Vandaag is Sluis Junne in gebruik genomen. Sluis Mariënberg ging begin deze maand al open voor publiek. Daarmee is de rivier de Vecht voor het eerst in 100 jaar weer bevaarbaar van Zwolle tot aan de Duitse grens. De beide sluizen zijn innovatief en ontworpen door waterschap Vechtstromen zelf.
Waterschap Vechtstromen participeert met verschillende andere overheden en bedrijven in het programma Ruimte voor de Vecht. “De verschillende partners hebben daar nagedacht over de gewenste functies van de Vecht. Het moet een halfnatuurlijke laaglandrivier worden, die meer meandert en meer stroming heeft,” vertelt Peter van den Akker, projectleider bij Waterschap Scheldestromen. “Daarnaast werd duidelijk dat recreatief varen mogelijk zou moeten zijn in deze nieuwe Vecht”.
Bevaarbaar
Recreatief varen werd onmogelijk gemaakt door twee gesloten stuwen. Ooit hadden rivieren als de Vecht en de Regge een belangrijke vaarroute voor het vervoer van goederen. Die functie verloor de Vecht aan spoor, wegen en kanalen. “Nu wordt de recreatieve vaart een nieuwe reden om de rivier bevaarbaar te maken,” zegt Van den Akker.
Het kostte anderhalf jaar en 7,3 miljoen euro om de twee sluizen te bouwen. Vechtstromen koos voor een innovatief ontwerp. Van den Akker: “Veiligheid stond voorop. Klassieke sluizen met deuren kennen een potentieel beknellings- en verdrinkingsgevaar.” Omdat Vechtstromen, na een periode met toezicht, wil dat de twee sluizen in de Vecht door de varenden zelf bediend, moest er dus een alternatief bedacht worden.
Vlinderkleppen
“Onze watertechneuten bedachten een bijzondere oplossing. De sluizen hebben zogenaamde vlinderkleppen om het schutten van de sluis te regelen”, zegt Van den Akker. “Deze kleppen worden op peil gehouden. Ze liggen onder water en overbruggen het hoogteverschil. De sluisjes zijn overigens gebouwd in omleidingskanalen, die om de stuwen heenlopen”.
Van den Akker is trots dat het waterschap een nieuw type sluis presenteert. Met de technische partner is afgesproken dat het waterschap ontwikkelkosten vergoed krijgt, als deze sluizen ook elders worden gebouwd. “Onder bepaalde voorwaarden, met name dat het om kleine sluizen moet gaan, is dit type heel goed te gebruiken”.
Invloed op vismigratie
De sluizen zullen op 11 juli officieel geopend worden. Maar ook na de officiële opening is het werk nog niet klaar. “We zijn met de provincie in gesprek over manieren, bijvoorbeeld het plaatsen van kunstwerken, om van de sluizen echte ontmoetingsplekken te maken. Het moeten aantrekkelijke locaties worden. Daarnaast zijn we erg benieuwd welke invloed de komst van de sluizen heeft op de vistrek”.
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.