf 2024 ontfermt Het Waterschapshuis zich over het NHI in plaats van STOWA.
De betrokken partijen investeren samen ongeveer 6,5 ton (exclusief btw) per jaar, vertelt Peerboom. “Daarmee zorgen we ervoor dat het instrumentarium ‘in shape’ blijft. Er is een helpdesk, de software blijft draaien en de data worden geactualiseerd. Voor echt nieuwe ontwikkelingen is wel weer extra financiering nodig.”
Grote rol voor jongere hydrologen
Peerboom ziet in de toekomst bij de verdere ontwikkeling van het NHI een grote rol voor jongere hydrologen weggelegd. Hij wijst erop dat tegenwoordig steeds meer wordt gewerkt volgens het open-source- principe voor programmatuur en data, waarbij vaak communities rondom de programmatuur worden georganiseerd.
“Een goed voorbeeld van waar de zaken al op deze manier worden aangepakt, is de door het NHI gesteunde softwarebibliotheek HYDROLIB voor de aansturing van D-Hydro voor het simuleren van de bewegingen van oppervlaktewater. Dit vraagt een wat andere aanpak dan we tot nu toe gewend zijn. Ik denk dat de oudere generaties hierin iets minder bedreven zijn. Het is daarom goed als vooral jonge mensen zulke zaken gaan faciliteren.”
Jolinda van der Endt (uitvoeringsorganisatie BIJ12 voor de provincies), Katja Portegies (Rijkswaterstaat) en Pieter Janssen (Hoogheemraadschap van Delfland) ondertekenen de samenwerkingsovereenkomst voor het beheer en onderhoud van het NHI
LEES OOK
H2O-artikel (2020): Geldinjectie verbetert gereedschapskist hydrologen
