In 2050 moeten de waterschappen, net als de andere overheden, volledig circulair werken en zo min mogelijk CO2 uitstoten. Om dat doel te bereiken, gaat Vechtstromen in zee met het digitale platform DuSpot. Dat biedt producten, bouwstoffen en grondstoffen uit de openbare ruimte een tweede leven.
DuSpot is een digitale ‘matchingtool’ voor overheden, aannemers, ingenieursbureaus, particulieren en hoveniers. Vraag en aanbod van bouwmaterialen in de regio worden aan elkaar gekoppeld.
"Het is een soort Marktplaats", zegt innovatiemanager Stefan Nijwening van Vechtstromen. "Hierdoor hoeven minder nieuwe materialen geproduceerd te worden, worden onnodige transportbewegingen voorkomen en wordt de CO2-uitstoot aanzienlijk gereduceerd."
Ook de waterschappen Noorderzijlvest en Vallei en Veluwe willen zich aansluiten bij DuSpot. Daarnaast zijn onder andere de provincie Overijssel, de gemeenten Enschede, Almelo en Oldenzaal en de bouwbedrijven Strukton Civiel en BAM al deelnemer.
Innovatiefonds
Nijwening noemt als voorbeeld de vervanging van de rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi's), waarbij veel materialen vrijkomen die goed kunnen worden hergebruikt. Omdat het zuiveringsproces gewoon door moet kunnen gaan, bouwen waterschappen meestal iets nieuws voordat het oude wordt gesloopt. Hierdoor kunnen de oude materialen niet zelf worden hergebruikt.
Waterschap Vechtstromen neemt niet alleen deel aan DuSpot, het investeert daar ook in. Dat gebeurt vanuit het in 2020 ingestelde Innovatiefonds, bedoeld om innovatieve oplossingen voor de grote uitdagingen in het waterbeheer - zoals waterkwaliteit, klimaatverandering en duurzaamheid - te stimuleren. Dat gebeurt in samenwerking met bedrijven en kennisinstellingen.
Spannend
Vorig jaar steunde het fonds vier regionale innovatieprojecten, waaronder de aanleg van kleine flexibele stuwen. Het Enschedese bedrijf DuSpot is nu bijna een jaar actief. Nijwening noemt het "best spannend" dat Vechtstromen zo vroeg instapt. "Maar de externe Innovatieraad die het bestuur adviseert over de ingediende plannen was erg enthousiast over het principe, de aanpak en de mogelijkheden van DuSpot."
Elders in het land worden al vergelijkbare initiatieven ontplooid, weet Nijwening. "Onderdeel van onze 'community of practice' is ook om te kijken in hoeverre we kunnen samenwerken. De kracht van dit systeem is dat het regionaal is. Maar als het gaat om bijvoorbeeld die rwzi's, heb je eigenljk wel een landelijke schaal nodig."
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.