Deltares onderzocht of - en in welke mate - het oogsten van regenwater bij kan dragen aan de waterbeschikbaarheid in droge perioden. De onderzoekers bekeken de particuliere watervraag en kwamen tot de conclusie dat het gebruik van regenwater in en om het huis tot een serieuze besparing van drinkwatergebruik kan leiden.
“Waterbedrijven geven aan in de toekomst geen leveringszekerheid meer te kunnen geven”, zegt Daan Rooze van Deltares. “Vitens heeft bijvoorbeeld een aantal voedselproducenten niet kunnen aansluiten in 2022.”
Dit vormde de aanleiding om, samen met zijn collega’s Laura Nouguès en Frans van de Ven, de verkennende studie uit te voeren. “We hebben gekozen voor een open vraag en een brede benadering en hebben rekening gehouden met variaties in het weer, de omvang van verschillende gebouwen en natuurlijk de watervraag door particulieren. Daarbij is het leveringsgebied van Vitens als pilot gebruikt.”
Het aldus geconstrueerde model kan volgens Rooze worden ingezet voor alle typen gebouwen. “We hebben zelf drie scenario’s verder uitgewerkt: appartementen, rijtjeshuizen en vrijstaande woningen.”
“Natuurlijk”, vervolgt Rooze, “is het bij appartementencomplexen - met meerdere woningen onder een relatief beperkt dakoppervlak - lastiger om genoeg wateropslag te realiseren. Daar zou je kunnen kijken naar collectieve oplossingen als wateropslag onder een gemeenschappelijke parkeerplaats.”
Over de gehele lijn genomen, constateren Rooze en Nouguès dat een besparing van een derde van het drinkwatergebruik mogelijk is door het oogsten en gebruiken van regenwater om de tuin te sproeien, kleding te wassen of de wc door te trekken.
“Dat bevestigt wat we nu ook in België zien, waar voor nieuwbouw al een regentank verplicht is. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat wil toe naar een reductie van 20 procent van het drinkwaterverbruik. Regenwater oogsten kan hier een substantiële bijdrage aan leveren."
De onderzoekers doen een aantal aanbevelingen om het op grotere schaal oogsten van regenwater te realiseren. “Wij pleiten er voor om - in navolging van België - de opslag van regenwater bij nieuwbouw te verplichten en verder onderzoek te doen naar het industriële gebruik van water."
Rooze denkt daarbij aan de vele vierkante, industriële gebouwen langs de snelweg. “Die zouden bijna volledig zelfvoorzienend kunnen zijn door wateropslag op het dak. Waarbij het extra mooie nog is dat dit de plaatsing van zonnepanelen helemaal niet in de weg hoeft te staan.”
LEES OOK
H2O Actueel: Expertgroep: gemeenten moeten eis ledigingstijd regenwatertanks laten vallen
Eerlijker voor de boeren en de maatschappij.
Het pleidooi voor meer overleg in het kader van grensoverschrijdend waterbeheer met Duitsland en België, maar ook met Luxemburg, Frankrijk en Zwitserland, is wel steekhoudend. Het stroomgebied van de Rijn beslaat naast Nederland immers Zwitserland, Duitsland en Frankrijk. Stroomgebied van de Maas beslaat naast Nederland ook Frankrijk, Luxemburg, België en Duitsland. Voor zover ik weet zijn er in waterschapverband slechts een aantal pilots hier momenteel concreet mee bezig o.a. via het ontwerpen en operationaliseren van grensoverschrijdend waterbeheer rondom de Overijsselse Vecht en ook voor delen van het Roer stroomgebied dat aansluit op de Maas. Ruimte voor de rivieren in Nederland gaat maar beperkte impact hebben als niet eenzelfde inhaalslag gaat plaatsvinden in de bovenstrooms genoemde landen.
Acht kennisinstituten uit Nederland, België, Duitsland en Luxemburg gaan daarom onder coördinatie van Deltares onderzoek doen naar beter beheer van grensoverschrijdende regionale stroomgebieden. De watersnood in juli 2021 heeft geleerd dat autoriteiten hier geen goed overzicht over hebben en dat kennis over de overstromings- en droogterisico’s langs de kleinere grensoverschrijdende zijrivieren van de Maas en Rijn nog heel versnipperd is.
Het artikel stelt terecht dat voor grensoverschrijdend waterbeheer nog te weinig urgentie is.