Fosfor, ook wel fosfaat, is samen met stikstof een van de belangrijkste redenen dat het oppervlaktewater niet aan de kwaliteitseisen voldoet. Tegelijkertijd biedt het terugwinnen en hergebruiken kansen. Stowa verzamelde de belangrijkste vragen die waterschappers erover hebben. De antwoorden zijn nu na te lezen in de brochure Fosfor, kansen en uitdagingen van waterschappen.
Maatregelen in de industrie en op de waterzuiveringen hebben de afgelopen jaren voor een duidelijke afname in de belasting van fosfor naar het oppervlaktewater gezorgd. Ook in de landbouw zijn maatregelen doorgevoerd. Toch voldoet de kwaliteit van het water op veel plekken nog niet aan de eisen van de Kaderrichtlijn Water. "Het is duidelijk dat we die eisen ook niet gaan halen als we in dit tempo doorgaan," zegt Ruud Schemen, auteur van de brochure.
De kansen van fosfor liggen in het terugwinnen van fosfaat en het hergebruik als struviet. Het hergebruik van fosfaat als struviet kan een grote bijdrage leveren aan de ambitieuze duurzaamheidsdoelstellingen van de waterschappen. "Ga maar na: de Nederlandse agrarische sector gebruikte in de periode 2012-2014 circa 5 Mkg fosfor in kunstmest per jaar. De waterschappen kunnen in theorie 5,5 Mkg fosfor per jaar terughalen. Dus kunnen we grotendeels voldoen aan de fosforbehoeften in de vorm van kunstmest van de Nederlandse boeren."
De vragen waar waterschappen mee worstelen gaan volgens Ruud Schemen zowel over het terugdringen van het gehalte van fosfor in het oppervlaktewater als over het terugwinnen uit afvalwater en hergebruiken ervan. Daarom biedt de brochure een breed beeld van de ontwikkelingen rond fosfor. "In de brochure proberen we de fosforstromen in Nederland objectief in kaart te brengen. Daarnaast beschrijven we actuele ontwikkelingen, bijvoorbeeld de nieuwe regeling in Duitsland over de afzet van zuiveringsslib en het zesde Actieprogramma Nitraatrichtlijn waar het ministerie nu aan werkt. Ook komen manieren om fosfaat uit het water terug te winnen en her te gebruiken aan bod."
Hier leest u de brochure: Fosfor, kansen en uitdagingen van waterschappen (pdf)
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.