Niet afwachten, maar doorpakken is het motto van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) als het gaat om broeikasgassen. HHNK wil op korte termijn al maatregelen treffen om de uitstoot van methaan en lachgas op de rioolwaterzuiveringen “drastisch” terug te dringen.
Dat kan bijvoorbeeld door de zuurstofinbreng in de zuivering anders in te regelen of door het afdekken, afzuigen en behandelen van lucht op de rwzi's, zegt bestuurder Marjan Leijen in een persbericht. Op de lange termijn wil HHNK de zuiveringen renoveren of nieuwbouw plegen.
Het waterschap heeft zich tot doel gesteld om in 2035 80 procent minder methaan en 50 procent minder lachgas uit te stoten. De waterschappen hebben onlangs afgesproken naar klimaatneutraliteit in 2035 te streven. Landelijk loopt nu een onderzoek naar de emissies op de 350 Nederlandse rwzi’s, maar daar wil HHNK niet op wachten. "We kunnen nu al veel doen", verklaart Leijen.
Voordat concrete maatregelen worden genomen, onderzoekt HHNK eerst hoe het de lachgas-uitstoot kan terugbrengen. Dat gebeurt op rwzi Wervershoof.
De wereldwijde uitstoot van broeikasgassen zorgt voor klimaatverandering, met als gevolg onder meer zeespiegelstijging, extreme droogte en overvloedige neerslag. Ook in het zuiveringsproces en de slibverwerking komen broeikasgassen vrij, zoals methaan. Dit broeikasgas is 28 keer sterker dan CO2. Lachgas, dat wordt gevormd in de beluchtingstanks als onderdeel van de biologische stikstofverwijdering, is zelfs 265 keer sterker dan CO2.
Landelijk onderzoek
Binnenkort rond STOWA een tweejarig landelijk onderzoek af naar de emissies van broeikasgassen op zuiveringen. Volgens HHNK is nu al duidelijk dat die "aanzienlijk" zijn. De TU Delft gaat daarnaast een eveneens tweejarig onderzoek doen naar meer fundamentele aspecten, bijvoorbeeld de bacteriën die bij die emissies betrokken zijn.
HHNK heeft zelf ook middelen vrijgemaakt voor onderzoek naar de emissies op de eigen vijftien zuiveringslocaties, zodat gericht actie kan worden ondernomen. "Naast onze inspanningen om energieneutraal te zijn in 2025 is het van belang dat wij ook de emissies op de zuiveringen drastisch terugbrengen", meent Leijen. "Zo werken we aan een duurzame toekomst voor ons beheergebied."
In het genoemde Stowa rapport wordt een onderscheid gemaakt naar:
Op basis van de nadere uitwerking kunnen technologen en beleidsmedewerkers van waterschappen een gefundeerde keuze maken voor een natuurlijk systeem, afhankelijk van de specifieke situatie op een RWZI en de gekozen opties:
A. Toepassing van een enkel systeem als ‘stand alone’ techniek als uitbreiding van de RWZI, voor upgrading van het effluent (afloop nabezinktank).
B. Als inpassing in een integraal natuurlijk systeem wat naast effluentbehandeling ook recht doet aan de omgeving en waarbij functies zoals het creëren van natuurlijk, levend water, effluentbuffering, recreatie en natuur gecombineerd worden.
De Waterharmonica's nemen de meeste ruimte in, zeker omdat voor een goede verwijdering van medicijnen laag tot zeer lage belaste Waterharmonica's nodig zijn (zie ook Stowa 2013-07). Dus een hydraulische belasting van zeker niet meer dan 0,05 m/dag. Ofwel een ruimte beslag van 2,5 tot 3,75 m2 per inwoner.
Het totale debiet aan gezuiverd afvalwater in Nederland is ca. 2.000.000 m3 per jaar (CBS, data 2020). Dit zou dan neerkomen op een totaal netto ruimte beslag van 4.000 ha in heel Nederland. Zeg 5.000 tot maximaal 10.000 ha. Dit lijkt veel, maar het is wel met gestapelde belangen en mogelijkheden. Stel 25 cm waterberging: 10.000.000 waterberging, stel dat een kwart van de Waterharmonica's als KRW-waardig wordt beschouwd (is best wel reëel): 500 tot 1.000 ha.... En dan nog recreatie, natuur, CO2-vastlegging, stikstofrechten? Vrienden maken, bufferzones rond de rwzi's. Een voorbeeld van een zoektocht, uitgevoerd door het Wetterskip Fryslân: http://www.waterharmonica.nl/reports/LW289-47_005-rapd02-waterharmonica.pdf. Op weg naar 2027?
Ruud Kampf
Rekel/water