De hoogwatergeul tussen Veessen en Wapenveld dingt mee naar De Nederlandse Bouwprijs 2019. Het project in het kader van Ruimte voor de Rivier is een van de twee nominaties in de categorie Civiele Kunstwerken. Volgens de jury is er sprake van een “prachtig staaltje Hollandse Delta met veiligheid binnen een integrale gebiedsaanpak”.
De Nederlandse Bouwprijs is een initiatief van de gelijknamige stichting en wordt sinds 1991 eens in de twee jaar uitgereikt. Dit keer waren er zeventig inzendingen in vier categorieën. De hoogwatergeul Veessen-Wapenveld is genomineerd in de categorie Civiele Kunstwerken: bruggen, viaducten, tunnels en overige civiele kunstwerken. De concurrentie komt van een fietsbrug van het nieuwe bouwmateriaal biocomposiet (vlas, hars) bij het Friese buurtschap Ritsumasyl.
Eens in honderd jaar
De hoogwatergeul die zich bevindt tussen de dorpen Veessen en Wapenveld in de Gelderse gemeente Heerde, is in februari 2017 geopend. De geul is acht kilometer lang en wordt geflankeerd door dijken. De kleppen van de inlaat zullen gemiddeld eens in de honderd jaar worden opengezet bij extreem hoogwater in de IJssel. Dan loopt de geul vol en worden de omringende bewoonde gebieden beschermd.
De partijen die aan het project hebben meegewerkt - onder andere Boskalis, Rijkswaterstaat, Waterschap Vallei en Veluwe en Witteveen+Bos - stellen in hun inzending dat de hoogwatergeul een van de grootste en meest effectieve projecten binnen het programma Ruimte voor de Rivier is. De pers typeert het kunstwerk al als een nieuw Deltawerk, aldus de inzenders.
Bescheiden ogende ingreep
De jury onder leiding van Louise Vet (directeur van het Nederlands Instituut voor Ecologie en hoogleraar Evolutionaire Ecologie aan Wageningen University & Research) heeft gekeken naar hoe innovatief, verrassend en grensverleggend projecten zijn. Ook zijn de inzendingen beoordeeld aan de hand van de criteria voor duurzame ontwikkeling: ‘people’, ‘planet’ en ‘profit’. De hoogwatergeul Veessen-Wapenveld is een enorme ingreep in het landschap maar oogt bescheiden, vindt de jury. “Er is sprake van een prachtig staaltje Hollandse Delta met veiligheid binnen een integrale gebiedsaanpak.”
Het commentaar bij de nominatie gaat verder met: “Hier komt alles samen: klimaatadaptatie, natuurwaarde, verbeterde omstandigheden voor de boeren én een belevingswaarde door nieuwe recreatiemogelijkheden toe te voegen. Volgens de jury is dit het resultaat wanneer een interdisciplinair team van architecten, landschapsarchitecten en ingenieurs gaan samenwerken; een oplossing die doet waarvoor het ontworpen is - hoogwater beheersen - maar die ook mooi opgaat in de omgeving. Hier geldt 1+1=3; iedere betrokkene in de omgeving gaat erop vooruit!”
Of de hoogwatergeul Veessen-Wapenveld de prijs voor het beste civiele kunstwerk krijgt, wordt op 4 februari bekendgemaakt. Het is niet voor het eerst dat het project in aanmerking komt voor een bouwprijs. Eerder werden de Betonprijs 2017 en de Projectpluim 2016 gewonnen, terwijl de hoogwatergeul ook werd genomineerd voor de InfraTech Innovatieprijs 2017.
MEER INFORMATIE
Toelichting op De Nederlandse Bouwprijs
Waterschap Vallei en Veluwe over nominatie
Betonprijs 2017 voor het project
Ingebruikname van hoogwatergeul in 2017
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.