Langs de Eems Dollard bij Delfzijl komt een ‘kleirijperij’: een installatie waarmee slib uit de Eems Dollard kan rijpen tot klei die gebruikt wordt voor dijkversterking. Een duidelijke win-winsituatie, vinden de samenwerkende partijen.
De partijen die samenwerken om de pilot kleirijperij tot stand te brengen, hebben recent een samenwerkingsovereenkomst getekend. Het gaat om Rijkswaterstaat, de provincie Groningen, Groningen Seaports, waterschap Hunze en Aa’s, stichting Het Groninger Landschap en kennisconsortium Ecoshape.
Met de kleirijperij worden twee problemen opgelost. In de Eems Dollard zit te veel slib, waardoor de waterkwaliteit en de ecologische diversiteit afnemen. Tegelijkertijd is er in de regio behoefte aan klei om dijken te versterken en landbouwgrond op te hogen. Door slib uit het water te halen en om te zetten in klei voor dijkversterking, worden twee vliegen in één klap geslagen.
Begin volgend jaar kan het eerste slip naar de kleirijperij worden gebracht, verwacht Erik van Eekelen, programmamanager bij EcoShape. “We beginnen met het inrichten en vullen van twee slibdepots. Eén depot is voor baggerslib uit het Havenkanaal bij Delfzijl. Het andere depot is voor slib uit Polder Breebaart bij Termunten. In de kleirijperij ontwikkelt het slib langzaam tot klei door processen als ontwatering, ontzilting en oxidatie. De kleirijperij heeft verschillende proefvakken, zodat we verschillende varianten van rijping kunnen testen.”
Waterschap Hunze en Aa’s gaat, als de kleirijperij eenmaal goed draait, 70.000 kuub klei gebruiken om 1 kilometer zeedijk te versterken voor de pilot ‘Brede Groene Dijk’. Het waterschap kiest ervoor om de zeedijk te versterken door een flauw talud aan te brengen en de dijk te bekleden met een dikke laag klei en gras. Dat geeft een natuurlijker aanzicht dan een standaarddijk met asfaltbekleding en minimaal ruimtebeslag. Als de kleirijperij succesvol is, wordt mogelijk ook het resterende deel van de dijk langs de Dollard (ongeveer 11,5 kilometer) op deze manier versterkt.
De kleirijperij wordt onderdeel van het ‘Living Lab for Mud’ van Ecoshape. Van Eekelen: “In andere projecten bij Delfzijl en Harlingen onderzoeken we hoe we met slib kwelders kunnen aanleggen en laten aangroeien. Ook in Indonesië doen we onderzoek, naar herstel van mangrovebossen door met slib een vruchtbare voedingsbodem te creëren waarin magrovebos terug kan groeien. Met de pilot kleirijperij vergroten we onze kennis over hoe we overtollig slib kunnen inzetten voor dijkversterking. De kennis uit het Living Lab kan elders worden toegepast om slibproblemen aan te passen.”
Over rijping van slib uit zoet water bestaat al de nodige kennis, laat waterschap Hunze en Aa’s weten. Met zoutwaterslib is daarentegen nog weinig ervaring opgedaan. De pilot bij Delfzijl staat daarom nationaal en internationaal in de belangstelling.
Meer informatie over de Kleirijperij bij de Eems Dollard
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.