Een ondergrondse waterbuffer kan de oplossing zijn voor de toenemende onbalans tussen wateroverlast en watertekort in stedelijke gebieden. Een kansenkaart van ingenieursbureau Wareco laat zien waar zo’n ‘Urban Water Buffer’ mogelijk is.
Dat blijkt vooral in de brede kuststrook van Zuid-Holland tot Noord-Groningen het geval te zijn, maar ook in Zuid-Limburg en langs de Veluwezoom is het concept kansrijk. "En in de transparante gebieden is de Urban Water Buffer misschien op kleine schaal en verspreid toch mogelijk", verklaart Riemer de Witte van ingenieursbureau Wareco.
Riemer de Witte
"Die voetnoot willen we wel maken. De kaart kent een vrij grove schaal en biedt een eerste indruk, maar het kan best zo zijn dat de situatie plaatselijk wel mogelijkheden biedt. Daarnaast is het altijd belangrijk om te toetsen of de Urban Water Buffer doelmatig is ten opzichte van andere maatregelen"
De regionale verschillen hebben te maken met de weerstand van de bovenlaag, maar ook met de ontwateringsdiepte, aldus de adviseur. "Het water moet wel snel weg kunnen stromen, zonder dat het in de winter weer overlast veroorzaakt."
Handreiking
De Urban Water Buffer is ontwikkeld door een aantal partijen, waaronder Wareco. In 2018 was het concept genomineerd voor de Waterinnovatieprijs. Het onderzoekstraject, dat mede gefinancierd is vanuit het TKI (Topconsortia voor Kennis en Innovatie), is dit jaar afgerond.
Met de kaart, die gebaseerd is op data van het Nationaal Hydrologisch Instrumentarium, kunnen overheden en bedrijven hun kansen op een succesvol traject inschatten. Daarvoor is ook een handreiking beschikbaar.
Aanleiding voor de ontwikkeling van de Urban Water Buffer is de toenemende ‘mismatch’ tussen de vraag en het aanbod van water. Korte natte perioden zorgen in stedelijke gebieden voor veel wateroverlast, terwijl langdurige droge perioden schade veroorzaken aan gebouwen en groen.
Bodemdaling
De Urban Water Buffer wil hiervoor een slimme oplossing bieden door het opvangen, zuiveren, vasthouden en hergebruiken van hemelwater te combineren. In droge periodes kan relatief schoon water teruggewonnen worden voor het irrigeren van stedelijk groen of voor bijvoorbeeld het beheer van droogtegevoelige funderingen. Het water hoeft dan niet meer over grote afstanden en tegen hoge kosten te worden aangevoerd.
Het concept kan op verschillende manieren worden toegepast. Zo wordt het water uit de ondergrondse buffer bij het stadion van Sparta Rotterdam gebruikt voor de besproeiing van het kunstgras. In Rheden dient de buffer als extra afvoercapaciteit voor het grondwater uit hoger gelegen gebieden. Daarvoor is bovengronds weinig ruimte.
In Den Haag en in Pijnacker-Nootdorp wordt de toepassing momenteel samen met bewoners uitgewerkt. Pijnacker heeft daarbij een primeur, want hier moet de buffer in de wijk Klapwijk bodemdaling tegengaan. "Zo bekijken we per locatie wat de behoefte is en wat er mogelijk is", aldus De Witte.
MEER INFORMATIE
Nieuwsbericht Wareco over kansenkaart
Website Urban Water Buffer met handreiking
Nieuwsbericht Wareco over Pijnacker
Website Klimaatbestendig Klapwijk
H2O: Ondergrondse waterbuffer bij stadion van Sparta
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.