Gemeenten, waterschappen en provincies verwachten meer extreem weer in de toekomst, maar met name gemeenten en provincies anticiperen daar nauwelijks op.
Uit onderzoek van Arcadis, consultancyorganisatie op het gebied van de natuurlijke gebouwde omgeving, blijkt dat 85 procent van gemeenten, waterschappen en provincies de komende jaren meer wateroverlast verwacht. Preventieve maatregelen worden echter nog maar nauwelijks genomen.
Arcadis hield het onderzoek onder lezers van het blad Binnenlands Bestuur. Uit de antwoorden van de 165 respondenten blijkt dat in minder dan de helft van de gevallen actief wordt getoetst of nieuwbouw en renovatie klimaatproof zijn. Net iets meer dan de helft neemt klimaatadaptieve maatregelen mee in werkzaamheden die al gepland staan.
Veel gemeenten onderschatten de mogelijke gevolgen van klimaatverandering, concludeert David van Raalten, Europees directeur Watermanagement van Arcadis. “Wij merken in gesprekken met gemeenten waar nog geen extreme wateroverlast is geweest, dat ze vaak denken: dat loopt hier wel los. Pas als het fout is gegaan, gaan de alarmbellen rinkelen.”
Gemeenten zijn onterecht bang dat zij voor de kosten van klimaatadaptatie opdraaien, signaleert Van Raalten. “Ze laten kansen liggen om ook private partijen daarin te betrekken. Grote investeerders bijvoorbeeld zijn vaak bereid geld te steken in klimaatadaptatie in combinatie met vastgoedontwikkeling, omdat dat op lange termijn rendabel is. Je creëert er simpelweg meer vastgoedwaarde mee.”
Van Raalten ziet in de onderzoeksuitkomsten aanleiding om bij gemeenten nog sterker te pleiten voor preventieve maatregelen. “In meer dan de helft van de gevallen wordt bij nieuwbouw of renovatie niet naar klimaatadaptatie gekeken. Dat is eigenlijk ongelooflijk. Als je maatregelen meteen bij de bouw meeneemt, is dat veel goedkoper dan achteraf. Afwegingen op het gebied van klimaatadaptatie moeten een vast onderdeel van ieder nieuwbouw- of renovatietraject zijn. Er is een breed palet aan maatregelen denkbaar, van waterberging op particulier terrein tot een herbestrating met waterdoorlatende stenen.”
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.