Morgen, dinsdag 29 maart, biedt de coalitie Maas Cleanup een petitie aan de Tweede Kamer aan waarin het parlement wordt verzocht te onderzoeken hoe wet- en regelgeving kan worden gebruikt om de rivier de Maas te beschermen. Volgens de initiatiefnemers zou dit bijvoorbeeld kunnen door de Maas rechtspersoonlijkheid toe te kennen.
Noï Boesten“Maas Cleanup is een coalitie van tientallen maatschappelijke organisaties, bedrijven en waterbeheerders”, vertelt Noï Boesten van IVN, een instituut voor natuureducatie. Dit instituut nam enkele jaren geleden het initiatief om schoonmaakacties rond de Maas te organiseren. Uit deze schoonmaakacties ontstond de Maas Cleanup coalitie. “De schoonmaakacties waren succesvol, maar we zoeken nu een oplossing om de rivier structureel schoner te maken.”
Volgens Boesten wordt de vervuiling van de Maas veroorzaakt door zowel consumenten, met name door wegwerpplastics, als bedrijven, die (legaal) afvalstoffen lozen op de rivier. “Het feit dat de Maas in België en Frankrijk is ingedamd en in Nederland de ruimte krijgt, maakt ook dat we hier te maken krijgen met een ophoping van plastics. De Maas wordt dus niet geconfronteerd met een enkelvoudig probleem of een vervuiler, maar met een serie van uitdagingen waarvoor een structurele oplossing nodig is.”
In de zoektocht naar oplossingen, grijpt Maas Cleanup naar de wet. In de petitie ‘Maas in de Wet’ wordt de Tweede Kamer verzocht te onderzoeken hoe wet- en regelgeving gebruikt kan worden om de Maas beter te beschermen en haar belangen te borgen. “De Maas heeft onder andere het recht om vrij te stromen en om vrij te zijn van vervuiling. We vragen de Kamer daarom om na te gaan of de Maas rechtspersoonlijkheid toegekend kan worden.”
In andere landen, onder andere Nieuw-Zeeland, Bangladesh en Ecuador, is aan rivieren al de status van rechtspersoon toegekend. “Je ziet in Nieuw Zeeland bijvoorbeeld dat het werkt: de waterkwaliteit verbetert als de belangen van de rivier worden erkend. Het gaat er niet om dat wij in naam van de Maas rechtszaken willen gaan voeren. De essentie is dat de belangen van de Maas in een vroegtijdig stadium worden meegewogen. Bijvoorbeeld bij vergunningverlening.”
De petitie werd al meer dan 10.000 keer ondertekend en Boesten hoopt en verwacht dat de Tweede Kamer serieus werk gaat maken van de uitvoering. “Dat zoveel mensen ons steunen is natuurlijk hartstikke mooi en dat we een breed gedragen initiatief zijn, wordt ook wel duidelijk uit de samenstelling van de coalitie. Je zou misschien verwachten dat een onderwerp als dit door clubs als Greenpeace wordt geagendeerd, maar hier zie je echt een brede maatschappelijke beweging, inclusief bedrijfsleven, die opkomt voor de rechten van de natuur. Dat vind ik toch wel uniek.”
MEER INFORMATIE
De petitie ‘Maas in de wet’
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.