Acht natuur- en milieuorganisaties uit het noorden roepen provincies, waterschappen en drinkwaterbedrijven op om een Wateragenda voor Noord-Nederland te maken. Doel van de agenda moet zijn te komen tot ‘een toekomstbestendig, duurzaam watersysteem dat flexibel genoeg is om klimaatverandering op te vangen en tegelijkertijd te voorzien in de waterbehoefte van burgers, bedrijven en natuur’.
De organisaties deden de oproep vanochtend tijdens een ‘waterontbijt’ aan het Paterswoldsemeer. Daar kregen gedeputeerden, waterschapsbestuurders en directeuren van de drinkwaterbedrijven in Friesland, Groningen en Drenthe ruim 9.000 handtekeningen aangeboden van ‘bezorgde noordelingen’.
Zij vragen de bestuurders om te voldoen aan de wettelijke verplichtingen van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) en om de grondwatervoorraden in het noorden van Nederland beter te beschermen en te beheren.
Manifest
Met de handtekeningenactie zetten de acht natuur- en milieuorganisaties kracht bij aan hun watermanifest ‘De kracht van het Noorden’ dat ze eerder dit jaar presenteerden. De oproep aan de provincies, waterschapen en drinkwaterbedrijven om een gezamenlijke wateragenda op te stellen is een vervolg op het manifest.
De organisaties stellen dat weersextremen als langdurige droogte en hevige stortbuien vragen om een gezamenlijke aanpak, waarbij het watersysteem in de drie noordelijke provincies als één geheel moet worden gezien. Volgens de organisaties laten provinciale waterbalansen zien dat watervraag en -beschikbaarheid steeds meer uit elkaar gaan lopen. Daardoor ontstaan 'onhoudbare situaties die tot meer achteruitgang van de natuurkwaliteit leiden'.
“We moeten toe naar een veel flexibeler watersysteem dat bij te veel water als een spons water kan vasthouden en bij tekorten dat water kan afgeven aan de omgeving”, zegt Jorien Bakker, provinciaal bestuurder bij Natuurmonumenten in Groningen en Friesland.
Water en bodem sturend
In het watermanifest roepen de organisaties op om het landelijk beleidsbeginsel ‘water en bodem sturend’ in het Noorden te vertalen naar 'concreet beleid, met gebiedsgerichte uitvoeringsprogramma’s en concrete maatregelen'.
Daarbij dringen ze onder meer aan op structurele maatregelen zoals hogere peilen (voor natuur, landbouw en CO2-vastlegging), hermeandering, verbreden en verondiepen van waterlopen, en anders omgaan met drainage en beregening. Voorts moet er ‘toekomstbestendig beleid’ komen voor onttrekkingen voor drink- en industriewater, voor drainaige en beregening, met gefaseerd ingevoerde beperkingen voor grond- en oppervlaktewateronttrekkingen rondom natuurgebieden.
Ook dient er, zo staat in het manifest, gefaseerd ruimtelijk- en brongericht beleid te komen voor nutriënten en pesticiden, waarbij voor Natura 2000-gebieden, NNN, KRW-waterlichamen en grondwaterbeschermingsgebieden strengere voorwaarden gelden.
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.