secundair logo knw 1

2019 is - opnieuw - het jaar van de droogte. En van het gelande besef dat (ook) beleid ontwikkeld moet worden om water vast te houden. Het is een van de thema’s die de komende jaren de agenda’s in de watersector gaan bepalen.

door Bert Westenbrink

Cover H2O dec 2019 H2O december 2019Maar er is meer. Want 2019 is ook het jaar van stikstof en PFAS. Deze stille bewijzen van onze grenzen aan de groei zijn doorgedrongen tot in de haarvaten van ons milieu. Natuur, bodem en water, ze liggen onder een deken van ammoniak of zijn vervuild met poly- en perfluoralkylstoffen.

Een ontluisterend besef, doch niet de vervuiling maar de effecten leiden tot ophef. Boeren en bouwers bezetten het Malieveld in Den Haag (oktober), want verkleining van de veestapel dreigt, en werk aan woning, weg en dijk valt stil.

Klimaatakkoord
2019 is tevens het jaar van CO2-uitstoot en het Klimaatakkoord dat het kabinet in juni presenteert met meer dan 600 afspraken om de uitstoot van broeikasgassen tegen te gaan. De focus ligt op 2030 (49 procent reductie CO2), maar in het najaar zegt het Planbureau voor de Leefomgeving al dat er een serieus tandje bij moet om de doelen te halen.

De Green Deal van eurocommissaris Frans Timmermans (december) geeft hetzelfde signaal. Maar het doel 'Europa klimaatneutraal in 2050' wordt zonder veel gedoe geaccepteerd door de lidstaten (minus Polen).

De waterschappen stemmen in oktober unaniem in met het Klimaatakkoord van premier Rutte cs en leggen daarmee de lat voor zichzelf nog wat hoger.

Ongekende maatregelen
Daar is alle reden toe. De mondiale uitstoot van broeikasgassen neemt niet af, maar toe, stelt het VN-milieuprogramma UNEP in november vast. Om opwarming te beperken zijn ‘ongekende maatregelen’ nodig, concludeert klimaatpanel IPCC een maand eerder.

Die lijken er niet te komen. Op de klimaattop deze maand in Madrid, houden, zo is de prognose, voortrekkers en dwarsliggers elkaar in gijzeling. Ondertussen blijft de zeespiegel stijgen. En volgens nieuwe onderzoeken harder dan gedacht (IPCC, september).

Zuiveringsslib
2019 is eveneens het jaar van het gesleep met zuiveringsslib dat niet meer verwerkt kan worden door stilvallende ovens in het Amsterdamse Afval Energie Bedrijf (juli). En van de overboord geslagen zeecontainers (januari) die Noordzee- en Waddenkust en zeebodem en -leven tot op de dag van vandaag vervuilen.

2019 is níet het jaar van het nieuwe belastingstelsel, want dat sneuvelt, maar wél het jaar van de groeiende aandacht van het electoraat voor de waterschappen tijdens de verkiezingen in maart als blijkt dat de ‘Kieswijzer Waterschappen’ 2 miljoen keer is geraadpleegd. De nieuwe besturen staan een half jaar later bij de begrotingsbehandelingen voor lastige afwegingen en flinke investeringen, die hier en daar tot stevige tariefsverhogingen leiden (november).

Wondermiddel
kaumera logo 180Het logo van KaumeraMaar 2019 is zeker het jaar van Kaumera, het ‘wondermiddel’ dat gewonnen wordt uit Nereda-slib. Door de vele toepassingsmogelijkheden zijn de verwachtingen hooggespannen bij de presentatie in Zutphen (september). Dijkgraaf Hein Pieper van Rijn en IJssel spreekt trots van een wereldprimeur. De grondstof wint vervolgens de Aquatech Innovation Award (november) en valt in de prijzen bij de verkiezing van de Waterinnovatieprijs (december).

Kaumera is het lichtpuntje van 2019. Resultaat van vernieuwingsdrang en doorzettingsvermogen én het bewijs dat afvalstromen waardevolle grondstoffen kunnen leveren in een circulaire economie.

Het zijn deze en andere onderwerpen die aan bod komen in de drie interviews in H2O december (Annemieke Nijhof, Peter van der Hoek en Winnie Sorgdrager) waarmee we 2019 proberen te vangen.

 

Bert Westenbrink is hoofdredacteur van H2O media en schrijft het redactioneel in het vakblad

Typ je reactie...
Je bent niet ingelogd
Of reageer als gast
Loading comment... The comment will be refreshed after 00:00.

Laat je reactie achter en start de discussie...

h2ologoprimair    PODIUM

Podium is een platform voor opinies, blogs en door waterprofessionals geschreven artikelen (Uitgelicht). H2O draagt geen verantwoordelijkheid voor de inhoud van deze bijdragen, maar bepaalt wel of een bijdrage in aanmerking komt voor plaatsing. De artikelen mogen geen commerciële grondslag hebben.

(advertentie)

Laatste reacties op onze artikelen

Geachte mevr. Sien Kok,
alles is onlosmakelijk atomair verbonden binnen relativiteit van tijd/ruimte en eenheid geest stof, telen zonder chemie, inschakelen industrie en prive personen telt allemaal, maar denk ook even aan satellieten met hun negatieve effect op klimaat, 24/7. U geeft oude wetmatigheden een nieuw jasje. Succes, Jan Kalverdijk
Interessant. Hoe staat het met de PFAS-hoeveelheden die bij Chemelot in de Maas worden geloosd, wordt hier wel op gehandhaafd? 
Niet zo vreemd dat van die akker- en weidevogelsoorten de populaties teruglopen . Dat kan je zo hebben als je het vol zet met zonnepanelen en windturbines (birdblenders).
Dit heb ik ook nodig. Wij maken van slootmaaisel, een nieuw product, Wortelbeton, voor waterschap Rijnland. Artificiële Rietzudde, voor KRW- doelen. We hebben nog een toepassing van Wortelbeton en dat is veen maken. Daarmee werken we samen met gem Amsterdam en Waternet/AGV en VIP_NL. 
We willen een techniek ontwikkelen om de bodem omhoog te laten groeien met 1m p/jaar. We hadden al zitten denken aan dit systeem, maar ik zou graag eens willen praten over jullie ervaring of samenwerking .
@Almer BolmanEens Almer, de laatste twee kalenderjaren waren uitzonderlijk, extreem nat. En enkele jaren daarvoor extreem droog. Het lijkt er echter op dat wateroverlast eerder een reden is om in actie te komen dan droogte. De flanken van de Veluwe (en de beken aldaar) reageren zeer snel op natte en droge perioden omdat -zoals je weet - de reservoircoëfficiënt daar gering is. Daarom is mijn plan om juist niet op de flanken - dat heeft geen zin - maar op de hoge delen (daar is de genoemde coëfficiënt groot en de grondwaterstand diep) de grondwateraanvulling te vergroten, ofwel door vermindering van de verdamping ofwel door gecontroleerde (!) infiltratie van perfect voorgezuiverd rivierwater. Het doel is te bereiken dat beken en sprengen weer hóger op het massief ontspringen en langer water voeren. Dat zal een enorme boost geven aan natuur en biodiversiteit. Het kwelwater naar de beken is overigens geen infiltratiewater, het is en blijft geïnfiltreerd regenwater. Als we in hoge delen van de Veluwe water infiltreren, kiest dat een diepe, uitermate lange, langzame weg naar de randen van de Veluwe waar het pas na eeuwen - misschien zelfs millennia - opkwelt.
Als we verdroging aanpakken (let op: Nederland heeft daartoe een verplichting) kán inderdaad grondwateroverlast de kop opsteken. Je spreekt over ‘totale onbeheersbaarheid van de grondwaterkwantiteit’. Dat snap ik niet. De infiltraties zijn juist uitermate gecontroleerd, ook kwantitatief. Overlast en droogte op de flanken ontstaan zeer snel door overvloedige regen of juist het gebrek daaraan. Overlast door infiltraties in de hoge delen – als het al optreedt - ontstaat echter niet ‘over night’, dat duurt jaren. Als - en voor zover - infiltraties de oorzaak zijn, dreigende overlast kunnen we perfect monitoren en heel effectief bestrijden door het sturen van de infiltraties of door zeer lokaal grondwater te onttrekken. Dat maakt ook nog eens prima bronnen beschikbaar. Het waterbedrijf zou water moeten winnen waar overlast dreigt, bij voorkeur niet daar waar verdroging het gevolg is.