Om te leren van de enorme wateroverlast in Limburg wil minister Cora van Nieuwenhuizen een beleidstafel inrichten, naar het voorbeeld van de eerdere beleidstafel voor droogte. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland gaat met een quick scan de omvang van de schade in beeld brengen.
Dit staat in een brief aan de Tweede Kamer die demissionair minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat gisteren stuurde. Zij beantwoordt hierin de vragen die Mustafa Amhaouch (CDA), Derk Boswijk (CDA), Laura Bromet (GroenLinks) en Corinne Ellemeet (GroenLinks) op 15 juli hebben ingediend. Op dat moment was de strijd tegen het water in Limburg nog in volle gang.
De impact van de wateroverlast voor de mensen in Limburg is enorm, schrijft de minister naar aanleiding van een vraag wat haar eerste indruk van de situatie is. “De betrokken waterschappen en veiligheidsregio’s hebben met man en macht, samen met onder meer hulpdiensten, Rijkswaterstaat en Defensie, gewerkt aan het zo veel mogelijk voorkomen en beperken van de schade. Het kabinet heeft grote waardering voor een ieder die zich inzet.”
Betekenis van wateroverlast voor beleid bekeken
De vier Kamerleden willen weten of Van Nieuwenhuizen nu bereid is sneller uitvoering te geven aan het bestaande waterprogramma, om zo meer onnodige overlast te voorkomen. De minister wijst allereerst op de maatregelen die na de overstromingen van 1993 en 1995 zijn genomen – “het resultaat hiervan was de afgelopen dagen zichtbaar” – en op de financiële ondersteuning van maatregelen voor klimaatadaptatie zoals een project in Meerssen.
Ook noemt ze het Programma Integraal Riviermanagement (IRM). “De wateroverlastsituatie in de Maasvallei onderstreept het nut van dit programma en het houden van tempo voor het klimaatrobuust inrichten van onze rivieren. Een deel van de wateroverlast ontstond bij de monding van de beken in de Maas. Hieraan zal binnen IRM extra aandacht worden besteed bij het ontwikkelen van maatregelen.”
Van Nieuwenhuizen schrijft vervolgens dat het nodig blijft om in te zetten op maatregelen voor klimaatadaptatie en waterveiligheid. Zij kondigt een beleidstafel aan. “Daarbij wil ik, samen met alle betrokken partijen, leren van de wateroverlastsituatie zoals die zich heeft voorgedaan in Limburg. Daarom ben ik voornemens om met betrokken partijen een beleidstafel in te richten naar voorbeeld van de beleidstafel droogte, waarbij de wateroverlastsituatie in Limburg wordt geëvalueerd en wordt bezien wat dit betekent voor het beleid.”
En verder: “Onderdeel daarvan kan zijn om met inachtneming van ieders rol en verantwoordelijkheid samen met de regionale partners voor de Maasvallei te onderzoeken welke maatregelen nodig zijn voor het watersysteem in Limburg om voor de toekomst beter gesteld te staan voor deze extreme omstandigheden.” De bewindsvrouw meldt ook dat de veiligheidsregio’s de multidisciplinaire crisisbeheersing gaan evalueren, zoals gebruikelijk is na zo’n grote ramp.
Extra buffercapaciteit moeilijk inpasbaar in Zuid-Limburg
De Kamerleden vragen of de buffercapaciteit die in Zuid-Limburg is en wordt aangelegd, afgestemd is op de meest actuele meerjarenprognoses voor waterafvoer. Volgens de minister neemt Waterschap Limburg het klimaatscenario van het KNMI voor 2050 als uitgangspunt. De neerslag die het zuiden van Limburg teisterde was echter veel hoger dan de gehanteerde provinciale normen.
“Het waterschap geeft aan dat de aanleg van extra buffercapaciteit in het Nationaal Landschap Zuid-Limburg erg moeilijk inpasbaar is en dat het meer inzetten op berging en vasthouden van water wenselijk is, bijvoorbeeld door infiltratie van neerslag in landbouw- en natuurgrond en in publieke en private ruimtes. Verder geeft het waterschap aan dat eigenaren van woningen en bedrijven aanvullende beschermingsmaatregelen dienen te treffen en dat de samenwerking met buurlanden verder versterkt moet worden. Het waterschap constateert ook dat wateroverlast, zoals deze zich heeft voorgedaan, nooit helemaal te voorkomen zal zijn.”
Quick scan van schade door RVO
In de brief van de minister is ook aandacht voor de schade voor bewoners en bedrijven in Limburg. De vragenstellers zijn benieuwd of er al een voorlopige inschatting te maken is van de schade aan onder andere infrastructuur, woningen, gebouwen en landschap.
Op het ogenblik wordt de precieze omvang van het schadegebied in kaart gebracht, reageert Van Nieuwenhuizen. Als hierover meer duidelijkheid is, maakt de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) een quick scan. De bedoeling is om op hoofdlijnen een beeld te krijgen van onder meer de mogelijke omvang van de schade, de schade- en kostencategorieën en de mate van verzekerbaarheid.
De minister wijst nog op een eerdere kabinetsbrief van 16 juli. Het kabinet laat hierin weten dat de ramp in Limburg zo groot is dat de Wet tegemoetkoming schade bij rampen (Wts) wordt toegepast. Van Nieuwenhuizen licht toe: “Op deze wijze wil het kabinet de getroffenen ondersteunen. De Wts maakt het mogelijk om gedupeerden een tegemoetkoming in de geleden materiële schade en gemaakte kosten toe te kennen. Om de Wts toe te kunnen passen, wordt een ministeriële regeling opgesteld die is toegesneden op de situatie.”
MEER INFORMATIE
Kamerbrief minister van 27 juli
H2O Actueel: Limburg pleit voor actieplan
H2O Actueel: minister wil extra geld
H2O Actueel: interview Peter Glas
In het genoemde Stowa rapport wordt een onderscheid gemaakt naar:
Op basis van de nadere uitwerking kunnen technologen en beleidsmedewerkers van waterschappen een gefundeerde keuze maken voor een natuurlijk systeem, afhankelijk van de specifieke situatie op een RWZI en de gekozen opties:
A. Toepassing van een enkel systeem als ‘stand alone’ techniek als uitbreiding van de RWZI, voor upgrading van het effluent (afloop nabezinktank).
B. Als inpassing in een integraal natuurlijk systeem wat naast effluentbehandeling ook recht doet aan de omgeving en waarbij functies zoals het creëren van natuurlijk, levend water, effluentbuffering, recreatie en natuur gecombineerd worden.
De Waterharmonica's nemen de meeste ruimte in, zeker omdat voor een goede verwijdering van medicijnen laag tot zeer lage belaste Waterharmonica's nodig zijn (zie ook Stowa 2013-07). Dus een hydraulische belasting van zeker niet meer dan 0,05 m/dag. Ofwel een ruimte beslag van 2,5 tot 3,75 m2 per inwoner.
Het totale debiet aan gezuiverd afvalwater in Nederland is ca. 2.000.000 m3 per jaar (CBS, data 2020). Dit zou dan neerkomen op een totaal netto ruimte beslag van 4.000 ha in heel Nederland. Zeg 5.000 tot maximaal 10.000 ha. Dit lijkt veel, maar het is wel met gestapelde belangen en mogelijkheden. Stel 25 cm waterberging: 10.000.000 waterberging, stel dat een kwart van de Waterharmonica's als KRW-waardig wordt beschouwd (is best wel reëel): 500 tot 1.000 ha.... En dan nog recreatie, natuur, CO2-vastlegging, stikstofrechten? Vrienden maken, bufferzones rond de rwzi's. Een voorbeeld van een zoektocht, uitgevoerd door het Wetterskip Fryslân: http://www.waterharmonica.nl/reports/LW289-47_005-rapd02-waterharmonica.pdf. Op weg naar 2027?
Ruud Kampf
Rekel/water
Dus bij hoogheemraadschap Delfland kies je een partij. Vervolgens hebben een paar partijen meer zetels dan andere. Daarna wordt er een Bestuursakkoord getekend door alle partijen, waar ook de minder grote (verliezende) partijen zeggenschap in hebben? Er staat ook: "De gezamenlijk gekozen hoogheemraden vertegenwoordigen in het dagelijks bestuur alle fracties". Wat betekent het dan om een fractie te vertegenwoordigen in de praktijk?
In het geval van hoogheemraadschap Delfland is stemmen op een partij dus niet super zinvol, omdat daarna toch met alle andere partijen wordt samengewerkt om tot een Bestuursakkoord te komen. Grote partijen hebben dan niet meer te bepalen dan kleine partijen?