‘Klimaatverandering verergert de zaak, maar het toenemende gebrek aan water is vooral het gevolg van verkeerd waterbeheer’, dat is het belangrijkste punt uit een nieuw onderzoek van het Wereld Natuur Fonds. ’Mensen en natuur leiden nu al onder waterschaarste, als beleidsmakers niet snel ingrijpen is het te laat.’
“Je ziet de waterschaarste in Europa groeien. En dan niet alleen ’s zomers, maar ook in de winter”, stelt Claire Baffert, Senior Water Policy Officer bij de Europese tak van WWF. “Dat is zorgwekkend. Een watertekort is slecht voor de natuur, slecht voor de voedselproductie en raakt nu al langzaam aan de beschikbaarheid van drinkwater.”
Claire Baffert In het rapport Water for Nature, Water for Life schetst WWF vier Europese casestudies, waaronder ook het Nederlandse Holteringerveld. Verder komen waterproblemen in Spanje, Frankrijk en Bulgarije aan bod. “Met dit onderzoek wilden we de waterschaarste schetsen, de misvatting wegnemen dat klimaatverandering de belangrijkste veroorzaker is en ook laten zien welke oplossingen er zijn. De vier voorbeelden, geografisch gespreid over Europa, zijn exemplarisch voor de manier waarop lidstaten en de Europese overheden omgaan met waterinfrastructuur.”
De vier casestudies draaien om het onttrekken en opslaan van water. “Het probleem bij het Drentse Holteringerveld is dat we niet precies weten hoeveel water er aan het gebied wordt onttrokken en dat er in elk geval geen goed onderzoek is gedaan naar de impact van de wateronttrekking op het omliggende gebied.”
Ook het Bulgaarse voorbeeld draait om vergunningen, die zonder impactstudie zijn uitgegeven en de Spaanse casestudy gaat om een gekrompen moeras door illegale wateronttrekkingen. “Een van onze eerste aanbevelingen is dan ook dat het bestaande beleid veel beter moet worden doorgevoerd en gecontroleerd. Daar begint het mee.”
Maar dat is volgens Baffert niet genoeg. WWF pleit dan ook voor een nieuwe wateragenda op Europees niveau. “Om ervoor te zorgen dat de regels correct worden toegepast, is controle nodig. Daarvoor moeten middelen beschikbaar zijn. En die komen er alleen als het onderwerp prioriteit krijgt. Het is echt belangrijk dat beleidsmakers beseffen dat de waterschaarste alleen maar erger wordt als er niks gebeurt.”
WWF hoopt de Europese Unie en de nationale regeringen ervan te overtuigen om plannen te maken voor klimaatadaptatie die prioriteit geeft aan op de natuur gebaseerde oplossingen om Europeanen te beschermen tegen klimaatgevaren zoals droogte. “De Franse casestudy in het onderzoek gaat over waterreservoirs voor landbouw. Dat lijkt sympathiek en goed voor agrariërs, maar het subsidieert een vorm van waterintensieve vorm van landbouw, die op de lange termijn niet vol te houden is. Daar hebben de Europese boeren uiteindelijk ook niks aan.”
“Deze keuze staat symbool voor het slechte waterbeheer, dat de waterschaarste heeft veroorzaakt”, vervolgt Baffert. “Er is jarenlang beleid gemaakt vanuit het idee dat we oneindig veel water ter beschikking hebben. Dat mag ooit zo hebben geleken, maar die tijd is nu echt wel voorbij en de gevolgen als we niks doen zijn dramatisch."
