“Er moet een schep bovenop, we moeten versnellen en intensiveren”, schrijft deltacommissaris Peter Glas bij de presentatie van het Deltaprogramma voor 2021. Het is de eerste herijkte versie. Zo’n moment van bezinning is er elke zes jaar. Bijsturen op basis van voortschrijdend inzicht en nieuwe ontwikkelingen.
door Bert Westenbrink
H2O oktober
En dat zijn er nogal wat: droogte, stikstof, PFAS, zeespiegelstijging, corona, cybercriminaliteit. Maar ook worden de Deltaprojecten steeds complexer, een recept voor vertraging.
Nederland zit al met al in zwaar weer. Kapitein Glas hijst nog niet de stormbal, maar roept wel op koers te houden.
Want hoe ontwrichtend de coronacrisis ook is, de ‘existentiële opgaven van het Deltaprogramma’ mogen niet stagneren, stelt de deltacommissaris, die zich zorgen maakt over de gevolgen van COVID-19 voor de Rijksbegroting. “Een veilige, klimaatbestendige delta is mijns inziens misschien wel de eerste basisvoorwaarde voor duurzaam herstel na de coronacrisis.”
Glas gaat nog een stapje verder: hij roept de politiek op voorstellen voor intensiveren van klimaatadaptatie en weerbaarder maken van de zoetwaarvoorziening op te nemen in het regeerakkoord van het volgende kabinet. De glazen bol van Glas zal geen zicht bieden op het politieke landschap na 17 maart volgend jaar, maar stel dat het kabinet-Rutte IV aantreedt, valt zijn oproep dan in vruchtbare Haagse bodem?
Kapitein Glas hijst nog niet de stormbal, maar roept wel op koers te houden
Dat valt te bezien. De laatste troonrede van Rutte III telde nul keer het woord water. Vewin-directeur Hans de Groene kwam het woord drinkwater niet vaak tegen in de Prinsjesdagstukken, vertelt hij tegen H2O-online. Om eraan toe te voegen dat hij de aandacht voor waterkwaliteit vindt tegenvallen. Hij klampt zich vast aan plannen die er nog moeten komen, zoals de Beleidsnota Drinkwater en de nieuwe planperiode in de Kaderrichtlijn Water.
De vraag is of het vraagstuk water zijn urgentie behoudt in deze onzekere tijden, de zorg van Glas. In de nu voorliggende plannen (Nationale Omgevingsvisie, Omgevingswet) wordt water leidend bij de ruimtelijke inrichting van ons land en wordt er extra geïnvesteerd in klimaatadaptatie en de aanpak van droogte.
800 miljoen euro komt er beschikbaar de komende jaren, alleen moet een flink deel daarvan worden gefinancierd door de regio’s en dat lijkt nu de economische crisis aan de deur klopt allesbehalve een solide basis; gemeenten zitten op zwart zaad, waterschappen staan rood en drinkwaterbedrijven worstelen met de financiering van hun fors oplopende investeringsprojecten.
We leven in een nieuwe werkelijkheid, zegt Jelle Hannema van drinkwaterbedrijf Vitens in H2O oktober. En de topman begint ongeduldig te worden. “Zoveel tijd hebben we niet meer, de gevolgen van klimaatverandering manifesteren zich sneller en sneller.”
Bert Westenbrink is hoofdredacteur van H2O media en schrijft het redactioneel in het vakblad
LEES OOK
H2O-artikel: Herstel waterbalans: nog een lange weg te gaan
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.