Om ook in de toekomst leveringszekerheid te kunnen borgen, onderzoekt Vitens de mogelijkheden van de IJssel als alternatieve drinkwaterbron. Samen met NX Filtration draait het drinkwaterbedrijf een pilot met capillaire nanofiltratie. “We hebben inmiddels extra zuiveringsstappen toegevoegd”, zegt Martijn Tas, procestechnoloog bij Vitens.
Steeds vaker ziet Vitens aangevraagde vergunningen voor grondwateronttrekkingen niet verleend of deels afgegeven worden. Daarom zoekt het drinkwaterbedrijf naar alternatieve drinkwaterbronnen. Begin dit jaar startte het een pilot bij de oude IJsselcentrale in Zwolle.
“Enerzijds onderzoeken we de waterkwaliteit van de IJssel”, zegt Tas. “Anderzijds willen we weten of de filtertechniek goed werk.” Zo werd ervaren dat in de eerste meetperiode regenwater een groot aandeel had in de kwaliteit van de IJssel. En dat lijkt positief. Toch houdt Tas een slag om de arm. “Als we puur naar de getallen kijken van het lab ziet het er op veel aspecten hoopvol uit. Maar we meten echt heel veel stoffen, zoals PFAS, en ook nog onbekende stoffen. Dit zijn soms dusdanig lage concentraties, dat ze net onder onze rapportagegrenzen van het laboratorium zitten.”
Vuilafstotende nanocoating
De volgende stap is het zuiveren van het water met capillaire nanofiltratie. De filtertechniek onderscheidt zich van traditionele membraansystemen met een vuilafstotende nanocoating. Hierdoor zouden de membranen minder gevoelig zijn voor vervuiling en zou een voorbehandeling niet nodig zijn. Tas: “Hoewel de membranen op veel aspecten heel goed presteren, blijkt het geproduceerde water op een paar punten toch niet te voldoen aan de kwaliteitseisen die wij voor drinkwater hanteren.”
Dit bekrachtigde de noodzaak voor extra zuiveringsstappen. “Begin dit jaar zijn we begonnen met alleen de membraanzuivering. Eén zuiveringsstap klinkt eigenlijk te mooi om waar te zijn. En dat was het ook.” Vanaf augustus werd de zuivering uitgebreid. In de pilot wordt het water nu vóór de membranen met een zandfilter gefilterd. Daarnaast is op de zuivering een actief koolfilter toegevoegd. De eerste resultaten zijn best positief, zegt Tas.
Permeabiliteit
“De prestaties van de membranen zijn echt beter met het zandfilter. Zo'n zandfilter haalt al flink wat deeltjes uit het water. En daardoor hebben die membranen net iets hogere permeabiliteit, ofwel hoeveel water er doorheen geperst wordt. Daarbij vervuilen de membranen minder snel. Toch zijn het allemaal nog vrij premature resultaten, want dit systeem draait nu een dikke maand.”
Aanvankelijk was het idee om eind dit jaar de pilot af te ronden. Door de toevoeging van de extra filterstappen draait de proef nog door tot augustus 2024. Tas: “Ondanks dat er meer stappen nodig zijn, zien we dat de membranen goed omgaan met de wisselende kwaliteit van de rivier. In samenwerking met NX Filtration gaan we dit concept testen om drinkwater te maken. Daarbij is het belangrijk om de zuivering een heel jaar te laten draaien om alle seizoensinvloeden mee te kunnen nemen in het onderzoek.”
