Een stevige oostenwind in combinatie met lage waterstanden zorgde deze week voor een bijzondere situatie in het oosten van het land. De schutsluis bij Zwartsluis moest worden gesloten omdat het IJsselmeer water wegtrok uit het gebied.
Er kon daardoor tevens geen water meer worden aangevoerd voor Drenthe, het Vechtdal en West-Twente, bijna de helft van het werkgebied van Waterschap Vechtstromen. Dat zorgde voor een verdere daling van de toch al zeer lage waterpeilen.
Ook aanvoer uit het Twentekanaal is door de lage stand van de IJssel maar beperkt mogelijk. Vechtstromen voert daarom nu water uit de Vecht aan om het peil in Zuidoost-Drenthe nog enigszins te verhogen.
Het waterschap spreekt van ''een unieke situatie die in de herfst nog nooit eerder is voorgekomen’’. ''Normaliter zijn we in deze tijd van het jaar druk bezig om water uit het gebied te krijgen’’, verklaart woordvoerder Martin Hilfrink van Vechtstromen. ''Maar nu hebben we juist dringend behoefte aan water.’’
Lage grondwaterstanden
Het gebied van Vechtstromen behoort tot de droogste delen van Nederland, waar de grondwaterstanden als gevolg van het gebrek aan neerslag nog steeds erg laag zijn. Ook veel beken en sloten staan droog.
De oostenwind trok het water uit het gebied via het Zwarte Water en het IJsselmeer weg richting Enkhuizen. ''Het zijn communicerende vaten’’, aldus Hilfrink. ''Daar kunnen we niet tegenaan pompen.’’
Waterschap Drents Overijsselse Delta (WDODelta) kampte met hetzelfde probleem voor een deel van zijn gebied. Maandagavond sloot Rijkswaterstaat op verzoek van de waterschappen daarom de Meppelerdiepsluis bij Zwartsluis voor onbepaalde tijd.
Onttrekkingsverbod opgeheven
Inmiddels is de wind afgenomen, zodat de sluis weer kon worden opengezet. Dat gebeurde gistermorgen. ''Het heeft uiteindelijk maar twee dagen geduurd’’, vertelt woordvoerder Herald van Gerner van WDOD. Om peilverlaging zo veel mogelijk te voorkomen, zette WDOD een aantal inlaten in Drenthe dicht.
Ook Vechtstromen probeert op die manier zo veel mogelijk water ‘binnen’ te houden. Het onttrekkingsverbod voor grondwater in gebieden waar geen water kan worden aangevoerd, is hier per 1 november opgeheven. ''Het groeiseizoen is voorbij, maar er mag nog steeds niet altijd met oppervlaktewater mag worden beregend’’, zegt Hilfrink. ''Daarvoor geldt nu de standaard beregeningsregeling.’’
We willen een techniek ontwikkelen om de bodem omhoog te laten groeien met 1m p/jaar. We hadden al zitten denken aan dit systeem, maar ik zou graag eens willen praten over jullie ervaring of samenwerking .
Als we verdroging aanpakken (let op: Nederland heeft daartoe een verplichting) kán inderdaad grondwateroverlast de kop opsteken. Je spreekt over ‘totale onbeheersbaarheid van de grondwaterkwantiteit’. Dat snap ik niet. De infiltraties zijn juist uitermate gecontroleerd, ook kwantitatief. Overlast en droogte op de flanken ontstaan zeer snel door overvloedige regen of juist het gebrek daaraan. Overlast door infiltraties in de hoge delen – als het al optreedt - ontstaat echter niet ‘over night’, dat duurt jaren. Als - en voor zover - infiltraties de oorzaak zijn, dreigende overlast kunnen we perfect monitoren en heel effectief bestrijden door het sturen van de infiltraties of door zeer lokaal grondwater te onttrekken. Dat maakt ook nog eens prima bronnen beschikbaar. Het waterbedrijf zou water moeten winnen waar overlast dreigt, bij voorkeur niet daar waar verdroging het gevolg is.