Het innovatieve DEX-filter op de zuivering in Lelystad verwijdert 70 procent van de microverontreinigingen uit het rioolwater. Dat blijkt uit een pilot van Waterschap Zuiderzeeland, STOWA en Witteveen+Bos. Onduidelijk is nog of het filter ook voor PFAS goed werkt. Dat wordt op een andere locatie getest.
Met de gebruikelijke biologische methode om afvalwater te zuiveren lukt het Zuiderzeeland onvoldoende om microverontreinigingen als medicijnresten, PFAS en brandvertragers uit het afvalwater te verwijderen. Het waterschap is daarom vorig jaar een proef begonnen met het zogenaamde DEX-filter als extra stap.
Daarvoor is van maïszetmeel een materiaal gemaakt dat chemische stoffen kan binden, het zogenaamde DEXSORB®. Dat zijn miniscule ‘cupjes’ waaraan microverontreinigingen en PFAS zich hechten. Die worden vervolgens met behulp van een oplosmiddel (alcohol) weer uit de korrels gehaald.
Bernadette LohmanDe techniek is afkomstig uit de Verenigde Staten en wordt door ingenieursbureau Witteveen+Bos nu voor het eerst in Nederland toegepast, vertelt Bernadette Lohman van Zuiderzeeland. "Wij doen hier samen met hen, STOWA en een aantal andere waterschappen onderzoek naar. Eerder is bijvoorbeeld al een haalbaarheidsstudie gedaan bij Waternet."
Hotspot
Gekozen is voor een pilot op de rwzi in Lelystad omdat deze, net als Almere, een aantal jaar geleden een ‘hotspot’ voor microverontreinigingen bleek te zijn. Doel van de pilot was om te ontdekken of de techniek voor afvalwater werkt; daarvoor werd deze in de VS nog niet gebruikt.
Zuiderzeeland noemt de eerste resultaten veelbelovend. Maar om het systeem optimaal te laten werken, is volgens het waterschap meer onderzoek nodig. "We willen bijvoorbeeld nog weten hoe vaak we moeten spoelen om het adsorptiemateriaal niet te laten verstoppen en hoe we het contact tussen het adsorptiemateriaal en afvalwater kunnen verbeteren."
Daarnaast was in het gezuiverde afvalwater in Lelystad te weinig PFAS aanwezig om de mate van verwijdering goed te kunnen bepalen. Voor andere microverontreinigingen lukte dit wel. Witteveen+Bos gaat het DEX-filter daarom nu testen op een andere rwzi, waarbij ook meer aandacht zal zijn voor de verwijdering van PFAS.
Groeifonds
Het is de bedoeling dat dat dit jaar gaat gebeuren, zegt Lohmann. Nog niet duidelijk is waar dat zal zijn. Zuiderzeeland heeft zijn hoop nu wel gevestigd op deze techniek. Een bijdrage uit het Nationaal Groeifonds moet het mogelijk maken om die op te schalen voor toepassing op alle zuiveringen.
