Het grootste pensioenfonds van Nederland, ABP, investeert niet langer in producenten van fossiele brandstoffen (olie, kolen en gas), zo maakte het deze week bekend. Waterschappers en andere ambtenaren werkten al aan een rechtszaak.
Arjan van den Hoogen "We zijn heel blij en vooral ook verrast", reageert duurzaamheidsadviseur Arjan van den Hoogen van Wetterskip Fryslân. "Dit zagen we niet aankomen, we werkten al aan een rechtszaak. En ineens was het zo ver."
Van den Hoogen was in februari van dit jaar een van de initiatiefnemers van de petitie ABP Fossielvrij, die door ruim vijftienhonderd bezorgde medewerkers van de waterschappen werd ondertekend. Het resultaat werd eind april overhandigd aan bestuurslid Menno Snel van het pensioenfonds voor ambtenaren.
De waterschappers sloten zich hiermee aan bij andere deelnemers van onder andere gemeenten, die onder de paraplu van Fossielvrij NL al zeven jaar actie voeren voor een fossielvrij ABP. "Het is ons gelukt!" juichen ze op de website, waarbij ze iedereen oproepen dit morgenmiddag (vrijdag) op het George Gershwinplein in Amsterdam te komen vieren.
Laatste redmiddel
Dat feestje komt in de plaats van een vergadering waarop de rechtszaak verder zou worden voorbereid, vertelt Van den Hoogen, die nog nauwelijks van zijn verbazing is bekomen. "Zo’n rechtszaak lijkt wel een laatste redmiddel. Je kunt roepen wat je wilt, maar er gebeurt niets. En zodra je er een zaak van maakt, word je in het gelijk gesteld."
ABP zelf rept in zijn verklaring met geen woord over een rechtszaak. Het bestuur zegt wel dat "veel deelnemers en werkgevers al langer wilden dat we zouden stoppen met beleggen in fossiele brandstoffen", maar noemt als belangrijkste reden voor zijn besluit het in augustus uitgebrachte klimaatrapport van het IPCC.
PME, het pensioenfonds voor de metaal- en technologische industrie, kondigde vorige maand als eerste grote pensioenfonds al aan te stoppen met alle fossiele beleggingen. Van den Hoogen sluit ook niet uit dat het vertrek van Snel als bestuurslid deze zomer de koerswijziging van ABP heeft bespoedigd. Hij had een omstreden bijbaan als voorzitter van de Nederlandse branchevereniging voor olie- en gasbedrijven Nogepa.
Hoe dan ook is het een wijs besluit van ABP, meent hij. Bang voor zijn pensioen is de Fries niet. "Duurzame markten renderen beter, in elk geval op de lange termijn."
Meer vaart
Tot nu toe probeerde het ambtenarenpensioenfonds zijn invloed als aandeelhouder aan te wenden om bijvoorbeeld oliebedrijven aan te zetten tot vergroening. Die strategie levert echter te weinig op, erkent het bestuur. "We zien dat er echt meer vaart gemaakt moet worden."
ABP wil zijn beleggingen in de olie- en gasindustrie daarom "stap voor stap" verkopen. Het rekent erop dat dit in het eerste kwartaal van 2023 grotendeels gelukt zal zijn. In totaal gaat het om een belegd vermogen van ruim 15 miljard euro, bijna 3 procent van het totale belegde vermogen.
Grootgebruikers
De komende jaren wil ABP zich richten op grootgebruikers van fossiele energie waarin het nog wel belegt, zoals elektriciteitsbedrijven, de auto-industrie en de luchtvaart. Die worden gestimuleerd om sneller over te stappen naar duurzame energie. Ook de criteria voor bijvoorbeeld maatschappelijk ondernemen worden verder aangescherpt.
Het aandeel in hernieuwbare energie – momenteel ruim 4 miljard euro - wordt daarnaast "waar mogelijk" vergroot.
Voor ABP Fossielvrij is de kous nog niet af. "We zullen scherp toekijken hoe er wordt gedivesteerd (het omgekeerde van investeren, ofwel desinvesteren, red.) en hoe met andere investeringen wordt omgegaan", verzekert Van den Hoogen. "Dweilen doen we met de kraan dicht."
MEER INFORMATIE
Verklaring ABP
Website ABP Fossielvrij
H2O-artikel: ‘Juist waterschappers hebben een verantwoordelijkheid om zich uit te spreken voor het klimaat’
H2O-bericht: Waterschappers bieden ABP petitie aan voor klimaatneutraal pensioen
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.