Uit nieuwe data van het Landelijk Meetnet Grondwaterkwaliteit (LMG) blijkt dat de concentraties nitraat in het ondiepe grondwater in het löss/leemgebied hoog zijn. Dat geldt ook voor zandgebieden met landbouw. In veengebieden zijn de concentraties barium en chloride in de afgelopen decennia gestegen, wat wijst op verzilting.
Een en ander staat in de rapportage over de grondwaterkwaliteit die is opgesteld door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) op basis van de data van het LMG. Met het meetnet volgt het overheidsinstituut de kwaliteit van het grondwater.
Het nitraat in het grondwater in löss/leem- en zandgebieden komt voor het grootste deel uit de landbouw, aldus het RIVM. In meer dan 20 procent van de meetreeksen in löss/leemgebieden is sprake van een stijgende trend. “Hiermee bevestigt dit rapport het beeld dat de grondwaterkwaliteit in de zand en löss-/leemgebieden onder druk staat van hoge stikstofbelasting uit met name de landbouw.”
Sulfaat
Uit de data blijkt voorts dat de concentraties sulfaat in het grondwater van rivierklei- en zandgebieden hoog zijn. “Dat komt waarschijnlijk door onder meer bemesting en door deeltjes die uit de lucht neerdalen, bijvoorbeeld vanuit industrie en verkeer. De concentratie sulfaat is gedaald in het ondiepe grondwater van droge zandgebieden met akkerbouw en met bos en natuur. Dit kan komen doordat luchtdeeltjes vanuit industrie en verkeer minder zwavel bevatten”, aldus het rapport.
In veengebieden wijzen de stijgende concentraties barium en chloride in het ondiepe en het diepe grondwater op verzilting. Hierdoor gaat de grondwaterkwaliteit achteruit, aldus het rapport. “In andere gebieden zijn zowel dalingen als stijgingen te zien in de concentraties chloride en barium, waarvoor geen duidelijke verklaring is.”
Metalen
Voor wat betreft gemeten metalen in het grondwater is er geen direct verband meer te leggen tussen de oppervlakkige belasting van metalen en de concentratie in het grondwater, staat in de conclusies van het rapport. “De concentraties metalen in het grondwater afhankelijk van de zuurgraad van het grondwater en/of van natuurlijke processen. Zo komen bijvoorbeeld cadmiumconcentraties boven de norm voor in het ondiepe grondwater van droge zandgebieden, waar de pH ook laag is.”
350 MEETPUNTEN
Het Landelijk Meetnet Grondwaterkwaliteit volgt de kwaliteit van het grondwater in Nederland sinds 1984. Het meetnet bestaat uit circa 350 meetpunten, verspreid over heel Nederland. Over het algemeen wordt ondiep (rond 10 m diep) en middeldiep (rond 25 m diep) gemeten. Daarbij wordt gekeken hoeveel van een aantal stoffen in het grondwater in gebieden met verschillende grondsoorten zit. “De continuïteit van de methodiek en locaties van de meetpunten van het LMG zorgen voor betrouwbare, lange (circa 40 jaar) en consistente meetreeksen van de grondwaterkwaliteit in Nederland”, stelt het RIVM.
