Nederlanders denken dagelijks veel minder kraanwater te gebruiken dan zij in werkelijkheid doen. Om hen te bewegen tot besparing heeft drinkwaterbedrijf Vitens de campagne ‘Zuinig op ons water’ gelanceerd. Het publieksoffensief wordt ondersteund door Waterbedrijf Groningen, WMD, de provincies Flevoland, Gelderland, Overijssel en Utrecht en de waterschappen en een aantal gemeenten in Noordoost-Nederland.
“Tijdens de zeer droge zomer kreeg ik vaak de vraag: redden jullie het nog? Daarna was de vraag vooral: is drinkwater niet te goedkoop? Daarmee geven mensen aan dat zij water wel erg gemakkelijk gebruiken. Met de lage waterprijs van nu 1,03 euro voor duizend liter gaan wij niet rommelen, maar het bewustzijn kunnen we wel actief stimuleren”, zegt directievoorzitter Jelle Hannema van Vitens.
Jelle Hannema
Vandaar dat Neerlands grootste waterbedrijf de publiekscampagne ‘Zuinig met ons water’ is gestart. Hannema: “We willen mensen bewust maken van zowel de hoeveelheid water die ze gebruiken als de kwaliteit van water. Want kraanwater is een hoogwaardig product dat meestal laagwaardig wordt gebruikt.”
‘Water voor nu en later’
Uit een onderzoek van Kantar Public in opdracht van Vitens blijkt dat Nederlanders denken dat zij elke dag 60 liter water verbruiken, terwijl dit in werkelijkheid het dubbele is. Zo kost een douchebeurt die gemiddeld 8,3 minuten duurt, al 70 liter water. Drie tips om water te besparen staan in de campagne centraal: korter douchen scheelt al veel, gebruik het hele jaar door water uit een regenton voor de tuin en gebruik op de wc de juiste knop op het juiste moment.
De publiekscampagne wordt in heel 2019 gehouden, vertelt Hannema. “Wij zetten de gebruikelijke communicatiekanalen in zoals advertenties en sociale media. Ook krijgen al onze bussen een campagnesticker. Verder dragen we onze boodschap uit bij elk contact met klanten. Vanwege de campagne hebben is onze oude pay-off ‘Laat water voor je werken’ vervangen door ‘Water voor nu en later’.”
'Kraanwater is een hoogwaardig product dat meestal laagwaardig wordt gebruikt'
De media besteden vandaag uitgebreid aandacht aan de lancering van het publieksoffensief. “Dat was ook de bedoeling maar het is fijn dat er zoveel belangstelling is”, zegt Hannema. “Het onderwerp spreekt blijkbaar tot de verbeelding.”
Bredere strategie
De campagne concentreert zich vooral op Noordoost-Nederland. De oproep van Vitens wordt ondersteund door verschillende partijen in deze regio: de Drentse drinkwaterleverancier WMD, Waterbedrijf Groningen, de provincies Flevoland, Gelderland, Overijssel en Utrecht, de waterschappen en diverse gemeenten. Waarom wordt er geen landelijke campagne van alle drinkwaterbedrijven gehouden? Dat heeft volgens Hannema te maken met regionale verschillen. “De kernboodschap is bij ieder waterbedrijf hetzelfde, maar de urgentie en regionale dynamiek zorgen voor een extra accent in het Noordoosten. De impact van de droogte en de droogte zelf hebben zich hier het meest gemanifesteerd.”
In deze regio vinden partijen elkaar in het duurzaam gebruik van het watersysteem, merkt Hannema op. “De publiekscampagne is een van de elementen in een veel bredere gezamenlijke strategie. Wij richten ons hiermee op de vraagkant, maar we nemen ook maatregelen aan de aanbodkant. Samen met de provincies en waterschappen kijken we naar het toekomstbestendig beheren van het hele watersysteem. Hierbij redeneren we vanuit het watersysteem, dus niet vanuit bestuurlijke grenzen. Het gaat niet alleen om waterwinning maar ook om aspecten als water vasthouden, plekken voor de natuur en de toekomst van de landbouw. Er komt een gezamenlijke agenda.”
Sterke groei van vraag
De Vitens-topman wijst erop dat de vraag naar drinkwater de laatste vijf jaar is gegroeid als gevolg van economische en demografische ontwikkelingen en klimaatverandering. Het waterbedrijf leverde 377 miljoen kubieke meter drinkwater in 2018, een stijging met 31 miljoen kubieke meter ofwel 9 procent ten opzichte van 2014. Deze toename komt overeen met het landelijke beeld.
“De groei gaat erg hard en past op een aantal locaties niet meer binnen onze huidige vergunningsruimte”, licht Hannema toe. “Daarom zijn we met provincies in gesprek over extra ruimte. Dat gesprek loopt erg goed. Uiteraard gaan we zelf na hoe het leidingennet nog kan worden versterkt. Voor de langere termijn kijken we naar fundamenteel andere keuzes in het waterwinconcept. Nu wint Vitens water op enkele kwetsbare plekken. Dat is historisch zo gegroeid, maar er zijn ook minder kwetsbare locaties denkbaar.”
Vraag nog over de korte termijn: stel dat deze zomer even warm en droog wordt als de vorige en het waterverbruik opnieuw 30 tot 40 procent hoger ligt? Is dat voor Vitens ditmaal gemakkelijker op te vangen? “Wij hebben nu op een aantal plekken iets meer capaciteit”, antwoordt Hannema. “Maar ik denk dat we in een vergelijkbare situatie terechtkomen.”
MEER INFORMATIE
Vitens over lancering campagne
Besparingstips door Waterbedrijf Groningen
Jelle Hannema over lessen van de droogte
Artikel magazine H2O: Leren van de droogte
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.