secundair logo knw 1

De droogte maakt duidelijk: onze bodems hebben meer organische stof nodig. Effectieve Organische Stof is goed voor het vochthoudend vermogen, en tevens voor een betere mineralenhuishouding en ook nog eens voor het bodemleven, de bodemecologie.

Door Johan Raap

Johan Raap 180 vk Johan RaapDe droogte in Europa en in Nederland geeft zorgen voor natuur, ecologie en landbouw en er verschijnen veel artikelen die dat onderbouwen. We zien planten en bomen verdorren en sterven. Ook het H2O nummer van augustus geeft 2 artikelen daarover en met name de koppeling met nitraatuitspoeling.

De droogte en dus de nitraatuitspoeling wordt nog versterkt doordat de lichte bodems, de zandgronden, veel te weinig van de neerslag die wel valt kunnen vasthouden. Dat hangt samen met uitmergeling van die bodems in de laatste decennia.

Wat onze bodems nodig hebben, en dat geldt zowel voor landbouwbodems als voor gemeentelijke parken, achtertuinen et cetera, is meer organische stof, meer specifiek Effectieve Organische Stof.

Dit aspect komt te weinig tot uitdrukking in deze artikelen. Het wordt wel even aangestipt door Zwier van der Vegte (manager melkveeproefbedrijf De Marke, red), maar hij geeft als voorbeeld dat in de Achterhoek in 2019 kleigrond vanuit het rivierengebied is aangevoerd. Ook dat is goed, dat buiten discussie, maar klei verhoogt primair de lutum fractie. 

Vochthoudend vermogen
Meer organische stof is goed voor het vochthoudend vermogen, en tevens voor een betere mineralenhuishouding en ook nog eens voor het bodemleven, de bodemecologie. Een belangrijk onderdeel van de benodigde organische stof is van nature afkomstig uit dierlijke mest.

Ik pleit inderdaad voor meer inzet van dierlijke mest op akkers en tuinen in plaats van kunstmest en dunne gier die debet zijn aan de genoemde uitmergeling. Wel is het wenselijk dat de mest bewerkt is, zodat vluchtige organische stof en ammoniak beheerst zijn afgevangen. 

Een andere bron van de benodigde organische stof is gecomposteerde plantenresten, bijvoorbeeld GFT, maar ook bermmaaisel, agro-bijproducten, restaurantafval, et cetera. Compost als bodemverbeteraar is ingewikkelder: het vraagt aandacht van veel partijen.

Bijvoorbeeld van burgers (netjes afval scheiden), gemeenten (goede inzameling en voorlichting), verwerkers (slimme processen) en uiteindelijk landbouw voor de juiste benutting. Maar ook centrale overheid vanwege het stellen van regels of juist opheffen van belemmeringen. Dit vraagt dus een ketenaanpak.

Forse verbeteringen
Als deze processen goed lopen kunnen forse verbeteringen gerealiseerd worden. Helaas kan dat niet snel. Verhoging van het organische-stofgehalte in de bodem kan met een snelheid van 1‰ (1 promille) per jaar. Dus als we naar 2% organische stof toename willen zijn we 20 jaar bezig.

Geen oplossing voor nu dus, maar wel voor de lange termijn, als we tenminste de politieke moed hebben om naar de lange termijn te durven handelen. Dan moeten we nu beginnen. En dat we met een toevoer van organische stof naar de bodem meteen wat COvastleggen, is een aardig bijeffect.

 

Johan Raap is lector Biobased Energy aan de Avans Hogeschool

 

MEER INFORMATIE
Nitraat in grondwater: gehaltes en zorgen nemen weer toe

Typ je reactie...
Je bent niet ingelogd
Of reageer als gast
Loading comment... The comment will be refreshed after 00:00.

Laat je reactie achter en start de discussie...

h2ologoprimair    PODIUM

Podium is een platform voor opinies, blogs en door waterprofessionals geschreven artikelen (Uitgelicht). H2O draagt geen verantwoordelijkheid voor de inhoud van deze bijdragen, maar bepaalt wel of een bijdrage in aanmerking komt voor plaatsing. De artikelen mogen geen commerciële grondslag hebben.

(advertentie)

Laatste reacties op onze artikelen

Is er ook gedacht aan de mogelijkheid deze zout/zoet oppositie deels te gebruiken voor energiewinning? Immers zoet en zout water hebben een verschil in osmotische druk, waardoor het mogelijk is die op te vangen en volkomen uitstootvrije energie te leveren. Dit noemen we Blue Energy. Inmiddels is er een proefcentrale op de Afsluitdijk. Laat het niet bij proeven blijven!
Ik begrijp de zorgen van het waterschap. Maar hebben ze dan zelf geen middelen in handen om het landgebruik te sturen, of beperkingen op te leggen aan nieuwe teelten die de waterkwaliteit negatief beïnvloeden? Ze zijn toch niet onmachtig? De "Factsheet aanpassen grondgebruik voor KRW" (FLO Legal, 2023) geeft aan dat waterschappen wel degelijk instrumentarium ter beschikking hebben bezitten om het landgebruik te kunnen sturen. Waar het helaas aan ontbreekt is bestuurlijk lef om dit instrumentarium in te zetten.
Zeer interessant!
Veel succes met de verdere onderzoeken.
Geachte mevr. Sien Kok,
alles is onlosmakelijk atomair verbonden binnen relativiteit van tijd/ruimte en eenheid geest stof, telen zonder chemie, inschakelen industrie en prive personen telt allemaal, maar denk ook even aan satellieten met hun negatieve effect op klimaat, 24/7. U geeft oude wetmatigheden een nieuw jasje. Succes, Jan Kalverdijk
Interessant. Hoe staat het met de PFAS-hoeveelheden die bij Chemelot in de Maas worden geloosd, wordt hier wel op gehandhaafd?