De zeespiegel stijgt mogelijk toch sneller dan verwacht en dat heeft ook gevolgen voor de gaswinning onder de Waddenzee. Staatssecretaris Hans Vijlbrief (Mijnbouw) vindt de combinatie te riskant en geeft de NAM daarom voorlopig geen toestemming voor nieuwe boringen bij Ternaard.
Het zoveelste uitstel lijkt op afstel aan te koersen. Vijlbrief volgt het advies van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM), dat te grote risico’s van bodemdaling voor de Waddenzee ziet. De toezichthouder heeft, op verzoek van de staatssecretaris, de nieuwste inzichten over een versnelde zeespiegelstijging bestudeerd en adviseert op grond daarvan gaswinning vanuit het Friese Ternaard niet toe te staan.
De gas- en zoutwinning onder de Waddenzee volgt het ‘hand aan de kraan’-principe om natuurlijke schade te voorkomen. Daarbij wordt vastgesteld hoeveel gas- of zoutwinning er gewonnen kan worden zodat bodemdaling binnen de natuurlijke grenzen blijft.
Deze zogenaamde gebruiksruimtes worden mede bepaald door de verwachte zeespiegelstijging, de combinatie van bodemdaling door natuurlijke processen en de voorspelde bodemdaling door delfstoffenwinning.
Aanvullende berekeningen
In een brief aan de Tweede Kamer schrijft Vijlbrief dat hij gegeven het advies van SodM niet anders kan dan toestemming weigeren. Wel vereist de zorgvuldigheid volgens hem dat de NAM nog de gelegenheid krijgt om aanvullende berekeningen aan te leveren voor scenario’s met kleinschalige winning.
Volgens een uitspraak van de Raad van State, waar de NAM om had gevraagd, moet de staatssecretaris voor 1 april een besluit nemen over de aangevraagde vergunning. Dat is volgens hem nu niet langer haalbaar en daarom gaat hij om uitstel vragen.
"Wij moeten als kabinet goed kijken naar mogelijke gevolgen van gaswinning en we gaan dan ook zeer secuur te werk", aldus Vijlbrief. "Het advies van SodM over de risico’s is heel duidelijk en daarom heb ik besloten om voorlopig geen toestemming te geven." Ook de huidige gas- en zoutwinning zullen aan de nieuwe normen moeten voldoen.
Vlag al bijna uit
Bij de Waddenvereniging, die samen met gemeentes, provincies, bewoners, werelderfgoedorganisatie Unesco en natuur- en milieuorganisaties protesteerde tegen de voorgenomen nieuwe winning, hangt de vlag al bijna uit. "We zijn ontzettend blij met het besluit om de aangevraagde vergunning nu in elk geval niet te verlenen", zegt Frank Petersen van de Waddenvereniging.
Tegelijk laat de regering nog wel een mogelijkheid open voor de NAM om een nieuwe aanvraag te doen voor het winnen van minder gas, erkent hij. "We zullen natuurlijk alles op alles zetten om van deze voorlopige weigering een definitieve weigering te maken."
Ook de Friese gedeputeerde Friso Douwstra (CDA) is opgelucht. Op X (voorheen Twitter) spreekt hij van "een boppeslach voor de Waddenzee en de provincie". Tjeerd de Groot (D66) stelde gisteren in de Tweede Kamer een wetswijziging voor om de gaswinning onder de Waddenzee definitief te stoppen.
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.