Overtollig slib in de Eems-Dollard wordt straks bij wijze van proef aan de waterkant opgevangen. Zo ontstaan er kwelders die als rust- en broedplaats voor vogels kunnen dienen.
Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) gaf gisteren het startsein voor de zogenoemde buitendijkse slibsedimentatie. Samen met minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) maakt zij 10 miljoen euro vrij voor de proef.
Het geld komt uit de Programmatische Aanpak Grote Wateren, die de beide bewindsvrouwen vorig jaar startten om de waterkwaliteit van grote wateren in ons land te verbeteren. Daarvoor is tot en met 2032 248 miljoen euro beschikbaar, bovenop de al eerder gereserveerde 95 miljoen euro. Ook bijvoorbeeld het Grevelingenmeer profiteert hiervan.
De Eems-Dollard in Oost-Groningen is een uniek stuk natuur waar zoet en zout water samenkomen. Het gebied ligt echter dicht bij twee belangrijke industriegebieden in Nederland (de Eemshaven en Delfzijl) en in Duitsland (Emden). Daardoor is de natuur flink verstoord. Er zit te veel slib in het water en er zijn te weinig geleidelijke overgangen tussen zoet en zout water en tussen water en land.
Veertien projecten
Het Programma Eems-Dollard 2050, waar de proef met de slibsedimentatie deel van uitmaakt, moet ervoor zorgen dat dit verstoorde evenwicht over ruim dertig jaar weer is hersteld. Het telt in totaal veertien projecten, die zich deels richten op hergebruik van het slib.
Zo is er een pilot waarbij een dunne laag wordt aangebracht op zandgronden om de productiviteit te verbeteren en wordt er klei van gemaakt die geschikt is voor het versterken van dijken.
De proef met de slibsedimentatie is de enige die zich buitendijks afspeelt, zegt Alex Steenbergen van Rijkswaterstaat (RWS) Noord-Nederland. RWS voert de proef uit samen met onder andere ecologen en grondeigenaren. Dat gebeurt in eerste instantie tussen de Punt van Reide en Nieuwe Statenzijl.
Onderzocht wordt of het vastleggen van slib aan de randen van de waterkant leidt tot minder slib in het water. De kwelders die zo ontstaan vormen geleidelijke overgangen tussen zoet en zout water en tussen land en water, waardoor er meer geschikte broed- en rustplaatsen beschikbaar komen voor vogels.
Verkenning
Veel is nog onduidelijk, verklaart Steenbergen. ''We beginnen nu pas met de verkenning. Daar moet uiteindelijk een voorkeursalternatief uitrollen en dan volgt hopelijk in 2022 de realisatie met een aantal proefvlakken.’’
Zo kan hij nog niet zeggen of de bestaande kwelders worden opgehoogd met het slib of dat er nieuwe worden gevormd. Omdat de Eems-Dollard een Natura2000-gebied is, moet de proef voldoen aan veel voorwaarden. En er moet draagvlak voor zijn bij de verschillende eigenaren. ''Het is geen sinecure’’, aldus Steenbergen.
Het Programma Eems-Dollard 2050 is een samenwerkingsverband van de provincie Groningen, Rijkswaterstaat, het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, lokale overheden, natuur- en milieuorganisaties en bedrijven uit de regio.
Onlangs ondertekenden Nederland en Duitsland een gezamenlijk ‘streefbeeld’, waarin ze de uitgangspunten voor een ecologische strategie voor het zogeheten sedimentmanagement in de Eems-Dollard hebben vastgelegd. Ook vanuit Duitsland bestaat volgens Steenbergen veel belangstelling voor de proef met buitendijkse slibsedimentatie.
MEER INFORMATIE
Nieuwsbericht Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat
Website Programma Eems-Dollard 2050
Nederland en Niedersachsen eens over aanpak slib in Eems-Dollard
Kabinet trekt extra geld uit voor grote waterprojecten
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.