Tot 1 juni mag in 3 zuidelijke regio’s van Brabant geen grondwater worden gebruikt om grasland en sportvelden te beregenen. De grondwaterstanden zijn daar onder de grenswaarde gezakt. Ook de wateraanvoer in de rivieren is laag; de waterstand in de Rijn is in tientallen jaren niet zo laag geweest voor deze periode van het jaar, schrijft Rijkswaterstaat (RWS).
De Brabantse waterschappen hebben besloten, zo schrijven ze, om de grondwatervoorraad te beschermen. Door de vele zonuren, hoge temperaturen, nauwelijks regen in maart en een verdrogende oostenwind zakten de grondwaterpeilen razendsnel weg, schrijven de waterschappen. “Vooral op de hogere zandgronden in het zuiden.”
Er zijn grote verschillen qua grondwaterstanden in Brabant. In de beekdalen die lager liggen en vlakker zijn, blijft het grondwater langer op peil. Door het uitblijven van regen is op veel plaatsen de bovenste laag van de bodem zeer droog.
Jaarlijks besluiten de Brabantse waterschappen op 1 april of grasland vanaf dat moment beregend mag worden met grondwater. Bepalende vraag daarbij is: zijn de gemeten grondwaterstanden in meer dan de helft van een deelgebied lager dan de ondergrens? Blijkens de registratie van HydroNet is dat in zuidelijke regio’s het geval.
Noord-Brabant: actuele grondwatersituatie op 1 april 2022. In de 3 rode gebieden geldt tot 1 juni een grondwateronttrekkingsverbod voor het beregenen van grasland.
De voorjaarsregeling gaat over het besproeien van graslanden, sportvelden en golfterreinen, schrijven de waterschappen Brabantse Delta, De Dommel en Aa en Maas. “Akkerbouwgewassen, bijvoorbeeld mais of groenten, vallen niet onder de regeling en mogen, als dat nodig is, wel beregend worden. Beregenen uit beken en sloten (oppervlaktewater) mag, zolang er geen onttrekkingsverbod geldt. Dat is per gebied verschillend.” De drie waterschappen gaan, zo schrijven ze, in het veld controleren.
Rijn en Maas
De droge maand maart is ook van invloed op de waterafvoeren in de rivieren. Door de natte winterperiode leek er sprake van een goede uitgangspositie voor de start van het seizoen. “De regionale watersystemen zaten overvol en de afvoeren van de Rijn en Maas waren hoger dan gemiddeld”, schrijft Rijkswaterstaat.
Inmiddels is de situatie heel anders. In de Rijn werd een waterstand van 7,5 m boven NAP bij Lobith en een waterafvoer van slechts 1.150 m3/s gemeten. Ongberuikelijk, schrijft RWS. “Waterafvoeren rond de 2.650 m3/s en een waterstand van ongeveer 11 m boven NAP zijn de normale waarden voor het voorjaar.”
Ook Waterpeilen.nl signaleert op Twitter een lage waterstand in de rivieren, maar plaatst een kanttekening bij de lage waterstanden in de Rijn:
Ook in de Maas is er sprake van een zeer lage afvoer:
Evenals Waterpeilen ziet RWS door de verwachte neerslag de waterstanden langzaamaan weer iets toenemen. “In Nederland en in de stroomgebieden van de Rijn en de Maas wordt de komende twee weken meer neerslag verwacht dan gemiddeld. Daardoor zal de waterbeschikbaarheid in de bodem toenemen. Ook de afvoer van de rivieren zal toenemen”, meldt de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling van het Watermanagementcentrum Nederland (WMCN-LCW) in de droogtemeter.
MEER INFORMATIE
H2O actueel: Na kletsnatte maand februari volgt kurkdroge maand maart: grondwaterstanden zakken snel
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.