Het ziet ernaar uit dat de natuurherstelverordening gaat struikelen over de laatste horde in het langdurige Europese besluitvormingsproces. Een stemming in de Milieuraad ging niet door, omdat er uiteindelijk onvoldoende steun was. Hiermee is de eerder deze maand aangekondigde tegenstem van het Nederlandse demissionaire kabinet erg belangrijk gebleken.
De stemming door de milieuministers zou gisteren (25 maart) plaatsvinden maar werd afgelopen vrijdag afgeblazen door EU-voorzitter België. De vereiste gekwalificeerde meerderheid bleek er niet meer in te zitten voor de natuurherstelverordening (NHV), ook wel natuurherstelwet genoemd. De NHV was bij eerdere politieke onderhandelingen flink afgezwakt om juist zo’n scenario te voorkomen. Het Europees Parlement was in februari akkoord gegaan.
Blokkerende minderheid
De regels schrijven voor dat ten minste 15 van de 27 lidstaten het voorstel moeten steunen. Ook dienen zij 65 procent of meer van de bevolking van de Europese Unie te vertegenwoordigen. Het eerste was nog wel gelukt, het tweede niet. Hiermee was er sprake van een blokkerende minderheid.
Nederland en Hongarije die oorspronkelijk voor waren, maakten op het laatste moment een beslissende ommezwaai. Volgens een gisteren verschenen bericht in de Volkskrant zouden Nederland, Italië en Zweden tegenstemmen. België, Hongarije, Oostenrijk, Finland en Polen waren van plan zich van stemming onthouden, wat in het Europese stemsysteem eigenlijk ook neerkomt op een tegenstem. Daarmee werd het criterium van minimaal 65 procent van de EU-bevolking net niet gehaald.
Hoewel België zelf geen voorstander van de NHV is, geeft het land aan als EU-voorzitter te streven naar een positieve stemming. België wil de komende maanden proberen om alsnog voldoende voorstanders te krijgen en dan wel de stemming te houden. De kans van slagen wordt echter klein geacht, aldus geluiden vanuit Brussel, mede omdat de verkiezingen voor het Europees Parlement in juni hun schaduw vooruit werpen. Hierbij wordt een ruk naar rechts verwacht.
Recente draai van Nederlands kabinet
Zo heeft de recente draai van het Nederlandse kabinet een groot gewicht gekregen. Het demissionaire kabinet besloot om tegen te stemmen, nadat op 5 maart een motie van Caroline van der Plas (BBB) en Rosanne Hertzberger (NSC) met die oproep werd aangenomen met een ruime meerderheid in de Tweede Kamer. Het kabinet verwachtte toen nog dat de gekwalificeerde meerderheid er zou komen.
In de motie stellen Van der Plas en Hertzberger dat er in de verordening kwantitatieve doelstellingen zijn opgenomen die voor Nederland moeilijk haalbaar zijn. Dat kan mogelijk ernstige juridische en beleidsmatige gevolgen zou hebben. De BoerBurgerBeweging juicht op X het uitstel van de Europese stemming toe: ‘Yes, natuurherstelwet mede dankzij BBB in de ijskast!’
Natuurorganisaties: verlies van kostbare tijd
De gezamenlijke Nederlandse natuurorganisaties laten in een eerste reactie weten teleurgesteld te zijn, maar te blijven strijden voor het belang van biodiversiteit. Uitstel betekent volgens hen geen afstel. Zij wijzen erop dat het idee achter de NHV is om aangetaste natuur in Europa en Nederland te helpen herstellen. Daarbij gaat het nergens in Europa zo slecht met de natuur als in Nederland.
Meer natuur is hét antwoord op veel problemen zoals droogte, overstromingen en klimaatverandering, aldus de natuurorganisaties. Door de natuurherstelwet na jaren van onderhandelingen weer uit te stellen gaat kostbare tijd verloren.
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.