Om de huidige kwaliteit van onze infrastructuur en openbare ruimte in stand te houden, moeten er radicale keuzes worden gemaakt. Dat stelt Co Verdaas, de nieuwe dijkgraaf van Waterschap Rivierenland, die gisteren zijn inaugurele rede hield als hoogleraar Gebiedsontwikkeling aan de TU Delft.
Co Verdaas Volgens Verdaas, die in maart werd beëdigd als dijkgraaf van Rivierenland, behoren onze infrastructuur en openbare ruimte tot de beste van de wereld. “Ik durf daarom te zeggen dat we in een planologisch paradijs wonen én dat we ons paradijs zelf gemaakt hebben”, stelt Verdaas in een artikel op het platform Gebiedsontwikkeling.nu, waarin hij in het kader van zijn oratie een samenvatting geeft van zijn eigen agenda voor de komende vijf jaar.
Om het paradijs te behouden, moet er wel onderhoud worden gepleegd, aldus de hoogleraar. Daarbij pleit hij voor een radicale agenda. “Het huidige beleid gaat te veel uit van meer van hetzelfde.” Ook vraagt het onderhoud ‘om kennis, kunde, richting en samenwerking tussen overheid, markt en samenleving’.
Moeilijke opgave
Verdaas waarschuwt dat ruimtelijke ordening in een dynamische omgeving geen exacte wetenschap is ‘waarbij oorzaak en gevolg altijd logisch op elkaar volgen’. Dat maakt behoud van het ‘planologische paradijs’ tot een moeilijke opgave.
Daarbij wacht ons ook nog eens een aantal urgente maatschappelijke opgaven, schetst Verdaas, die alle hun weerslag hebben op de inrichting van ons land, zoals: veel woningen bouwen (1 miljoen), verbeteren van de mobiliteit en bereikbaarheid, verminderen CO2-uitstoot, omgaan met de gevolgen van klimaatverandering én werken aan sociale duurzaamheid.
Aannames
Verdaas bepleit om een aantal aannames te doen die direct effect hebben op onze keuzes, zoals: de zeespiegel stijgt, warmtebronnen beïnvloeden ruimtelijke keuzes, altijd mobiel zijn. Verder vragen de gevolgen van klimaatverandering op alle schaalniveaus om een andere inrichting en past de energietransitie niet in onze ruimtelijke inrichting en dat vereist ‘offers’, schrijft de hoogleraar. Ook stelt hij dat grondgebonden landbouw onmogelijk wordt als de verzilting toeslaat.
Om met al deze opgaven het ‘planologische paradijs’ in stand te houden moeten er radicale keuzes worden gemaakt, aldus Verdaas. “Momenteel laten we die gedachten nog niet (voldoende) toe, want dat vinden we eng.”
Toch zal dat moeten, want het onderhoud vraagt om andere perspectieven, aldus de hoogleraar en dijkgraaf. “Laten we daarom werk maken van een gedeelde empirische basis, een verhaal dat klopt, nieuwe allianties en het bundelen van het publieke en private investeringen.”
MEER INFORMATIE
Artikel Verdaas: Ook het paradijs vergt onderhoud
Co Verdaas beëdigd als dijkgraaf Rivierenland
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.