Bodemdaling, verzilting en klimaatverandering maken het onzeker of het huidige, intensieve landgebruik in Zuid-Hollandse polderlandschappen op de lange termijn nog houdbaar is. De provincie zoekt manieren om wonen, werken en recreëren in de polder duurzaam te verbinden.
"De provincie ziet wel toekomst in waterparken, een breed concept waarin duurzame landbouw wordt gecombineerd met natuur, recreatie en wonen. Als landbouworganisatie hebben wij nu het initiatief genomen om te kijken of we breed gedragen en financieel onderbouwde plannen voor zulke waterparken kunnen ontwikkelen," zegt LTO Noord projectleider Tessa de Ruyter.
In elke polder spelen volgens De Ruyter specifieke uitdagingen en zijn weer andere oplossingen mogelijk. "We staan nog helemaal aan het begin. Er zijn zoveel scenario's mogelijk. Denk aan het combineren van functies, bijvoorbeeld agrarisch gebruik met recreatie of natuurbeheer. Of denk aan het versterken van de regionale voedselketen door in te zetten op de ontwikkeling van alternatieve teelten waardoor de landbouwgrond natter mag zijn."
De landbouworganisatie wil om tafel met zoveel mogelijk stakeholders: gemeenten, waterbeheerders, natuurbeheerders, bewoners en agrariërs. De Ruyter roept alle betrokkenen op om actief mee te denken bij de mogelijke inrichting van waterparken. "De toekomst van de polders gaat ons allemaal aan en de oplossingen moeten door iedereen gedragen worden."
Maar de oplossingen moeten ook financieel haalbaar zijn. De Ruyter wil voor 2 of 3 polders sluitende businesscases ontwikkelen. "Dat is de spannende vraag: is het mogelijk om economisch lonende concepten neer te zetten? Bij het ontwikkelen van de businesscases gaan we ook bekijken of het mogelijk is om alternatieve nieuwe financieringsstromen te vinden, bijvoorbeeld door pensioenfondsen en woningbouwcorporaties bij de plannen te betrekken."
Landbouworganisatie LTO-Noord neemt 2,5 jaar de tijd om in kaart te brengen hoe landbouw, natuur, recreatie en wonen in de polders gecombineerd kunnen worden. Het project wordt gefinancierd door de provincie Zuid-Holland en het Plattelandsontwikkelingsprogramma van de Europese Unie.
De vraag is of dat dan komt door alleen de waterkwaliteit of dat het komt omdat we, bijvoorbeeld, gewoon gruwelijk dicht bevolkt zijn en ik al heel wat weilanden en dergelijke omgezet heb zien worden in woningen.
Mijn idee is overigens niet om te infiltreren in bestaande vennen - dat zou inderdaad de ecologie van die vennen veranderen – maar in aangelegde plassen (met een oppervlak minder dan 0,1 procent van de Veluwe). Die vallen droog, enkele dagen nadat infiltratie stopt. Infiltratieplassen hebben landschappelijk gezien wellicht wat waarde (als je saai naaldbos daarvoor kapt), aangaande natuur is die inderdaad beperkt.
Zeg 10 jaar geleden al waarschuwde ik dat we in 2027 in Nederland nooit de KRW doelen gaan halen. Ik betreur het ten zeerste dat ik gelijk ga krijgen. Ik voorspel nu dat we in 2030 met de mond vol tanden staan als Brussel ons vraagt wat onze plannen/maatregelen zijn om de Veluwe natuur en biodiversiteit te herstellen. Zonder fors ingrijpen in de waterbalans van het Veluwemassief gaan we verdroging echt niet bestrijden en zullen beken en sprengen niet structureel meer water voeren. Dat geef ik je op een briefje.