Het HittePlein op de campus van TU Delft heeft dit voorjaar een metamorfose ondergaan. Van een kaal betonnen plein is het veranderd in een groene plek waar het idealiter ook bij hitte goed toeven is. Of dat zo is, moet onderzoek uitwijzen.
Miriam CoendersOp het HittePlein worden innovatieve oplossingen tegen hittestress en droogte ontwikkeld en getest. Dat gebeurde de afgelopen drie jaar ook al, maar los van elkaar. Nu gaat het om de combinatie van oplossingen, op een plein dat ook gebruikt wordt door omwonenden en passanten, vertelt hydroloog Miriam Coenders van TU Delft.
Zij werkt samen met drie collega-onderzoekers (Marjolein van Esch, Eva Stache en Martine Rutten) aan deze oplossingen, die moeten bijdragen aan klimaatbestendige steden. Dat doen ze door onder meer de verhouding tussen de waterkringloop en de energiebalans nauwkeurig in kaart te brengen.
In het ontwerp voor het 630 vierkante meter grote plein worden groenstroken en bomen gecombineerd met verschillende typen bestrating. Coenders onderzoekt met behulp van een nieuwe sensortechnologie en ondergrondse glasvezelkabels de rol van van vegetatie.
Transpireren
"Bomen en planten transpireren om zichzelf te koelen", legt ze uit. "Daarbij onttrekken ze thermische energie uit de lucht en koelt de omgeving dus af. Ook bieden ze natuurlijk schaduw en veranderen ze de windstroming."
Wat Coenders bijvoorbeeld wil onderzoeken, is waar die energie blijft en hoeveel water er verdampt. Daarover is nog weinig bekend. Op het HittePlein gaat het om de combinatie van oplossingen die voor verkoeling in de stad kunnen zorgen, bijvoorbeeld klinkers die snel water doorlaten en waterbuffers die regenwater opslaan.
Coenders en haar collega’s willen ook weten hoe groot waterbuffers moeten zijn om het stedelijk groen van voldoende water te voorzien en wat de effecten zijn van de grondsamenstelling op het waterverbruik en de hitte.
Ondernemers
De onderzoekers werken samen met studenten, overheden en ondernemers, die hun innovaties op het HittePlein testen. Het is de bedoeling dat de oplossingen uiteindelijk worden opgeschaald naar ‘echte’ steden. "Met het warme weer van de afgelopen weken is daar wel behoefte aan", aldus Coenders.
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.