Alexander Vos de Wael is na een langdurige ziekte op woensdag 26 mei overleden. Hij was van 1985 tot 2012 algemeen directeur van drinkwaterbedrijf Oasen. In die ruim 26 jaar heeft Alexander zich op bijzondere wijze en zeer intensief ingezet voor de drinkwatervoorziening in het Groene Hart van Nederland.
Alexander Vos de WaelHet drinkwaterbedrijf maakte in die periode een grote kwalitatieve verbetering door. Alexander was zijn tijd ver vooruit. Door te denken in grote lijnen met oog voor detail, visionair te dromen en pioniersgeest en vertrouwen te stimuleren, heeft Oasen zich in die tijd ontwikkeld tot een gezond drinkwaterbedrijf. Ik blik terug op de waardevolle maatschappelijke bijdrage die hij heeft geleverd.
Van oudsher had vrijwel elk dorp en elke stad een eigen kleine drinkwatervoorziening. Toen Alexander in 1985 in dienst trad als directeur van Drinkwaterleiding de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden in Meerkerk, brak vrij snel een turbulente periode aan. In 1990 werd een stukje geschiedenis van het drinkwaterbedrijf afgesloten doordat vijf kleinere waterleidingbedrijven waaronder Gemeentelijk Waterleidingbedrijf Vianen en Waterleidingbedrijf Oost-IJsselmonde in 1991 Waterleidingbedrijf Zuid-Holland Oost (WZHO) vormden.
Alexander was heel actief betrokken bij deze provinciale fusie. Hij smeedde samen met toenmalig directeur Henk Boon WZHO. Alexanders bestuurlijke ervaring was zeer belangrijk. Dit gold ook voor zijn latere strijd om de drinkwaterbedrijven niet te privatiseren maar in publieke handen te laten.
Direct na de fusie werd snel duidelijk dat WZHO zich niet kon veroorloven stil te blijven staan. Nieuwe zuiveringstechnieken moesten ontwikkeld worden vanwege de vervuiling van het grondwater. Ook de enorme investeringen waar WZHO voor stond, om in de toekomst goed drinkwater te kunnen blijven leveren, vroegen om een langetermijnperspectief. Er werd gestart met een structurele verbetering van de productiecapaciteit, de waterkwaliteit en de infrastructuur. Productielocaties werden gesloten, uitgebreid en nieuw gebouwd. Het liefst in grotere, efficiënte, locaties.
De blik was altijd vooruit. In 2001 ging WZHO met Midden-Nederland en Flevoland verder onder de naam Hydron Zuid-Holland. Een betrouwbare drinkwatervoorziening als onderdeel van een duurzaam beheerde waterketen achtte Alexander van groot maatschappelijk belang. Ook had hij een uitgesproken visie op de toekomst. Op termijn zou er nog maar plaats zijn voor drie drinkwaterbedrijven in Nederland. Hydron had als doelstelling te groeien naar 2 à 2,5 miljoen aansluitingen.
Begin 2004 bleek dat de drie Hydron-bedrijven zeer verschillend dachten over de toekomst. In goed overleg met de Raad van Commissarissen besloot Alexander de samenwerking binnen de coöperatie te beëindigen per 1 januari 2005. Vanaf dat moment ging het drinkwaterbedrijf zelfstandig verder onder de naam Oasen, dat vrij vertaald ‘brenger van leven’ betekent.
Het accent lag in de jaren die volgden op de ontwikkeling van het eigen bedrijf. De twee basiswaarden ‘degelijkheid en vitaliteit’ werden daarbij onderscheiden. Degelijkheid in zowel het leveren van drinkwater als in de manier waarop Oasen omging met de omgeving.
Ook vitaliteit was volgens Alexander nodig om op de lange termijn, juist bij moeilijke omstandigheden, nog steeds naar ieders tevredenheid goed drinkwater te leveren. ‘Een geestelijk fitte medewerker is alleen fit als hij ook in een gezond lichaam zit’. De Goudse stroopwafel werd ingeruild voor fruit op de locaties van Oasen en met een intern sportprogramma werd meer beweging gestimuleerd.
Stilstand was achteruitgang in Alexanders ogen. De drang om technisch, organisatorisch en financieel steeds een stapje gezonder te worden kenmerkte zijn tijd. Personeelsbeleid, financiën, onderzoek en ICT hadden zijn warme belangstelling. In de ambities op deze gebieden had hij een uitgesproken mening. Discussies waren goed mogelijk, al lag de eindverantwoordelijkheid bij hem als bestuurder. Terugkijkend was het resultaat ernaar. Het drinkwaterbedrijf dat hij in 2012 verliet, blaakte van zelfvertrouwen en stond er technisch en financieel goed bij.
In 2012 had ik de eer om het stokje van hem over te nemen. Dankbaar denk ik terug aan zijn vakkundigheid en toewijding. Mijn gedachten gaan uit naar zijn vrouw, kinderen, kleinkinderen, andere naaste familieleden en vrienden. Ik wens hen veel sterkte toe.
Walter van der Meer, directeur Oasen
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.