Het is cruciaal om de ontwikkeling van nieuwe drinkwaterbronnen te versnellen en in buffersystemen voor de opvang en het vasthouden van water te investeren. Dat laten VNO-NCW en MKB-Nederland weten in een brief aan de Tweede Kamer. Ze vragen om reparatie van de Drinkwaterwet zodat zakelijke gebruikers water van drinkwaterkwaliteit kunnen blijven afnemen.
De ondernemersverenigingen uiten in de brief hun zorgen over de toekomst van de drinkwatervoorziening. In de komende jaren houdt het aanbod van drinkwater de groeiende vraag niet meer bij. “Nu al krijgen bedrijven geen drinkwateraansluiting en dreigen nieuwe woningen niet te kunnen worden aangesloten.”
Als er geen versnelde actie wordt genomen, kan er volgens VNO-NCW en MKB-Nederland een situatie ontstaan die te vergelijken is met de huidige netcongestie op de elektriciteitsnetten. “Cruciaal is dat de ontwikkeling van nieuwe drinkwaterbronnen versneld wordt, en geïnvesteerd wordt in buffersystemen om (regen)water op te vangen en vast te houden.” Er wordt verwezen naar twee recente publicaties. “Na het RIVM in 2023 luidt ook de Inspectie Leefomgeving en Transport de noodklok in de rapportage die 15 januari met de Kamer is gedeeld: het moet echt sneller.”
Tevens is een verduidelijking van de Drinkwaterwet nodig, vinden de ondernemersverenigingen. “De reikwijdte van de leveringsplicht en zorgplicht moet ook gelden voor bedrijven. Daar heeft tot nu toe nooit twijfel over bestaan. Wij vragen daarom om reparatie van de Drinkwaterwet zodat zakelijke gebruikers water van drinkwaterkwaliteit kunnen blijven afnemen voor toepassingen waarvoor dat gevraagd wordt.”
Steun voor structurele waterbesparing
VNO-NCW en MKB-Nederland stuurden de brief in verband met het wetgevingsoverleg Water dat de vaste commissie voor Infrastructuur en Waterstaat op 29 januari heeft met minister Harbers. Zij noemen nog een aantal andere aandachtspunten. Zo wordt opgemerkt dat bedrijven achter het structureel besparen van drinkwater staan.
Het bedrijfsleven is nauw betrokken bij het nationaal plan van aanpak dat momenteel wordt uitgewerkt. “Daarbij kijken wij ook naar mogelijkheden om de watervoetafdruk in de keten terug te dringen en werken wij samen met regionale stakeholders. De ambitie is om 20% drinkwater te besparen (per eenheid product) in 2035 vergeleken met de periode 2016-2019. Met onze branches dragen wij via het plan zo actief bij aan deze ambitie.”
De twee ondernemersverenigingen vragen wel aandacht voor de samenhang van de energietransitie en waterbesparing. “Zo zal de overstap naar (groene) waterstof, waar veel industriële bedrijven op voorsorteren, impact hebben op de (drink)watervraag. Ook voorzien wij dat waterbesparing kan leiden tot een hogere energievraag of concentratie van stoffen in geloosd water. Waar dat knelpunten oplevert met bijvoorbeeld verplichtingen in het kader van energiebesparing of stoffen, zou een industrieel bedrijf hier een onderbouwde afweging kunnen moeten maken over de wijze waarop aan deze verschillende doelstellingen wordt voldaan.”
Eigen verantwoordelijkheid voor waterkwaliteit
Er is steun voor de aanpak van het kabinet om de waterkwaliteit te verbeteren en de doelen van de Kaderrichtlijn Water in 2027 te halen. Het bedrijfsleven neemt hierbij een eigen verantwoordelijkheid door actief bij te dragen aan het Actieprogramma KRW bedrijfsleven, staat in de brief.
“Vanuit VNO-NCW en MKB-Nederland stimuleren we bedrijven om tijdig in kaart te brengen waar knelpunten zitten, en hoe emissies verlaagd kunnen worden. Omdat de problematiek bij elk bedrijf en waterlichaam anders is, en het gaat om meer dan 100 verschillende stoffen, zit de uitdaging vooral in het tijdig organiseren van expertise en capaciteit.”
In het schrijven worden ook nog waterveiligheid en water vasthouden aangestipt. Beide worden cruciaal genoemd in de ruimtelijke ordening. Volgens VNO-NCW en MKB-Nederland moet er flink worden geïnvesteerd in waterwerken om de laaggelegen gebieden droog te houden. “Nederland kan niet zonder Deltaprogramma met voldoende middelen.”
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.