Status van Great Barrier Reef als werelderfgoed op de tocht

De verandering van het klimaat vormt een ernstige bedreiging voor het Great Barrier Reef. Voeg daarom het rif toe aan de lijst van werelderfgoederen die in gevaar zijn, wordt aanbevolen in een rapport van een door de VN gesteunde missie van een team van wetenschappers. Hiermee zou de status van het rif als werelderfgoed op de tocht komen te staan.

Vrijwel het hele Great Barrier Rif aan de noordoostkust van Australië is in 1981 erkend als werelderfgoed vanwege de uitzonderlijke waarde als ecosysteem. Het gaat echter al langere tijd niet goed met het grootste koraalrifsysteem ter wereld – bijna 350.000 vierkante kilometer – door onder meer verontreiniging en een stijgende watertemperatuur als gevolg van de opwarming van de aarde. Dat heeft geleid tot diverse massale gebeurtenissen met koraalverbleking, waarvan vier sinds 2016. Wanneer deze verbleking aanhoudt, sterft koraal af.

In maart was er weer zo'n gebeurtenis, juist op het moment dat een groep van wetenschappers tien dagen onderzoek deed naar de toestand van het rif. Deze missie is ondersteund door UNESCO en de International Union for Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN). Het rapport is op 28 november gepubliceerd.

Vooruitzicht op lange termijn zeer slecht
Hierin staat dat de aantasting van het Great Barrier Reef vooral verband houdt met de klimaatverandering, de ontwikkeling van kustgebieden, de verslechterende waterkwaliteit (door het wegstromen van sediment en vervuilende landbouwactiviteiten) en het niet-duurzame gebruik van hulpbronnen. In een eerder onderzoek uit 2019 werd het vooruitzicht op de lange termijn al bijgesteld van ‘slecht’ naar ‘zeer slecht’.

Het missieteam constateert dat ondanks grote wetenschappelijke en bestuurlijke inspanningen in de afgelopen jaren de ’outstanding universal value’ van het Great Barrier Rif sterk onder druk staat. Het herstelvermogen van het rif is fors verminderd, vooral door een slechtere waterkwaliteit.

Beslissing door werelderfgoedcomité in 2023
Het team raadt daarom aan om het Great Barrier Reef op te nemen in de lijst met werelderfgoederen die in gevaar zijn. Er moet volgens de wetenschappers met de grootste urgentie actie worden ondernomen. De verbleking van koraafriffen door klimaatverandering is weliswaar een wereldwijd verschijnsel, maar de regeringen van Australië en de staat Queensland kunnen nog verschillende extra inspanningen verrichten.

In het rapport worden diverse maatregelen geadviseerd, onder meer voor het verbeteren van de waterkwaliteit en het beperken van de schade door landbouw en visserij. Andere aanbevelingen gaan over het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen, het opnieuw beoordelen van projectvoorstellen en kredietregelingen en het vergroten van financiële investeringen.

De Australische regering vindt dat in het rapport van UNESCO en IUCN ten onrechte alleen naar het Great Barrier Reef wordt gekeken, omdat klimaatverandering een bedreiging is voor elk rif. Het werelderfgoedcomité neemt in 2023 het officiële besluit of het Great Barrier Reef in gevaar is. Als daarna dan geen verbetering zou optreden, kan het koraalrifsysteem worden geschrapt van de werelderfgoedlijst.

LEES OOK
H₂O Actueel: VN waarschuwt voor verdwijnen van koraalriffen