Wat precies is het verband tussen water, groen en gezondheid? Kennisinstituut Deltares en Erasmus Medisch Centrum (MC) doen hier de komende jaren gezamenlijk onderzoek naar, zo maakten ze gisteren op Wereldgezondheidsdag bekend.
Eline Boelee''Een van onze speerpunten is water en gezondheid’’, verklaart Eline Boelee van Deltares. ''Wij weten veel over de omgeving, maar we hebben geen gegevens over de gezondheid van mensen. Het Erasmus MC heeft die wel. Daarom slaan we de handen ineen.’’
In januari vonden de eerste gesprekken plaats tussen artsen van het Erasmus MC en onderzoekers van Deltares; inmiddels zijn de eerste onderzoeksvoorstellen ingediend bij onder andere de Europese Commissie.
Volgens Boelee is iedereen het er wel over eens dat de water- en bodemkwaliteit invloed heeft op onze gezondheid, maar is naar de precieze relatie nog nauwelijks kwantitatief onderzoek gedaan. Dat willen beide partijen veranderen.
Vervuiling
Zo onderzoeken ze welke gevolgen de vervuiling rond Rotterdam heeft voor de gezondheid van de inwoners. Het Erasmus MC beschikt over geanonimiseerde data van huisartsen; die worden gekoppeld aan modellen van Deltares die de blootstelling aan schadelijke stoffen voorspellen.
Dat gebeurt op basis van gegevens over bijvoorbeeld de riolering, bodemkwaliteit en de aanwezigheid van parken en oppervlaktewater. ''Blauwalg is niet alleen gevaarlijk voor zwemmers, er komen ook gassen vrij’’, illustreert Boelee. En bij sommige delen van het riool kunnen de kolken bij zware regenval overstromen.
Een ander onderzoek betreft de aanwezigheid van antibiotica en daartegen resistente bacteriën in het riool. Wereldwijd is dit een groeiend probleem, omdat resistente bacteriën zich op deze manier in de omgeving verspreiden. Boelee: ''Ze gedijen goed in de biofilm, het slijmerige laagje, in het afvoerputje van de gootsteen. Als je dan je handen wast, spat het water omhoog en zitten de bacteriën op je hand, met alle gevolgen vandien.’’
Het onderzoek moet duidelijk maken of deze biofilm inderdaad de boosdoener is of dat er nog andere oorzaken zijn. Dat gebeurt door resistente bacteriën in zowel Groningen als Indonesië op te sporen en te vergelijken.
Veranderend klimaat
Verder willen Deltares en Erasmus MC kijken of bepaalde ziektes zich als gevolg van een veranderend klimaat binnen Europa kunnen verspreiden. Daarbij gaat het om schadelijke algenbloei in (zwem)water, maar ook om bijvoorbeeld exotische muggen die virussen overbrengen.
Het doel is uiteindelijk kennis te ontwikkelen die gebruikt kan worden om steden en delta’s beter in te richten op effectief en veilig waterbeheer, waarbij de gezondheid van de inwoners voorop staat.
''In een stad spelen natuurlijk veel verschillende belangen’’, erkent Boelee. ''Maar we willen in elk geval beter snappen hoe het werkt. Het leuke aan deze samenwerking met artsen en epidemiologen is dat zij weer heel anders naar de wereld kijken. We hopen dat dat nieuwe inzichten oplevert.’’
MEER INFORMATIE
Nieuwsbericht Deltares
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.