Een nieuwe droogtemonitor van ingenieursbureau Wareco laat de actuele droogte op basis van grondwaterstanden in alle Nederlandse gemeenten zien. Die worden vergeleken met dezelfde periode in 2018.
Judith Zwart Deze droogtemonitor is gebaseerd op de informatie van twintigduizend freatische peilbuizen van verschillende databronnen, waaronder de open database Dinoloket. Deze peilbuizen meten de grondwaterstand. "Dat is, naast de hoeveelheid neerslag en verdamping, een indicator van droogte", verklaart Judith Zwart, adviseur grondwater van Wareco.
De meetreeksen zijn gefilterd op bruikbaarheid, waarna voor elke peilbuis een eenvoudig tijdreeksmodel is opgesteld. Bij een voldoende nauwkeurige simulatie van de metingen zijn statistieken berekend, zoals de laagste grondwaterstand in verschillende jaren.
De monitor - een digitale kaart - geeft per gemeente inzicht in de actuele droogte ten opzichte van de laagst gemeten in 2018, de huidige grondwaterstandsdaling en de huidige gemiddelde grondwaterstand ten opzichte van dezelfde periode in 2018.
Grove indicatie
Daaruit blijkt dat de grondwaterstanden de afgelopen twee weken overal in Nederland al lager zijn dan eind mei 2018. De grondwateraanvulling is dus onvoldoende geweest om de afgelopen drie droge maanden geheel op te vangen, constateert Wareco.
Toch hebben de natte perioden volgens de ingenieurs zeker bijgedragen aan het beperken van de huidige droogte. "Wanneer deze droge periode na een droge winter had plaatsgevonden, was het effect nog groter geweest."
Het gaat om een grove indicatie, benadrukt Zwart. Lokaal kan er volgens haar nog wel 40 centimeter verschil zijn. "De landelijke variatie is echter goed te zien."
Voorspellingen
Over het waarom van de uitkomsten kan ze nu nog niets zeggen. "We wachten de voorspelde regen in spanning af. We willen de monitor wekelijks updaten en hopen binnenkort met een inhoudelijke analyse te komen. Als we de reactie van de grondwaterstanden op de neerslag in de vingers krijgen, kunnen we daar ook andere modellen op loslaten en voorspellingen doen."
De kaart vertoont nog wel de nodige witte vlekken, omdat van veel gebieden geen openbare data beschikbaar zijn. Wareco roept beheerders daarom op datasets ter beschikking te stellen. "We hebben het plaatje natuurlijk graag compleet", aldus Zwart. "En afhankelijk van de vragen die we krijgen, zullen we ook andere informatie toevoegen."
MEER INFORMATIE
Nieuwsbericht Wareco
Droogtemonitor Wareco
H2O: Grondwaterstanden gaan al richting laagste niveau van 2018
We willen een techniek ontwikkelen om de bodem omhoog te laten groeien met 1m p/jaar. We hadden al zitten denken aan dit systeem, maar ik zou graag eens willen praten over jullie ervaring of samenwerking .
Als we verdroging aanpakken (let op: Nederland heeft daartoe een verplichting) kán inderdaad grondwateroverlast de kop opsteken. Je spreekt over ‘totale onbeheersbaarheid van de grondwaterkwantiteit’. Dat snap ik niet. De infiltraties zijn juist uitermate gecontroleerd, ook kwantitatief. Overlast en droogte op de flanken ontstaan zeer snel door overvloedige regen of juist het gebrek daaraan. Overlast door infiltraties in de hoge delen – als het al optreedt - ontstaat echter niet ‘over night’, dat duurt jaren. Als - en voor zover - infiltraties de oorzaak zijn, dreigende overlast kunnen we perfect monitoren en heel effectief bestrijden door het sturen van de infiltraties of door zeer lokaal grondwater te onttrekken. Dat maakt ook nog eens prima bronnen beschikbaar. Het waterbedrijf zou water moeten winnen waar overlast dreigt, bij voorkeur niet daar waar verdroging het gevolg is.