De waterschappen doen dit jaar volop mee aan World Cleanup Day. Onder het motto Scheppen voor schoon water roepen zij mensen op om zwerfafval op en rond het water weg te halen. De waterschappen organiseren activiteiten tot en met 10 oktober.
World Cleanup Day vindt sinds 2018 jaarlijks plaats en aanstaande zaterdag (18 september) is het weer zover. Dan gaan in meer dan 180 landen tientallen miljoenen vrijwilligers op pad om afval uit de natuur te verwijderen. De waterschappen ondersteunen nu gezamenlijk de schoonmaak in Nederland, die wordt georganiseerd door de Plastic Soup Foundation. De waterschappen hebben als doel dat via de actie Scheppen voor schoon water minimaal 15 duizend stuks afval worden verwijderd.
De opruimactie past goed bij de eigen publiekscampagne Waterbazen, licht Judith de Jong van de Unie van Waterschappen toe. “Hiermee laten we mensen zien hoe zij in hun eigen omgeving kunnen bijdragen aan schoon en voldoende water.”
Derde piekmoment van campagne Waterbazen
De waterschappen organiseren niet alleen zaterdag activiteiten, maar zijn daarmee gisteren al gestart en blijven na World Cleanup Day nog bezig tot en met 10 oktober. Het is het derde piekmoment van Waterbazen, vertelt De Jong. Eerder waren er al activiteiten tijdens de start van de campagne in oktober 2020 en bij de publicatie van een wandelgids in mei van dit jaar. “Je kunt natuurlijk niet het hele jaar door campagne voeren.”
Waterschappen komen met allerlei initiatieven voor het verwijderen van zwerfafval, zoals opruimacties met scholen en sup-tochten. Een aantal waterschappen zet bekende Nederlanders in om meer aandacht hiervoor te creëren. Waterschap Rivierenland heeft bijvoorbeeld de BMX-zussen en Olympische medaillewinnaars Laura en Merel Smulders ingeschakeld.
De Jong noemt nog een activiteit. Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier stelt vier weken lang op een aantal locaties materiaal beschikbaar. “Je krijgt grijpers en vuilniszakken en kan dan zelf aan de slag gaan. Ook kun je op een bingokaart aanstrepen wat je allemaal voor soort afval vindt. Dat maakt het een beetje speels.”
Informatie over gevonden afval bijgehouden
In het kader van World Cleanup Day wordt de app Litterati gebruikt en dat geldt ook voor de activiteiten van de waterschappen, met de speciale code Waterbazen bij Uitdaging. Mensen kunnen in de app registreren welk afval zij aantreffen. De Jong: “The Plastic Soup Foundation krijgt zo niet alleen informatie over plekken met veel vervuiling, maar ook over bijvoorbeeld bepaalde merken flesjes die vaak worden gevonden. Dan kan de stichting bij een fabrikant aankaarten wat die eraan gaat doen.”
De informatie is eveneens interessant voor de waterschappen. “Het helpt ons bij het zoeken naar gerichte oplossingen om het probleem van zwerfafval bij de bron aan te pakken.”
Gezamenlijk campagnevoeren voortgezet
De een jaar geleden gelanceerde campagne Waterbazen slaat volgens De Jong aan. “We krijgen veel positieve reacties. Het bereik is erg goed, blijkt uit de evaluaties van de eerdere campagnepieken. Op sociale media komen hele gesprekken op gang over wateronderwerpen en hoe mensen zelf kunnen meehelpen.”
Sinds kort heeft de campagne er een nieuw element bij: de Waterbazenvragen. “Wat mensen in het klein doen zoals de opvang van regenwater in een ton, doen waterschappen in het groot met bijvoorbeeld de aanleg van een waterbergend plein. Daarover zijn filmpjes gemaakt. Mensen kunnen nu ook via de site vragen insturen.”
De waterschappen gaan met gezamenlijk campagnevoeren in ieder geval door tot de Waterschapsverkiezingen in maart 2023. Het is pas sinds de vorige waterschapsverkiezingen dat zij dit zo aanpakken, zegt De Jong. “Voorheen hoorden mensen doorgaans alleen iets van de gezamenlijke waterschappen als er verkiezingen waren. Nu willen de waterschappen ook tussendoor samen aandacht geven aan hun werk. We bouwen de campagne nog steeds uit en de waterschappen worden er zelf ook steeds actiever in.”
MEER INFORMATIE
Actie Scheppen voor schoon water
Website World Cleanup Day Nederland
Website campagne Waterbazen
H2O Actueel (okt. 2020): start Waterbazen
H2O Actueel (mei 2021): wandelgids
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.